TY  - JOUR
T1  - Entelektüel düşünme eğilimi ve liderlik: Spor yöneticileri üzerine bir inceleme
TT  - Intellectual thinking tendency and leadership: A review on sports managers
AU  - Özsarı, Arif
PY  - 2025
DA  - March
DO  - 10.48146/odusobiad.1358762
JF  - Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi
JO  - ODÜSOBİAD
PB  - Ordu University
WT  - DergiPark
SN  - 1309-9302
SP  - 46
EP  - 56
VL  - 15
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada entelektüel düşünme eğilimi ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 38 kadın, 162 erkek olmak üzere toplamda 200 kamu spor yöneticisi katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında entelektüel düşünme eğilimi ve çok yönlü liderlik yönelimleri ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmada betimleyici istatistiğin yanı sıra, korelasyon ve çoklu regresyon analizi yöntemlerine başvurulmuştur. Araştırma bulguları: İlişkisel model kapsamında entelektüel düşünme eğilimi ile çok yönlü liderlik yönelimi arasında genel anlamda orta düzeyli, anlamlı ve pozitif  ilişkiler bulunduğu; entelektüel duygudaşlığın yapısal liderlik (β=.262) ve insan kaynaklı liderlik (β=.246) üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri bulunduğu; entelektüel farkındalığın yapısal liderlik (β=.254), insan kaynaklı liderlik (β=.249), politik liderlik (β=.229)  ve karizmatik liderlik (β=.414) üzerinde pozitif ve anlamlı etkilerinin bulunduğu; entelektüel azimin ise yapısal liderlik (β=.244), insan kaynaklı liderlik (β=.215), politik liderlik (β=.362)  ve karizmatik liderlik (β=.233)  üzerinde anlamlı bir şekilde pozitif etkileri bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; entelektüel duygudaşlığın, yalnızca yapısal liderlik ve insan kaynaklı liderlik üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri bulunmuşken; hem entelektüel farkındalığın hem de entelektüel azimin daha geniş bir etkileme gücüne sahip olduğu, yapısal liderlik, insan kaynaklı liderlik, politik liderlik ve karizmatik liderlik üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulguları, spor yöneticilerinin entelektüel farkındalık ve entelektüel azim başta olmak üzere entelektüel duygudaşlıkları geliştikçe, liderlik yönelimlerinin daha olumlu bir şekilde gelişmesinin sağlanabileceğini düşündürmektedir.
KW  - Entelektüel Duygudaşlık
KW  - Entelektüel Farkındalık
KW  - Entelektüel Azim
KW  - Liderlik Yönelimleri
KW  - Spor Yöneticileri
N2  - This study explored the correlation between intellectual thinking disposition and leadership orientations in public sports managers.  The sample consisted of a total of 200 sports managers (38 women and 162 men). Intellectual thinking disposition and multifaceted leadership orientations were assessed via established scales. Data analysis involved descriptive statistics, correlation analysis, and multiple regression analysis. Examining the relationships within the model, we found moderate, positive, and statistically significant correlations between intellectual thinking disposition and overall leadership orientation. Intellectual affinity, a specific aspect of intellectual disposition, exerted positive and significant effects on both structural leadership (β=.262) and human-centered leadership (β=.246). Intellectual awareness had positive and significant effects on structural leadership (β=.254), human resource leadership (β=.249), political leadership (β=.229) and charismatic leadership (β=.414). Intellectual perseverance had significant positive effects on structural leadership (β=.244), human resource leadership (β=.215), political leadership (β=.362) and charismatic leadership (β=.233).  In conclusion, while intellectual affinity only impacts structural and human resource leadership, both intellectual awareness and intellectual perseverance have a broader reach, significantly influencing all four leadership styles investigated: structural, human resource, political, and charismatic. This suggests that cultivating intellectual awareness and perseverance in sports managers could lead to a broader and more positive development of their leadership skills across various domains.
CR  - Aderibigbe, A.M., & Olla, J.O. (2014). Towards a theoretical definition of public administration. Public Administration, 65(3), 65-70.
CR  - Amhar, Sabrina, R., Sulasmi, E., Saragih, M. (2022). Student critical thinking skills and student writing ability: The role of teachers’ intellectual skills and student learning. Cypriot Journal of Educational Science, 17(7), 2493-2510. https://doi.org/10.18844/cjes.v17i7.7683
CR  - Belle, N. (2014). Leading to make a difference: A field experiment on the performance effects of transformational leadership, perceived social impact, and public service motivation. Journal of Public Administration Research and Theory, 24(1), 109-136.  https://doi.org/10.1093/jopart/mut033
CR  - Bouhnik, D., & Carmi, G. (2012). E-learning environments in academy: Technology, pedagogy and thinking dispositions. Journal of Information Technology Education: Research, 11(1), 201-219.
CR  - Cansoy, R., & Tofur, S. (2017). Examining the relationship between teacher candidates' individual values and leadership orientations. Journal of Education and Practice, 8(2), 101-113.
CR  - Choi, J. (2006). A motivational theory of charismatic leadership: envisioning, empathy, and empowerment. Journal of Leadership & Organizational Studies, 13(1), 24-43. https://doi.org/10.1177/10717919070130010501
CR  - Çalışkan, B.B., & Doğan, R. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin, eleştirel düşünme becerilerinin karar verme, empatik eğilim ve becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Journal of Medical Sciences, 3(2), 116-122. https://doi.org/10.46629/JMS.2022.83
CR  - Derin, N. (2017). Yöneticilerin, entelektüel liderlik düzeylerinin örgütsel yaratıcılığa katkısı: Malatya özel hizmet işletmelerinde bir araştırma. Social Sciences, 12(2), 102-117. https://doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.2.3C0160.
CR  - De Vries, R. E., Bakker-Pieper, A., & Oostenveld, W. (2010). Leadership=communication? The relations of leaders’ communication styles with leadership styles, knowledge sharing and leadership outcomes. Journal of Business and Psychology, 25, 367-380. https://doi.org/10.1007/s10869-009-9140-2
CR  - Dursun, M., Günay, M., & Yenel, İ.F. (2019). Çok yönlü liderlik yönelimleri ölçeği (ÇYLYÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(2), 333-347.
CR  - Elder, L., & Paul, R. (1998). Critical thinking: Developing intellectual traits. Journal of developmental education, 21(3), 34.
CR  - Elder, L. & Paul, R. (2013). Critical thinking: Intellectual standards essential to reasoning well within every domain of human thought. Journal of Developmental Education, 36(3), 34-35.
CR  - Fairholm, M. R. (2004). Different perspectives on the practice of leadership. Public administration review, 64(5), 577-590.
CR  - Gandolfi, F., & Stone, S. (2018). Leadership, leadership styles, and servant leadership. Journal of Management Research, 18(4), 261-269.
CR  - Güler, B., Dursun, M., & Günay, M. (2020). Spor lisesi öğrencilerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 576-587.
CR  - Han, J. H., Liao, H., Taylor, M. S., & Kim, S. (2018). Effects of high‐performance work systems on transformational leadership and team performance: Investigating the moderating roles of organizational orientations. Human Resource Management, 57(5), 1065-1082. https://doi.org/10.1002/hrm.21886
CR  - Igbinakhase, I., & Naidoo, V. (2019). Global leadership competencies and orientations: Theory, practice, and future implication. In Contemporary Multicultural Orientations and Practices for Global Leadership (pp. 59-79). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-6286-3.ch004
CR  - Kalaycı, S. (2018). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistiksel teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi.
CR  - Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. 34. Baskı. Ankara: Nobel.
CR  - Kim, S., & Toya, K. (2019). Leadership style required for the transition to servitization in Japan.  Journal of Manufacturing Technology Management, 30(2), 335-352. https://doi.org/10.1108/JMTM-02-2018-0034
CR  - Mertler, C.A., & Vannatta Reinhart, R. (2017). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (Sixth edition). New York: Routledge Taylor & Francis.
CR  - Okuyan, M.A. (2021). Fen bilgisi öğretmenlerinin entelektüel düşünme eğilimleri ile çevre etiği farkındalığı arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Özdemir, S.M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316.
CR  - Özdemir, M. (2018). Liderlik yönelimi ve politik beceri arasındaki ilişkinin okul müdürlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi,19(1), 116-134. https://doi.org/10.12984/egeefd.347616
CR  - Özdemir, Y., Buyruk, H., & Güngör, S. (2018). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 548-571. https://doi.org/10.17860/mersinefd.434785
CR  - Özkan, R., & Yaman, M. (2023). Amatör spor kulüpleri federasyonu yöneticilerinin liderlik yönelimleri, kişilik özellikleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 12(1), 55-70. https://doi.org/10.22282/tojras.1201080
CR  - Özsalmanlı, A. Y. (2005). Türkiye’de kamu yönetiminde liderlik ve lider yöneticilik. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 137-146.
CR  - Özsarı, A. (2021). Entelektüel sermaye ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi: Bir kamu spor örgütü araştırması. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 349-364. https://doi.org/10.25307/jssr.961153
CR  - Paul, R., & Elder, L. (2001). Critical thinking: Tools for taking charge of your learning and your life. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall
CR  - Şahin, A., Taşpınar, Y., Eryeşil, K., & Örselli, E. (2015). Kamu yönetiminde liderlik: Yönetici ve çalışanların liderlik algısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(2), 73-96.
CR  - Şahin, M., & Bülbüloğlu, S. (2021). The effects of nomophobic behavior of university students on their intellectual thinking tendency. African Educational Research Journal, 9(1), 197- 204. https://doi.org/10.30918/AERJ.91.21.032
CR  - Sethuraman, K., & Suresh, J. (2014). Effective leadership styles. International Business Research, 7(9), 165-172.
CR  - Shahnoza, A. (2019). About one aspect of the development of students’ intellectual skills using multimedia interactive tests. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 7(12),102-108.
CR  - Val, C., & Kemp, J. (2012). Leadership styles. Pathways: The Ontario Journal of Outdoor Education, 24(3), 28-31.
CR  - Voss, J.F., Wiley, J., & Carretero, M. (1995). Acquiring intellectual skills. Annual Review of Psychology, 46(1), 155-181.
CR  - Yıldırım, A. F. (2022). Entelektüel düşünme eğiliminin sosyal medya kullanım amaçlarına etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(4), 1662-1671.
CR  - Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev: Mustafa Baloğlu). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s.79.
CR  - Yoldaş, C., & Merç, A. (2018). Entelektüel düşünme eğilimi ölçeği geliştirme çalışması. Electronic Turkish Studies, 13(27), 1729.
CR  - Yoldaş, C., & Yıldırım, R. (2023). The relationship between intellectual thinking tendencies and creative leadership of primary school administrators. International Journal of Education and Literacy Studies, 11(3), 294-305. http://dx.doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.11n.3p.294
UR  - https://doi.org/10.48146/odusobiad.1358762
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3401155
ER  -