TY  - JOUR
T1  - The Effect of Prejudice and Discrimination Education Given to University Students on Gender Perception and Attitude
TT  - Üniversite Öğrencilerine Verilen Önyargı ve Ayrımcılık Eğitiminin Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Tutumuna Etkisi
AU  - Pehlivan, Neslihan Nur
PY  - 2024
DA  - April
DO  - 10.17218/hititsbd.1372947
JF  - Hitit Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Hitit University
WT  - DergiPark
SN  - 2757-7449
SP  - 25
EP  - 38
VL  - 17
IS  - 1
LA  - en
AB  - University education may influence attitudes toward gender roles. The awareness of students in the field of health services about the gender inequalities they will encounter both during the education process and in the future while providing health services will play a role in providing health services in a more effective and equitable way. In order for university students to approach men and women with an egalitarian perspective at an early age, their gender stereotypes must first decrease and their perspectives on social relations must change positively. Therefore, university education can play an important role in influencing gender perception and attitudes towards gender roles. There is no special course on prejudice and discrimination in the training programs of Vocational Schools of Health Services that train health technicians in Turkey. Based on this, this study aimed to examine the effect of the training program given to raise awareness of prejudice, stereotypes and discrimination on the gender perception and attitude of students who will provide health care in the future. For this purpose, answers were sought to the following questions: Is there a difference in students' gender perceptions of prejudice and discrimination before and after training? Are there any differences in students' gender role attitudes regarding prejudice and discrimination before and after education? Is there a relationship between gender perception and attitudes towards gender roles? As a method, a single-group the pretest-posttest semi-experimental method was used. The research was conducted with students taking the Prejudice and Discrimination course at the Vocational School of Health Services. 95 second-grade students participated in the research. The reason why sophomore students from the Disabled Care and Rehabilitation program, the Pharmacy Services program, and the Occupational Therapy Program were selected in the study is that the "Prejudice and Discrimination" course is given in the second-grade student spring semester. Descriptive Information Form, Gender Roles Attitude Scale (GRAS), and Gender Perception Scale (GPS) were used to collect data. Before the course program started, GRAS and GPS were administered to the participants as a pretest. Afterwards, a fourteen-week course period on "Prejudice and Discrimination" was carried out. At the end of the course, GRAS and GPS were administered to the participants as posttests. According to the students' descriptive characteristics, it was found that the mean age of the participants in the study was 21.6±3.3, and that 73.7% of them were female. According to the study, most students' mothers (56.9%) and fathers (38.9%) had completed elementary school. The families of 73.7% of the participants are nuclear families.  The students' average number of siblings was found to be 2.8±2.1, and the majority (51.6%) of them had both brothers and sisters. The investigation discovered that 43.2% of the students lived primarily in the city center. Most students who participated in the study said that the Black Sea region was where they spent most of their lives (46.3%). The research revealed that prejudice and discrimination training provided via online distance education methods did not affect the gender perception and gender role attitudes of second-year Vocational School of Health Services students (respectively; p = 0.890, p = 0.976). However, a positive relationship was found between gender perception and attitudes towards gender roles (pretest r = 0,825, p  < 0,01; posttest r = 0,893, p < 0,01). While the total scale score of women was higher than men according to GPS and GRAS scores according to sex before the training (GPS, p = 0.002; GRAS, p
KW  - Gender
KW  - Gender Perception
KW  - Gender Roles
KW  - Gender Role Attitudes
KW  - Health Associate Degree Students
N2  - Üniversite eğitimi cinsiyet rollerine yönelik tutumları etkileyebilir. Sağlık hizmetleri alanındaki öğrencilerin hem eğitim sürecinde hem de gelecekte sağlık hizmeti sunarken karşılaşacakları toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri konusunda farkındalıkları, sağlık hizmetlerinin daha etkili ve eşitlikçi bir şekilde sunulmasında rol oynayacaktır. Üniversite öğrencilerinin erken dönemde kadın ve erkeğe eşitlikçi bir bakış açısıyla yaklaşmaları için öncelikle cinsiyete yönelik kalıp yargılarının azalması ve sosyal ilişkilere bakış açılarının olumlu yönde değişmesi gerekmektedir. Bunun için üniversite eğitimi, toplumsal cinsiyet algısı ve cinsiyet rollerine yönelik tutumları etkilemede önemli bir rol oynayabilir. Türkiye'de sağlık teknisyeni yetiştiren Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulları’ nın eğitim programlarında önyargı ve ayrımcılık konusunda özel bir ders bulunmamaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada, gelecekte sağlık hizmeti verecek öğrencilerin cinsiyet algısı ve tutumuna önyargı, kalıp yargı ve ayrımcılık konusunda farkındalık kazandırmaya yönelik verilen eğitim programının etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranmıştır: Öğrencilerin önyargı ve ayrımcılık konusunda eğitim öncesi ve sonrası cinsiyet algılarında farklılık var mıdır? Öğrencilerin önyargı ve ayrımcılık konusunda eğitim öncesi ve sonrası cinsiyet rolü tutumlarında farklılık var mıdır? Cinsiyet algısı ile cinsiyet rollerine yönelik tutumlar arasında bir ilişki var mıdır? Yöntem olarak, tek gruplu ön test-son test yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırma, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'nda Önyargı ve Ayrımcılık dersini alan öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 95 ikinci sınıf önlisans öğrencisi katılmıştır. Araştırmada Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon programı, Eczacılık Hizmetleri programı ve Ergoterapi Programı ikinci sınıf öğrencilerinin seçilmesinin nedeni, ikinci sınıf bahar döneminde "Önyargı ve Ayrımcılık" dersinin verilmesidir. Verilerin toplanmasında Tanımlayıcı Bilgi Formu, Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ) ve Cinsiyet Algısı Ölçeği (TCAÖ) kullanılmıştır. Eğitim programı başlamadan önce katılımcılara ön test olarak TCAÖ ve TCRTÖ uygulandı. Ardından “Önyargı ve Ayrımcılık” konulu 14 haftalık kurs süreci gerçekleştirildi. Kurs sonunda katılımcılara son test olarak TCAÖ ve TCRTÖ uygulanmıştır. Öğrencilerin tanımlayıcı özelliklerine göre araştırmaya katılanların yaş ortalamasının 21,6±3,3 olduğu ve %73,7'sinin kadın olduğu belirlendi. Araştırmaya göre öğrencilerin çoğunluğunun anneleri (%56,9) ve babaları (%38,9) ilkokul mezunudur. Öğrencilerin ortalama kardeş sayısının 2,8±2,1 olduğu ve çoğunluğunun (%51,6) hem erkek hem de kız kardeşe sahip olduğu ve çoğunun (%73,7) çekirdek aileye sahip olduğu belirlendi. Araştırmada öğrencilerin %43,2'sinin ağırlıklı olarak şehir merkezinde yaşadığı ortaya çıktı. Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğu, hayatlarının çoğunu (%46,3) geçirdikleri bölge ise Karadeniz bölgesidir. Araştırma, çevrimiçi uzaktan eğitim yöntemleriyle verilen önyargı ve ayrımcılık eğitiminin, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ikinci sınıf öğrencilerinin cinsiyet algısı ve cinsiyet rolü tutumlarında bir fark yaratmadığını ortaya koydu (sırasıyla; p = 0,890, p = 0,976). Ancak cinsiyet algısı ile cinsiyet rollerine yönelik tutum arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (ön test r = 0,825, p  < 0,01; son test r = 0,893, p < 0,01). Eğitim öncesi cinsiyete göre TCAÖ ve TCRTÖ skorlarına göre kadınların, erkeklere göre toplam ölçek puanı daha yüksekken( TCAÖ, p = 0.002; TCRTÖ, p
CR  - Addis, A.J. (2009). A comparison of face-to-face and online learning environments to prepare teachers to use technology [Unpublished doctoral dissertation]. University of Nevada, Nevada, USA
CR  - Aksan, H.A.D., Ergin, I., Hassoy, H., Durusoy, R., & Çiçeklioğlu, M. (2011). Müfredata eklenen bir dersin ikinci sınıf tıp öğrencilerinin kadına yönelik şiddetle ilgili bilgi ve tutumlarına etkilerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Public Health,  9(3), 144-156. https://doi.org/10.20518/tjph.173060
CR  - Alabaş, R., Akyüz, H.İ., & Kamer, S.T. (2019). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algılarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 429-448. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/49680/594230
CR  - Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48480/614123
CR  - Bakioglu, F. (2019). The effect of gender psychology course on the attitudes toward gender role by undergraduate university students in Turkey. Inquiry in Education, 11(2), 1-12. Retrieved from:  https://digitalcommons.nl.edu/ie/vol11/iss2/5/
CR  - Brown, B. W., & Liedholm, C. E. (2002). Can web courses replace the classroom in principles of microeconomics?. American Economic Review,  92(2), 444-448. https://doi.org/10.1257/000282802320191778
CR  - Callister, R.R., & Love, M.S. (2016). A comparison of learning outcomes in skills-based courses: online versus face-to-face formats. Decision Sciences Journal of Innovative Education, 14(2), 243–256. https://doi.org/10.1111/dsji.12093
CR  - Dalkılıç, R. A. (2021). Kadına yönelik şiddetle mücadele: kamu politikası süreç analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 61–82.  https://doi.org/10.47613/reflektif.2021.15
CR  - Daşlı, Y. (2019). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların belirlenmesi üzerine bir alan araştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 364-385. https://doi.org/10.23891/efdyyu.2019.129
CR  - Doğan Yaylak, D. (2023). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik farkındalıklarının gelişimi: Bir durum çalışması [Unpublished master's thesis]. Ordu Üniversitesi, Ordu
CR  - Egelioğlu Cetişli, N., Top, E.D., & Işık, G. (2017). The gender attitude related rolles of university students who continued or not the gender equality course. Florence Nightingale Journal of Nursing, 25(2), 104-110. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/fnjn/issue/30823/333468
CR  - Elgün, A., & Yeniçeri Alemdar, M. (2017). A study oriented on the communication faculty students’ attitudes towards gender roles: Ege University sample. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 1054-1067. https://doi.org/10.24289/ijsser.316874
CR  - Erdol, T.A., & Gözütok, F.D. (2019). Toplumsal cinsiyet eşitliği eğitim programının değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 18(4), 1497-1519. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/article/%20631950
CR  - Ergin, A., Bekar, T., & Aydemir Acar, G. (2019). Tıp fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Firat Tıp Dergisi, 24(3), 122-128. Retrieved from: https://www.firattipdergisi.com/text.php3?id=1163
CR  - Ernst, A. A., Houry, D., Weiss, S.J., & Szerlip, H. (2000). Domestic violence awareness in a medical school class: 2-year follow-up. Southern Medical Journal, 93(8), 772-776. https://doi.org/10.1097/00007611-200008000-00006
CR  - European Communities. (2006). A roadmap for equality between women and men 2006-2010. University of Pittsburgh. Retrieved from: http://aei.pitt.edu/id/eprint/45627
CR  - Gönenç, İ. M., Topuz, Ş., Sezer, N.Y., Yılmaz,  S., & Duman, N. B. (2018). Toplumsal cinsiyet dersinin toplumsal cinsiyet algisina etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1),22-29. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbid/issue/38008/438855
CR  - Güldü, Ö., & Kart, M. E. (2009). Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(03), 97-116. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002114
CR  - Kahraman, L., Kahraman, A. B., Ozansoy, N., Akıllı, H., Kekillioğlu, A., & Özcan, A. (2014). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi toplumsal cinsiyet algısı araştırması. Electronic Turkish Studies, 9(2), 811-831. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6244
CR  - Karakoç, H., Duran, B., & Döner, Ş. İ. (2022). Üniversite öğrencilerine verilen toplumsal cinsiyet ve şiddet farkındalığı eğitiminin toplumsal cinsiyet algı ve tutumuna etkisi. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 2(3), 114-121. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/en/pub/jcnr/issue/74338/1129449
CR  - Kavuran E (2011). Hemşirelik öğrencilerinin cinsiyet eşitliğine bakışlarının belirlenmesi [Unpublished master's thesis]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
CR  - Koç, G., Yücel Özçırpan, Ç. , Terzioğlu, F. , Şimşek Çetinkaya, Ş. , Uslu-şahan, F. , Akın Işık, R. , Evrenol Öçal, S. , Akdağ Topal, C. , Mert Karadaş, M. , Yıldırım Hamurcu, S. , Uzunkaya Öztoprak, P. , Akbay Kısa, A. S. , Atasever, İ. , Özkan, S. , Yaşar, B. N., & Başkaya, E. (2021). The effect of a gender course on the gender attitudes, critical thinking dispositions, and media literacy skills of university students. Yükseköğretim Dergisi, 11(2), 387-400. https://doi.org/10.2399/yod.20.640377
CR  - Koyuncu Şahin, M., Çoban, A. E., & Korkmaz, A. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliği ve türk eğitim sistemindeki yeri: okul öncesi öğretmen adaylarının gözünden. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 735-752. https://doi.org/10.21733/ibad.457232
CR  - Koyuncu Şahin M., & Çoban, A. (2019). Türkiye’de eğitim alanında toplumsal cinsiyet üzerine yapılmış çalışmalara toplu bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), 588-599. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20185537238
CR  - Kul Uçtu, A., & Karahan, N. (2016). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin cinsiyet rolleri, toplumsal cinsiyet algısı ve şiddet eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 2882-2905. https://doi.org/10.15869/itobiad.267086
CR  - Ölmez, H. (2023). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin olumlu toplumsal cinsiyet rollerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması [Unpublished master's thesis]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya
CR  - Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Istanbul Journal of Sociological Studies, (48), 1-18. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/9552/119306
CR  - Özdemir, L., Batga, B., & Uçar, B. (2019). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet algılarını etkileyen demografik niteliklerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(24), 212-228. https://doi.org/10.21076/vizyoner.500392
CR  - Peterson, C.L., & Bond, N. (2004). Online compared to face-to-face teacher preparation for learning standards-based planning skills. Journal of Research on Technology in Education, 36(4), 345-360.  https://doi.org/10.1080/15391523.2004.10782419
CR  - Savcı, İ. (1999). Toplumsal cinsiyet ve teknoloji. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(1), 123-141. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001939
CR  - Seçgin, F., & Kurnaz, Ş. (2015). Sosyal bilgiler dersinde toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin algı ve tutumlarına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 24-38. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34517/381359
  
Stoet, G. (2017). PsyToolkit: A novel web-based method for running online questionnaires and reaction-time experiments. Teaching of Psychology, 44(1), 24-31. https://doi.org/10.1177/0098628316677643
CR  - Toraman, C., & Özen, F. (2019). An investigation of the effectiveness of the gender equality course with a specific focus on faculties of education. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 14(2), 6-28. https://doi.org/10.29329/epasr.2019.201.1
CR  - Turan, Z., Aydın, Y., & Toker, E. (2017). Examination on the effect of gender perception of nursing students of “women’s health and diseases nursing course”. Journal of Human Sciences, 14(3), 2677-2687. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i3.4693
CR  - Uzun, Z., Erdem, S., Güç, K., Şafak Uzun, A.M., & Erdem, E. (2017). The effect of education on gender perception and gender role attitudes: An experimental study. Journal of Human Sciences, 14(1), 678–693. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4354
CR  - Varol, Z. S., Çiçeklioğlu, M., & Taner, Ş. (2016). Bir tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algı düzeyi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Ege Tıp Dergisi, 55(3), 122-128. https://doi.org/10.19161/etd.344208
CR  - Vefikuluçay A.D., Zeyneloğlu A.S., Eroğlu P.K., & Taşkın P.L. (2007). Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 14(2), 26-38. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunhemsire/issue/7846/103312
CR  - World Health Organization. (1998). Gender and health : technical paper. World Health Organization. https://iris.who.int/handle/10665/63998
CR  - World Health Organization. (2011). Gender mainstreaming for health managers: a practical approach, Participant’s notes. World Health Organization. https://www.who.int/publications/i/item/9789241501057
 
World Health Organization. (2016). Women’s health and well-being in Europe: beyond the mortality advantage. World Health Organization. https://www.who.int/europe/publications/i/item/9789289051910
CR  - World Health Organization. (2018).  The health and well-being of men in the WHO European Region: better health through a gender approach. World Health Organization. https://www.who.int/europe/publications/i/item/9789289053532
CR  - World Health Organization. (2019). Health and gender equality: policy brief. World Health Organization. https://www.who.int/europe/publications/i/item/WHO-EURO-2019-3702-43461-61058
CR  - Yağan Güder, S., & Güler Yıldız, T. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 424-446. https://doi.org/10.16986/huje.2016016429
 
Yaşar, B. (2011). Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının kadın sağlığı hemşireliği açısından değerlendirilmesi [Unpublished master's thesis]. Mersin Üniversitesi, Mersin
CR  - Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792. Retrieved from: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/ijhs/article/download/697/377
CR  - Zeyneloğlu, S, & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/303768007_Toplumsal_Cinsiyet_Rolleri_Olceginin_Gelistirilmesi_ve_Psikometrik_Ozellikleri
UR  - https://doi.org/10.17218/hititsbd.1372947
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3461571
ER  -