@article{article_1372963, title={Yûnus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye Adlı Eserinde Kullanılan İkilemeler}, journal={Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi}, pages={785–806}, year={2023}, DOI={10.51531/korkutataturkiyat.1372963}, author={Aşcı, Menşure}, keywords={Yunus Emre, Risâletü’n-Nushiyye, Turkish grammar, word groups, binomials.}, abstract={İkileme terimi, eşanlamlı veya ilgili bir düşünceyi aynı şekil ve yapı sınıfına ait, aynı sözdizimsel hiyerarşi seviyesine oturtulan ve genellikle sözcük bağlantıları ile bağlanan kurallı dizilişleri olan bir çift sözcük anlamına gelir. Türkçede ve diğer bütün dillerde ikilemeler, kullanıldığı cümlede anlamı pekiştirmek, kuvvetlendirmek ve daha dikkat çekici hâle getirmek için benzer ya da farklı sözcüklerle meydana getirilen bir sözcük grubudur. İkilemelerin cümlede bariz görevleri ve meydana geliş durumları vardır. İkilemeler aynı iki sözcüğün tekrarıyla (yavaş yavaş, güzel güzel vb.), yakın anlamlı sözcüklerin kullanılmasıyla (eş dost, sağ salim, yalan yanlış vb.), zıt anlamlı sözcüklerin kullanılmasıyla (ileri geri, az çok, aşağı yukarı vb.), aynı anlamdaki sözcüklerin kullanılmasıyla (akıllı uslu, ev bark, kılık kıyafet vb.), biri anlamlı biri ise anlamsız sözcüklerin kullanılmasıyla (eğri büğrü, hayal meyal vb.), anlamsız iki sözcüğün kullanılmasıyla (mırın kırın, yalap şalap vb.), ses taklidi (yansıma ses) sözcüklerin kullanılmasıyla (vızır vızır, gürül gürül vb.), ikinci sözcüğün başına /m/ sesi eklenmek suretiyle (ev mev, şaka maka vb.) oluşturulur. Bu çalışmada, Yunus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye adlı eserinde kullanılan ikilemeler incelenmiştir. Risâletü’n-Nushiyye, ikilemelerin kullanılması bakımından son derece zengin bir yapıya sahiptir. Eserde, Türkçe kelimelerle, Arapça ve Farsça sözcüklerle oluşturulan ikilemelerin sayısı oldukça fazladır. Bunun yanı sıra hem Türkçe hem de Arapça ve Farsça kelimelerin bir araya gelmesiyle oluşan ikilemeler de mevcuttur. İkilemeler bazen yalın hâlde bazen de ek alarak oluşturmuştur. Bağlaçlarla veya izafetle kurulan ikilemelerin de sayısı çoktur. Bu çalışmanın amacı, Türkçenin ikilemleri kullanma gücünün Risâletü’n-Nushiyye adlı eserde ne ölçüde var olduğunu göstermektir. Çalışmamıza konu olan eser taranarak ikilemleler tespit edilmiş; tespit edilen ikilemeler ses, şekil, anlam, köken gibi özellikler göz önünde bulundurularak sınıflandırılmış ve ikilemelerin sayısal verileri de belirtilmiştir.}, number={13}, publisher={Yunus KAPLAN}