TY  - JOUR
T1  - Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
TT  - Determination of Health Literacy Levels of Nursing Students and Affecting Factors
AU  - Tekbaş, Serap
AU  - Dal Yılmaz, Ümran
AU  - Pola, Ganna
PY  - 2024
DA  - January
DO  - 10.46483/deuhfed.1101234
JF  - Etkili Hemşirelik Dergisi
JO  - JNEF
PB  - Dokuz Eylul University
WT  - DergiPark
SN  - 2980-3527
SP  - 74
EP  - 84
VL  - 17
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Giriş: Sağlıklı olmayı ve sağlığı sürdürmeyi sağlayacak bilgilere erişme, anlama ve kullanmabecerilerini tanımlayan sağlık okuryazarlığı bireylerin kendi sağlığı ile ilgili doğru karar alabilmedurumu ile ilişkilidir.Amaç: Bu çalışmada hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyini ve sağlık okuryazarlığıdüzeyini etkileyen faktörlerin belirlemesi amaçlanmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki çalışmamızın örneklem grubunu hemşirelik bölümündeöğrenim gören 538 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafındanhazırlanan kişisel bilgi formu ve yetişkin sağlık okuryazarlık ölçeği kullanılmıştır.Bulgular: Hemşirelik öğrencilerinin yetişkin sağlık okuryazarlık ölçek puan ortanca değeri 15olarak bulunmuştur. Birinci sınıftaki öğrencilerin yetişkin sağlık okuryazarlığı ölçek puan ortancasıdiğer sınıflara göre daha düşük bulunmuştur (p<.05). Anne ve baba eğitim seviyesinin sağlıkokuryazarlık düzeyini etkilediği saptanmıştır. Ayrıca, sosyal güvenceye sahip olmayan, sigara vealkol kullanan, hekime danışmadan ilaç kullanan ve kullandığı ilacı başka bireylere tavsiye edenöğrencilerin yetişkin sağlık okuryazarlık ölçek puan ortancası daha düşük bulunmuştur.Sonuç: Çalışmamızdaki öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyi orta seviyededir. Mezuniyet öncesisağlık okur yazarlığı seviyesinin artırılması önerilmektedir. Hemşirelik öğrencilerinin eğitimprogramları sağlık okuryazarlığı düzeyine etki eden faktörler dikkate alınarak, sağlık okuryazarlıkdüzeylerinin en üst seviyede olmasını sağlayacak özellikte düzenlenmelidir.
KW  - Sağlık Okuryazarlığı
KW  - Hemşirelik
KW  - Eğitim
KW  - Sağlık
KW  - Okuryazarlık
N2  - Background: Health literacy, which defines the ability to access, understand and use informationthat will enable to be healthy and maintain health, is related to individuals’ ability to make the rightdecisions about their own health.Objectives: In this study, it was aimed to determine the health literacy levels of nursing studentsand the factors affecting them.Methods: The sample group of our descriptive and cross-sectional study consisted of 538 nursingstudents. Personal information form prepared by the researchers and adult health literacy scalewere used as data collection tools.Results: The median value of the adult health literacy scale of nursing students was found to be15 Adult health literacy scale mean scores of the first year students were found to be lower than theother classes (p<.05). It was determined that the education level of the mother and father affectedthe level of health literacy. In addition, the average score of the adult health literacy scale was foundto be lower for the students who do not have social security, use cigarettes and alcohol, use drugswithout consulting a physician, and recommend the drug they use to other people.Conclusions: The health literacy level of the students in our study is moderate. It is recommendedto increase the level of health literacy before graduation. Nursing students’ education programsshould be organized in such a way as to ensure that their health literacy level is at the highest level,taking into account the factors affecting the level of health literacy.
CR  - Akgün, Ş., Tok, H. H., & Oztaş, D. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık okuryazarlık düzeyleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 247-256.
CR  - Arslan, F.T., Çelen R. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2018, 27(2):99-106.
CR  - Ayaz-Alkaya, S., & Terzi, H. (2019). Investigation of health literacy and affecting factors of nursing students. Nurse Education in Practice, 34, 31-35.
CR  - Berkman, N. D., Sheridan, S. L., Donahue, K. E., Halpern, D. J., & Crotty, K. (2011). Low health literacy and health outcomes: an updated systematic review. Annals of internal medicine, 155(2), 97-107.
CR  - Cho, Y. I., Lee, S. Y. D., Arozullah, A. M., & Crittenden, K. S. (2008). Effects of health literacy on health status and health service utilization amongst the elderly. Social science & medicine, 66(8), 1809-1816.
CR  - Çelik, S., İstek, Z., Kızkın, A., Yiğit, M. C., & Kaçan, H. (2021). Üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi: Bartın Üniversitesi örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (15), 593-605.
CR  - Çınarlı, I. (2015). Kitle iletişimi ve eleştirel sağlık okuryazarlığı. Sağlık Okuryazarlığı, 15-28.
CR  - Dikmen, A. U., Tüzün, H., & Karakaya, K. (2020). Türkıye’de Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve Belirleyicileri. Turkey Health Literacy Journal, 1(1), 27-39.
CR  - Dincer, A., & Kursun, S. (2017). The determination of health literacy levels of university students. Journal Of Continuing Medical Education, 26(1), 20-26.
CR  - Gözlü, K. (2020). Sağlığın Sosyal Bir Belirleyicisi: Sağlık Okuryazarlığı A Socıal Determınant Of Health: Health Lıteracy. Sdü Tıp Fakültesi Dergisi, 27(1), 137-144.
CR  - Güner, T. A., Kuzu, A., Bayraktaroğlu, T. (2020). Diyabetli bireylerde sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımı arasındaki ilişki. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 4(3), 214-223.
CR  - Gün, M., Aslantekin, F., & Karadağ, N. (2021). Tıp fakültesi ve sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık okuryazarlık durumu ve etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi, 8(1), 34-43.
CR  - Güven, D. Y., Bulut, H., & Öztürk, S. (2018). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin İncelenmesi/Examining the Health Literacy Levels of Health Sciences Faculty Students. Journal of History Culture and Art Research, 7(2), 400-409.
CR  - Inoue, M., Takahashi, M., Kai, I. (2013). Impact of communicative and critical health literacy on understanding of diabetes care and self-efficacy in diabetes management: a cross-sectional study of primary care in Japan. BMC family practice, 14(1):1-9.
CR  - Ilıman, A.Y., Aktan, G.G.(2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Kullandıkları Bilgi Kaynaklarının İncelenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 3(1):19-24.
CR  - İkiışık, H., Turan, G., Kutay, F., Sever, F., Keskin, S. N., Güdek, H., ... Maral, I. (2020). Üçüncü basamak sağlık kuruluşuna başvuran hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 73(3), 247-52.
CR  - İnkaya, B., & Tüzer, H. (2018). Bir üniversitenin sosyal ve sağlık bilimlerinde okuyan öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı durumunun incelenmesi. Kocaeli Med, 7(3),124-9.
CR  - Karadaş, C. ve Özdemir, L.(2015). Hemşirelik öğrencilerinin araştırmaya yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(3):30-39.
CR  - Kazak, A., Başaran, F., Coşkun, N., & Karakullukçu, S. (2021). Sağlıkla ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Kocaeli Tıp Dergisi, 10(3), 273-283.
CR  - Kickbusch, I., Brindley, C., & World Health Organization. (2013). Health in the post-2015 development agenda: an analysis of the UN-led thematic consultations, High-Level Panel report and sustainable development debate in the context of health. World Health Organization.
CR  - Köse, E., Oturak, G., & Ekerbiçer, H. (2021). Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp
tutumu ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 11(2), 373-380.
CR  - Lambert, M., Luke, J., Downey, B., Crengle, S., Kelaher, M., Reid, S., Smylie, J. (2014). Health literacy: health
professionals’ understandings and their perceptions of barriers that Indigenous patients encounter. BMC health services research, 14(1), 1-10.
CR  - Matsumoto, M., & Nakayama, K. (2017). Development of the health literacy on social determinants of health
questionnaire in Japanese adults. BMC public health, 17(1), 1-11.
CR  - Morris, N. S., Field, T. S., Wagner, J. L., Cutrona, S. L., Roblin, D. W., Gaglio, B., ... & Mazor, K. M. (2013). The association between health literacy and cancer-related attitudes, behaviors, and knowledge. Journal of health communication, 18(1), 223-241.
CR  - Muslu, L., Çifçi, Ş., Aktaş, E.N. (2017), Rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri, Eğitim ve Öğretim Araştırma Dergisi, 6(3), 277-285
CR  - Ozkan, S., Dikmen, A. U., Tuzun, H. A. K. A. N., & Karakaya, K. (2016). Prevalence and determiners of health literacy in Turkey: Asiye Ugras Dikmen. The European Journal of Public Health, 26(suppl_1), ckw175-072.
CR  - Özdemir, H., Alper, Z., Uncu, Y., & Bilgel, N. (2010).Yetişkinler arasında sağlık okuryazarlığı: Türkiye’den bir araştırma. Sağlık eğitimi araştırması, 25(3), 464-77.
CR  - Sariyar, S., Fırat Kılıç, H. (2021). The health literacy of university students in North Cyprus. Health Promotion International, 36(1), 101-108.
CR  - Sezer, A., Kadıoğlu, H. (2014). Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Geliştirilmesi. AnadoluHemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3).
CR  - Sørensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., ... & (HLS-EU) Consortium Health Literacy Project European. (2012). Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC public health, 12, 1-13.
CR  - Şirin, H., Deniz, S., Oğuzöncül, A. F., Ketrez, G., Ertuğrul, O., & Memiş, D. (2021). Fırat Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi, 6(2), 148-158.
CR  - Tosun, N., Hoşgör, H. (2021). E-sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımı farkındalığı arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 82-102
CR  - Tözün, M., ve Sözmen, M. K. (2015). Halk sağlığı bakışı ile sağlık okuryazarlığı health Literacy with Perspective of Public Health. Smyrna Tıp Dergisi, 2, 48-54.
CR  - Tuğut, N., Yılmaz, A., Çelik, B. Y. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 120-128
CR  - Uysal, N., Ceylan, E., & Koç, A. (2020). Health literacy level and influencing factors in university students. Health & social care in the community, 28(2), 505-511.
CR  - Yalçın Balçık, P., Taşkaya, S., & Şahin, B. (2014). Sağlık okur-yazarlığı, 13(4):321-326.
CR  - Yorulmaz, D. S., & Sezer, H. K. (2021). Hemşirelik ile İlk ve Acil Yardım Bölümü Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 337-352.
UR  - https://doi.org/10.46483/deuhfed.1101234
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3664693
ER  -