TY - JOUR T1 - Çerçili Nekropolü Oda Mezarları ve Kült Alanı TT - Chamber Tombs of Çerçili Necropolis and the Cult Area AU - Üngör, İbrahim PY - 2024 DA - January DO - 10.26650/artsanat.2024.21.1213522 JF - Art-Sanat PB - Istanbul University WT - DergiPark SN - 2148-3582 SP - 745 EP - 770 IS - 21 LA - tr AB - İslâhiye ilçesi, Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda, Amanos Dağları’nın doğu eteklerinde yer almaktadır. Doğal kaynaklar ve stratejik açıdan oldukça önemli bir konumda bulunan bölge, tarihin en eski dönemlerinden itibaren farklı kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Paleolitik Çağ’da başlayan yerleşimler, Kalkolitik Çağ’dan sonra yoğunlaşmıştır. Bu yoğunluk Tunç Çağ, Demir Çağ, Orta Çağ boyunca ve günümüze kadar devam etmiştir. Suriye ve Anadolu’yu birbirine bağlayan ve son derece önemli olan yollar ve geçitlerin bazıları da bu bölgededir. Bu çalışmaya konu olan Çerçili Nekropolü ilk kez 2009 yılı yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. Nekropol alanı, İslâhiye ilçesinin 5 km batısında yer alan Çerçili mahallesinin batı ucunda, Amanos Dağları’nın doğu eteklerinde bulunan kayalık yamaca oyularak oluşturulmuştur. Nekropol sahasında arcosoliumlu oda mezarlar, kült nişleri ve mezar sahasının içinde kült alanı olabileceği düşünülen 24 m2 genişlikte düzleştirilmiş bir alan bulunmaktadır. Yüzey araştırmaları kapsamında incelenen Çerçili Nekropolü ile bölgenin Roma dönemi, mezar tipolojileri ve ölü gömme gelenekleri araştırmalarına katkı verilmesi amaçlanmaktadır. KW - Amanos Dağları KW - İslâhiye KW - Roma Dönemi KW - Çerçili Nekropolü KW - Arcosoliumlu mezar odaları N2 - The district of İslâhiye is located in the eastern part of the Mediterranean Region, at the eastern foothills of the Amanos Mountains. This region, which is highly significant in terms of natural resources and strategically important, has hosted different cultures since ancient times. Settlements that began in the Paleolithic Age intensified after the Chalcolithic Age. This density continued throughout the Bronze Age, Iron Age, Middle Ages, and up to the present day. Some of the roads and passes that connect Syria and Anatolia, and are of great importance, pass through this region.The Çerçili Necropolis, which is the subject of this study, was first identified during surface surveys in 2009. The necropolis area was created by carving into the rocky slope at the eastern foothills of the Amanos Mountains, at the western end of the Çerçili district, located 5 km west of the İslâhiye district. The necropolis site contains chamber tombs with arcosolia, cult niches, and a levelled area within the burial area, which is believed to be a cult space, measuring 24 square meters. The investigation of the Çerçili Necropolis, as part of the surface surveys, aims to contribute to the research on the Roman period, burial typologies, and funeral traditions in the region. CR - Akçay, Tuna. “Olba Mezarlık Alanları.” Seleucia 2 (2012): 67-104. google scholar CR - Akçay, Tuna. “Olba’daki Tapınak Cepheli Kaya Mezarı.” Seleucia IV (2014): 79-94. google scholar CR - Akçay, Tuna. Arkeolojik Veriler Işığında Antik Çağ’da Kurban Ritüeli. İstanbul: Selenge Yayınları, 2021. google scholar CR - Akçay, Tuna. Olba’da Ölü Kültü. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayıncılık, 2018. google scholar CR - Alkım, Uluğ Bahadır. “Sam’al ile Asitawandawa Arasındaki Yol: Amanus Bölgesi’nin Tarihî Coğrafyasına Dair Araştırmalar.” Belleten XXIV 93-96 (1960): 349-396. google scholar CR - Aydın, Ayşe. “Silifke Müzesi’nden Figürlü bir duvar Nişi Bloğu.” Olba XX (2012): 407-426. google scholar CR - Baldıran, Asuman ve Erdener Pehlivan. “Arcosoliumlu Mezarlar Üzerine Değerlendirme: Lykaonia’dan İki Örnek.” AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10 (2022): 153-168. google scholar CR - Civelek, Aynur. “Roma Cenaze Törenleri ve Gömme Gelenekleri.” Arkeoloji ve Sanat Dergisi 124 (2007): 71-80. google scholar CR - Çelgin, Ahmet Vedat. “Termessos Kenti Nekropolleri.” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 1990. google scholar CR - Çevik, Nevzat. “Lykıa, Pısıdıa, Pamphylıa Kavşağında Termessos’un Uç Kalesi: Neapolis,” Cedrus VI (2018): 435-451. google scholar CR - Çevik, Nevzat. Lykia Kitabı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2021. google scholar CR - Doğanay, Osman. İsaura Bölgesi Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekler. Konya, Çizgi Kitabevi Yayınları, 2009. google scholar CR - Er, Yasemin ve Bilal Söğüt. “Dağlık Kilikya’da Olba-Diocaesarea Nekropolleri’ndeki Kaya Mezarları.” Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 5 (2005): 95-110. google scholar CR - Ergeç, Rirat. Nekropolen und Graber in der südlichen Kommagene. Asia Minor Studien 47. Bonn:Habelt Verlag, 2003. google scholar CR - Erten, Emel. “Mersin, Silifke, Olba Yüzey Araştırması-2003.” 22. Araştırma Sonuçları Toplantısı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2005, 11-22. google scholar CR - Gee, Regina. “Form Corpse to Ancestor: The Role of Tombside Dining in the Transformation of the Body in Ancient Rome.” The Materiality of Death: Bodies, Burials, Beliefs. Ed. Fredrik Fahlander ve Terje Oestigaard. Oxford: Archaeopress Archaeology Yayınevi, 2008, 59-68. google scholar CR - Katherine, Dunbabin. The Roman Banquet: Images of Conviviality. Cambridge: Cambridge Üniversitesi Yayınları, 2003. google scholar CR - Kortanoğlu, Rıfat Eser. “Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Dağlık Phrygia Bölgesi Kaya Mezarları.” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 2006. google scholar CR - Kurtz, Donna Carol ve John Boardman. Greek Burial Comtoms. Londra: Thames and Hudson, 1971. google scholar CR - Lindsay, Hugh. “Eating with the Dead: The Roman Funerary Banquet.” Meals in a Social Context: Aspects of the Communal Meal in the Hellenistic and Roman World. Ed. Inge Nielsen ve Hanne Sigismund Nielsen. Aarhus: Aarhus Üniversitesi Yayınları, 1998, 67-80. google scholar CR - Machatschek, Alois. Die Nekropolen und Grabmaler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien. Köln: Böhlau, 1967. google scholar CR - Orthmann, Winfried. “Burial Customs of the 3rd Millennium B.C. in the Euphrates Valley”. Le Moyen-Euphrate, Zone de Contactset d’echanges. Actes du Colloque de Strasbourg, 10-12Mars 1977. Ed. Jean-Claude Margueron. Strasburg: Üniversite des Sciences Humaines de Strasbourg, 1980, 97-105. google scholar CR - Önal, Mehmet, Güler Mahserici, Osman Özgan, Tülay Devecioğlu ve Ramazan Hançerkıran. Gaziantep İlçeleri Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları. Gaziantep: Gaziantep İl Özel İdaresi Yayınları, 2007. google scholar CR - Özdizbay, Aşkım. “Perge Batı Nekropolisi’nden Bir Mezar Yapısı.” Anadolu Araştırmaları XVI (2002): 483-508. google scholar CR - Polat, Tamsü Rahşan. “Karabacak Köyü Kaya Mezarları.” Cedrus 6 (2018): 347-358. google scholar CR - Ramsay, William Mitchell. “A Study of Phrygian Art, part II.” The Journal of Hellenic Studies X (1889): 147-189. google scholar CR - Rosenbaum, Elisabeth Alföldi. Anamur Nekropolü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1971. google scholar CR - Saller, P. Richard. Patriarchy, Property and Death in the Roman Family. Cambridge: Cambridge Üniversitesi Yayınları,1994. google scholar CR - Söğüt, Bilal. “Dağlık Kilikya Bölgesi Mezar Nişleri.” Olba VII Özel Sayı (2003): 239-260. google scholar CR - Toynbee, Jocelyn Mary Catherine. Death and Burial in the Roman World. New York: Ithaca, 1971. google scholar CR - Ünal, Ahmet ve Serdar Girginer. Kilikya-Çukurova İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemi’ne Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji. İstanbul: Homer Kitapevi, 2007. google scholar CR - Üngör, İbrahim. “Amanos Dağları Eteklerinde Bir Roma Yerleşmesi ve Tepeobası Nekropol Alanları.” Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 7/12 (2015): 2-30. google scholar CR - Üngör, İbrahim. “Gaziantep/İslahiye Leçe Bölgesi Oygu Tekne Mezarları.” Belgü 2 (2016): 73-88. google scholar CR - Üngör, İbrahim, Merve Özyiğit, Beyazıt Söylemez ve Rıdvan Torun. “Gaziantep İli ve İlçeleri Demir Çağları Yüzey Araştırmaları.” 38. Araştırma Sonuçları Toplantısı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2023, 299-315. google scholar CR - Walther Ruge. “Kilikia.” RE XI I (1921): 385-389. google scholar CR - Yaman, Hüseyin. “Death in Zeugma: A Survey Of The Tombs”. Anadolu/Anatolia 45 (2019): 125168. google scholar CR - Zeyrek, Turgut Hacı. “Yukarı Söğütlü Nekropollerinden Kaya Mezarları.” Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(2) (2007):117-144. google scholar UR - https://doi.org/10.26650/artsanat.2024.21.1213522 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3734889 ER -