TY  - JOUR
T1  - Mesleklere Göre İş Stresinin Hedonik Açlık Üzerindeki Etkisi
TT  - The Effect of Job Stress on Hedonic Hunger According to Occupations
AU  - Elibol, Emine
AU  - Demirci, Serpil
AU  - Güngör, Gül
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.52642/susbed.1468884
JF  - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - SUSBED
PB  - Selcuk University
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4750
SP  - 1
EP  - 12
IS  - 57
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı; mesleklere göre iş stresinin hedonik açlık üzerine etkisini değerlendirmektir. Çalışmaya 170 kadın, 114 erkek toplam 284 birey katılmıştır. Meslekler sağlık personeli, asker/polis/güvenlik görevlisi, öğretmen/akademisyen, yönetici/antrenör, yardımcı personel, satış/pazarlama/taşımacılık, mühendis/mimar/teknisyen ve diğer olarak sınıflandırılmıştır. İş stresini ölçmek için İş stresi Ölçeği (İSÖ) kullanılmıştır. Ölçekte puan arttıkça iş stresi artmaktadır. Hedonik açlığı ölçmek için Besin Gücü Ölçeği (BGÖ), Lezzetli Besinleri Tüketme Motivasyonu Ölçeği (LBTMÖ) uygulanmıştır. Ölçeklerden alınan puan arttıkça hedonik açlık artmaktadır. Analizler SPSS 22 programı ile yapılmıştır. Çalışmaya katılanların %30,6’sını (n=87) öğretmen/akademisyenler, %13’ünü (n=37) sağlık personeli, %8,1’ini (n=23) asker, polis, güvenlik görevlisi oluşturmaktadır. En düşük İSÖ toplam puanı öğretmen/akademisyenlerde (0,71±0,14), en yüksek asker/polis/güvenlik görevlisi (0,94±0,25) grubunda gözlemlenmiştir (p
KW  - Hedonik Açlık
KW  - İş Stresi
KW  - Meslekler
N2  - This study aims to assess the correlation between job stress and hedonic hunger across various professions. A total of 284 participants, comprising 170 women and 114 men, took part in the study. Professions were categorized as health personnel, soldier/police/security officer, teacher/academician, manager/trainer, assistant personnel, sales/marketing/transportation, engineer/architect/technician, and other. Job stress levels were measured using the Job Stress Scale (JSS), with higher scores indicating increased stress. Hedonic hunger was evaluated using the Food Power Scale (FPS) and the Palatable Eating Motives Scale (PEMS), with higher scores indicating heightened hedonic hunger. Data analysis was performed using the SPSS 22 software. Among the participants, 31% (n=87) were teachers/academics, 13% (n=37) were healthcare personnel, and 8.1% (n=23) were soldiers, police officers, or security guards. The lowest overall job stress score (JSS) was observed in the teacher/academician group (0.71±0.14), whereas the highest was in the soldier/police/security guard group (0.94±0.25) (p
CR  - Atasoy, A., & Yorgun, S. (2013). Sağlık Çalışanlarında İş Gerilimi ve İş Stres Düzeyinin Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 71-88.
CR  - Bejarano, C. M., & Cushing, C. C. (2018). Dietary Motivation and Hedonic Hunger Predict Palatable Food Consumption: An Intensive Longitudinal Study of Adolescents. Annals of behavioral medicine : a publication of the Society of Behavioral Medicine, 773–786.
CR  - Burgess, E. E., Turan, B., Lokken, K. L., Morse, A., & Boggiano, M. M. (2014). Profiling motives behind hedonic eating. Preliminary validation of the Palatable Eating Motives Scale. Appetite, 66–72.
CR  - Camci, G., & Kavuran, E. (2021). Hemşirelerin İş Stresi ve Tükenmişlik Düzeyleri İle Meslek ve Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 274-83.
CR  - Camkurt, M. Z. (2007). İşyeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 80-106.
CR  - Cappelleri, J. C., Bushmakin, A. G., Gerber, R. A., Leidy, N. K., Sexton, C. C., Karlsson, J., & Lowe, M. R. (2009). Evaluating the Power of Food Scale in obese subjects and a general sample of individuals: development and measurement properties. International journal of obesity, 913–922.
CR  - Coşkunsu, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin hedonik açlık durumları ile antropometrik ölçümleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Cox, N. J., Morrison, L., Ibrahim, K., Robinson, S. M., Sayer, A. A., & Roberts, H. C. (2020). New horizons in appetite and the anorexia of ageing. Age and ageing, 526–534.
CR  - Çınar, O. (2010). Çınar, O. (2010). Eğitim ve Sağlık alanı çalışanlarının iş stresi düzeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 101-121.
CR  - Demiral, Y., Ünal, B., Kılıç, B., Soysal, A., Bilgin, A. C., Uçku, R., & Theorell, T. (2007). İş Stresi Ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi'nde çalışan erkek işçilerde geçerlik ve güvenilirliğinin incelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 11-18.
CR  - Flores, M. R., & Zúñiga, S. S.  (2024). Endogenous Opioids in the Homeostatic Regulation of Hunger, Satiety, and Hedonic Eating: Neurobiological Foundations. Endogenous Opioids: From Basic Science to Biopsychosocial Applications, 315–327.  https://doi.org/10.1007/978-3-031-45493-6_16
CR  - Gümüştekin, G. E., & Öztemiz, A. B. (2004). Örgütsel Stres Yönetimi ve Uçucu Personel Üzerinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 61-85.
CR  - Gündüz, N., Akhalil, M., & Sevgi, E. N. (2020). Hedonik Açlık. IDUHeS, 80-96.
CR  - Güneşer, R., & Atalay, E. (2020). Ambulans Servisi Çalışanlarının Uyku Kalitesi, İş Stresi ve Beslenme Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 143-156.
CR  - Hayzaran, M. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Hedonik Açlık Durumlarının Farklı Ölçekler ile Belirlenmesi. Ankara: Başkent Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - International Labour Organization. (2016). Stress Prevention at Work Checkpoints: Practical improvements for stres prevention in the work place, (s. 61). Geneva.
CR  - Kahraman, C. Ş., & Ok, M. A. (2022). Hedonic hunger status and related factors in adults. Perspectives in psychiatric care, 2099–2106.
CR  - Karakaş, H. M., & Saka, M. (2021). Obez Olan ve Olmayan Yetişkin Bireylerde Sezgisel Yeme Davranışının Hedonik. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 53-69.
CR  - Karakaya, T. (2018). İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Yaşamı Özellikleri, İş Stresi ve İş Güvencesizliğinin Değerlendirilmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, İş Sağlığı Programı, Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Keser, A. (2014). İş Stresi Kaynakları. Ankara: Türk Metal Yayınları.
CR  - Köse, S., & Şanlıer, N. (2015). Hedonik Açlık ve Obezite. Turkiye Klinikleri J Endocrin, 16-23.
CR  - Lowe, M. R., & Levine, A. S. (2005). Eating motives and the controversy over dieting: eating less than needed versus less than wanted. Obesity research, 797–806.
CR  - Marinescu, A.-M., & Labouesse, M. A. (2024). The nucleus accumbens shell: a neural hub at the interface of homeostatic and hedonic feeding. Frontiers in Neuroscience, 18. https://doi.org/10.3389/fnins.2024.1437210
CR  - McClements, D. J., & McClements, D. J. (2019). The Science of Deliciousness. Future Foods: How Modern Science Is Transforming the Way We Eat, 61-97.
CR  - Mouritsen, O. G., Duelund, L., Bagatolli, L. A., & Khandelia, H. (2013). The name of deliciousness and the gastrophysics behind it. Flavour, 2(1), 9. https://doi.org/10.1186/2044-7248-2-9
CR  - Oliveira, M. M., Brito, E. G. F. de, Silva, K. M. P. e, Aráujo, F. R. G. de, Cavalcante, T. C. F., Silva, A. A. M. da, & Souza, S. L. de. (2022). The feed beyond need: mechanisms of the hedonic control of eating. Research, Society and Development, 11(3), e41911326626. https://doi.org/10.33448/rsd-v11i3.26626
CR  - Özcan, Ç., & Kızıl, M. (2020). İş Stres Düzeyinin Çalışanlarda Beslenme Durumu, Diyet Kalitesi ve Antropometrik Ölçümlere Etkisinin Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 56-64.
CR  - Özdevecioğlu, M., Bulut, A., Tekçe, E., Çirli, Y., Gemici, T., Tozal, M., & Doğan, Y. (2003). Kadın ve Erkek Yöneticilerin Yönetimi Altındaki Personelin Motivasyon, Stres ve İş Tatmini Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 125-138.
CR  - Rogers, P. J., & Brunstrom, J. M. (2016). Appetite and Energy Balancing. Physiology & Behavior, 465-471.
CR  - Tatar, A. (2020). Madde yanıt kuramıyla A İş Stresi Ölçeği-20’nin geliştirilmesi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14-22.
CR  - Tekin, E., Çilesiz, Z. Y., & Gede, S. (2019). Farklı Mesleklerde Çalışanların Algılanan Stres Düzeyleri ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Üzerine Bir Araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 79-89.
CR  - Tomiyama, A. J. (2019). Stress and Obesity. Annual review of psychology, 703–718.
CR  - Tracy, S. E. (2018). Delicious molecules: big food science, the chemosenses, and umami. The Senses and Society, 13(1), 89–107. https://doi.org/10.1080/17458927.2017.1420027
CR  - Wardle, J., Steptoe, A., Oliver, G., & Lipsey, Z. (2000). Stress, dietary restraint and food intake. Journal of psychosomatic research, 195–202.
CR  - Zellner, D. A., Loaiza, S., Gonzalez, Z., Pita, J., Morales, J., Pecora, D., & Wolf, A. (2006). Food selection changes under stress. Physiology & behavior, 789–793.
UR  - https://doi.org/10.52642/susbed.1468884
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3864567
ER  -