@article{article_1485969, title={Uşak Müzesindeki Dört Kapı Tipli Mezar Stelindeki Betimlemelerin Sembolik Anlamı Üzerine Bir Değerlendirme}, journal={Art-Sanat}, pages={31–59}, year={2025}, DOI={10.26650/artsanat.2025.24.0017}, author={Fındık, Ahsen and Dinç, Münteha and Taştemür, Emre}, keywords={Usak, Door-Type Grave Stele, Iconography, Symbolism}, abstract={Çalışmanın konusunu Uşak Müzesinde yer alan dört adet kapı tipli mezar steli oluşturmaktadır. Kapı tipli mezar stelleri, özellikle toplumun orta sınıfı arasında görülen, Antik Dönem’de ölen kişinin anısının yaşaması ve sürdürülmesi endişesi ile zamana meydan okuyan, kalıcı bir anıt yaptıramayan kişilerin/aile üyelerinin daha ekonomik boyutlarda bir kapı betimi ve sütun, alınlık gibi ek mimari unsurların da betimleme aracılığıyla gösterildiği stel tipidir. Kapı tipli steller üzerindeki betimlemelerin oldukça çeşitlilik gösterdiği görülmektedir. Bu çeşitlilik, bölgeler arasındaki kültürel temas ve etnik grupların kendilerine ilgi çekici gelen seçimleri sonucunda oluşturulmuştur. Frig bölgesinde yaşayan halkların dönemin modası olan kapı tipli mezar steli ile Roma İmparatorluğu’na aidiyet bağlamında kimliklerini görünür bir şekilde ifade etmenin ve sergilemenin bir yolunu buldukları söylenebilir. Söz konusu steller, Roma Dönemi Frigyası’nda yaşayan insanların sosyal ve ekonomik durumları hakkında bilgi vermeleri ve bölgeye özgü ölü gömme geleneklerine ışık tutmaları sebebiyle de önemlidir. Uşak Müzesi envanterine kayıtlı olan steller yukarıda sayılan sebeplerden dolayı bilim dünyası için oldukça önemli eserlerdir. Bu stellerin buluntu yerleri kesin olarak bilinmemekle birlikte satın alma yolu ile müzeye teslim edildikleri görülmektedir. İncelenen steller hem stilistik hem de ikonografik açıdan kendi bağlamları içinde farklı bölgelerden benzer stil ve ikonografiye sahip stel örnekleri ile karşılaştırılarak bir tipoloji içerisine dâhil edilmişlerdir. Özellikle çalışmada yer verilen Kat. No. 3 ve Kat. No. 4’teki stellerin tipolojik değerlendirmesinde yararlanılan geçmiş yıllardaki çalışmaların, stellerin belirli bir tipolojiye göre sınıflandırılmasında yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. Bu sebeple kapı tipli steller üzerinde yapılacak çalışmalarda bu stellerin eski sınıflandırmalara dahil edilmesinin yerine yerel bir tipolojiye dâhil edilmelerinin daha doğru olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca çalışmada stellerin sembolik anlamlarının incelenmesi çalışmanın asıl amaçlarından biridir. Stellerin üzerinde tanıtılmak ve hatırlatılmak istenen kişinin ya da kentin sanatsal, siyasi ve inanç bağlamında sembolik dilinin anlaşılması önem taşımaktadır. Çalışma kapsamındaki stellerin ikonografisi ile ölen kişinin mensup olduğu topluluk, sosyal çevre ve kentin değerlendirilmesi de amaçlanmaktadır.}, number={24}, publisher={Istanbul University}