@article{article_1495336, title={Uzak ve Yakın Doğu Kültürlerini Buluşturan Lajvardina Çini ve Seramikleri}, journal={Sanat Tarihi Dergisi}, volume={33}, pages={861–891}, year={2024}, DOI={10.29135/std.1495336}, author={Ölçer, Sevcan}, keywords={Lajvardina, Tile, Ceramic, Ilkhanid, Mongolian, Chinese, Interaction}, abstract={Neolitik dönemden beri çeşitli tekniklerde ve türde üretilen seramik eserler, eski geleneklere bağlı kalarak bulundukları çağın ve bölgenin coğrafi sınırları, siyasi ve sosyal yaşamı, teknolojik buluşları, ekonomik refahı, ticari eylemleri ve hediyeleşmeler gibi pek çok farklı yoldan etkilenmişlerdir. Tekniklerine, üretim merkezlerine ve dönemlerine göre çeşitli gruplara ayrılan seramikler çoğunlukla araştırmacıların ilgisini çekmiş; sırsız, tek renk sırlı, sıraltı, sırüstü, lüster, kabartmalı, lakabi ve minai gibi farklı başlıklar altında pek çok kez incelenmiştir. Bunlar hamur yapısı, astar ve sırlama, üretim tekniği, bezeme üslupları ve benzeri başlıklar altında çeşitli dönemler ve bölgeler içinde sınırlandırılmış, bazen karşılaştırmalı bazen de oldukça geniş bir perspektiften değerlendirilmiştir. Ancak “Lajvardina” tekniği ve bu teknikte üretilen seramik ve çiniler henüz kapsamlı olarak ele alınmamıştır. Şuana kadar teknik yönleriyle ve önemli örnekleriyle başlı başına değerlendirilmeyen bu eserler, İslam seramik sanatı içinde oldukça önemli bir yere sahip, irdelenmesi gereken son derece nitelikli eserlerdir. Lajvardina tekniği İran’da 12. yüzyıl sonlarından 13. yüzyıl sonlarına kadar Selçuklular tarafından kullanılan, 1219’da İran’ın Moğol istilasını takiben İlhanlı hükümdarlığı boyunca üretilen bir sırüstü tekniğidir. Lajvardina tekniğinde çini ve seramikler, lacivert/koyu mavi renkte sırla karakterize edilen, sırüstü kırmızı, beyaz, siyah boyalar ve altın varakla süslenen, geometrik ve bitkisel bezemeli pişmiş toprak eserlerdir. Bu çalışmada arkeloji, sanat tarihi ve arkeometri gibi farklı bilim dallarında araştırılan lajvardina tekniği ile lajvardina çini ve seramiklerin üretim ve teknik özellikleri, kullanım alanları ve yayıldığı coğrafya üzerinde ayrıntılı bir araştırma yapılmıştır. Tarihi kaynaklara, arkeolojik verilere ve çeşitli görsellere dayanarak ele alınan lajvardina tekniği ile lajvardina çini ve seramikler, müze ve koleksiyonlardaki eserler ışığında yeni arkeolojik verilerle birlikte değerlendirilerek tarihsel ve analitik bir şekilde incelenmiştir.}, number={2}, publisher={Ege University}