@article{article_1499466, title={Türbet Câm Cuma Camii Yapımı, Bölümleri ve Tanıtımı}, journal={Sanat ve Yorum}, pages={53–61}, year={2025}, DOI={10.47571/sanatyorum.1499466}, author={Yıldırım, Fethi}, keywords={Torbat Jam, Şeyh Ahmed Jam, Torbat Jam Cuma Mosque, Razavi Khorasan, Iran}, abstract={Bu makalede İran’ın Razavi Horasan eyaletinin yönetim merkezinde yer alan Selçuklu dönemi eserlerinden Türbet Cam Cuma camisinin tanıtımı yapılmakta, yapım ve tezyin özellikleri ele alınmaktadır. Türbet Cam (ماج تبرت / Torbat Jam) İran’ın kuzey doğusunda Razavi Horasan eyaletinde bir şehirdir ve bu eyaletin yönetim merkezidir. Afganistan sınırına 50 km mesafede bulunan şehir yaklaşık 84 bin nüfusa sahiptir. Halkının çoğu sünni olan şehir oldukça şirin, sakin ve huzurlu bir yerdir. Tanıtımı yapılacak olan Cuma Camii de işte bu şehrin belki tek tarihi yapısı olan ve aynı zamanda hâlâ aktif olarak kullanılan bir külliyedir. Bu eser ilk defa Selçuklular döneminde yapılmış daha sonra Safeviler tarafından bazı ilavelerle bu günkü halini almıştır. Halk tarafından sevilen bir şahıs olan Şeyh Ahmed Cam (441/536) ölünce ona yapılan türbenin etrafında cami inşa edilmiştir. Türbe etrafına yapılan bu ilk cami Kirmani cami olarak bilinmektedir. Cami, mimarisi bakımından ayırt edici özelliklere sahiptir. Günümüz İran’ın, dönemine damgasını vuran altı önemli tarihi külliyeden birisidir. Cami tamamen tuğla malzemesi ile yapılmış, yapıda tuğla ve alçı süsleme kullanılmıştır.}, number={46}, publisher={Ataturk University}, organization={Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırmaları Koordinatörlüğü}