TY  - JOUR
T1  - Muş’ta “Çocuk Gelinler”: Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Perspektifinden Bir Değerlendirme
TT  - “Child Brides” in Mus: An Evaluation from the Perspective of Gender Inequality
AU  - Özmen, Kenan
PY  - 2025
DA  - May
Y2  - 2025
DO  - 10.29157/etusbed.1499849
JF  - Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - ETÜSBED
PB  - Erzurum Technical University
WT  - DergiPark
SN  - 2717-8706
SP  - 1
EP  - 18
IS  - 22
LA  - tr
AB  - Çocuk yaşta evlilik, genç kızların temel haklarına erişimini sınırlandıran ve yaşamları üzerinde olumsuz etkiler bırakan önemli bir toplumsal sorundur. Bu araştırma, Muş’ta ikamet eden ve 18 yaşından önce evlenen/evlendirilen 20 kadının bakış açısından erken yaşta evliliğin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup, veriler erken yaşta evlenen/evlendirilen yetişkin kadınlarla yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin çözümlemesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin transkripti oluşturulduktan sonra veriler MAXQDA 2020 bilgisayar programına yüklenmiş ve analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen veriler kod-kategori-tema üçlemesiyle sunulmuştur. Araştırma bulgularına göre, kadınların erken yaşta evlenme/evlendirilme nedenleri arasında aşk, aile baskısı, zorunluluk, evde kalma korkusu ve başlık parası yer almaktadır. Kız çocuklarının evlilik yaşamları boyunca birçok sorunla karşılaştıkları tespit edilmiştir. Ayrıca kadınların erken yaşta evliliği bir sorun olarak değerlendirdikleri ve kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesine karşı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların bu tutumu, erken yaşta evliliğe yönelik toplumsal farkındalığı artırabilir ve çocuk gelin uygulamalarının sona erdirilmesi için oluşturulacak olan sosyal politikalara önemli bir destek sağlayabilir.
KW  - Çocuk gelin
KW  - erken yaşta evlilik
KW  - Türkiye’de çocuk gelinler
KW  - kadın deneyimleri
KW  - toplumsal cinsiyet
N2  - Child marriage is a significant social issue that restricts young girls' access to fundamental rights and has detrimental effects on their lives. This study aims to evaluate early marriage from the perspective of 20 women residing in Muş who were married/married before the age of 18. The qualitative research method was used in the study and the data were collected through a semi-structured interview form with adult women who were married/married at an early age. The study's data was collected using a semi-structured interview form with women who married/were married at an early age. Content analysis method was used to analyze the data. After the transcript of the data obtained from the interviews was created, the data was uploaded to the MAXQDA 2020 computer program and analyzed. The data obtained from the analysis are presented in the code-category-theme trilogy. According to the findings of the research, the reasons for women's early marriage/marriage include love, family pressure, obligation, fear of staying at home and bride price. It has been found that girls face many problems throughout their married life. It has also been concluded that women consider early marriage as a problem and are against girls marrying at an early age. This attitude of women can increase social awareness about early marriage and provide significant support to social policies to end child bride practices.
CR  - Akıntürk, T. & Ateş Karaman, D. (2013). Medeni Hukuk. Beta Yayınları.
CR  - Aktoprak, M., & Gül, S. (2023). “Rüşt Değil Yaş Meselesi: Erken Yaşta Evlilikler ve Üreme Sağlığı Sorunları”. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (2), 162-173.
CR  - Amoah, H. A., Tenkorang, E. Y., & Dold, P. (2021). “Experiences of intimate partner violence against women who married as child brides in Ghana”. Journal of family violence, 36, 455-466. https://doi.org/10.1007/s10896-020-00168-y
CR  - Anık M., & Barlin, R. (2017). “Türkiye’de Çocuk Gelinler Sorunu: Balıkesir Örneği”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 1827-1841. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/337894
CR  - Aydemir, E. (2011). “Evlilik mi Evcilik mi? Erken ve Zorla Evlilikler Çocuk Gelinler”. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Rapor No: 11-08.
CR  - Azevedo, W. F. D., Diniz, M. B., Fonseca, E. S. V. B. D., Azevedo, L. M. R. D., & Evangelista, C. B. (2015). “Complications in adolescent pregnancy: systematic review of the literature”. Einstein (Sao Paulo), 13 (4), 618-626. https://doi.org/10.1590/S1679-45082015RW3127
CR  - Azimi, K. (2020). “The Trend of Girl Child Marriage in Iran Based on National Census Data”. Sexual and reproductive health matters, 28 (1), 1820655. https://doi.org/10.1080/26410397.2020.1820655
CR  - Beauvoir, S. (1949). The Second Sex. Vintage Books.
CR  - Berg, B.L. ve Lune, H. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Çev. Editörü: Asım Arı), Eğitim Yayınevi.
CR  - Bozorgi-Saran, S., & Khodabakhshi-Koolaee, A. (2023). “Child bride, a story that never ends: A look at experiences of Iranian” women. International Social Work, 66 (5), 1497-1512. https://doi.org/10.1177/00208728211066830
CR  - Coşkun, E. (2022). “Türkiye’nin İnsan Ticareti ile Mücadelesinde Kör Noktalar”, E. Coşkun, S. Kaşka ve L. Williams (Ed). Göçmen ve Mülteci Kadınlar: Türkiye’de Araştırma, Politika ve Uygulamada Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı (ss. 181-202). Bağlam Yayınları.
CR  - Creswell, J. W. (2021). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Çev. Editörü: S.B. Demir ve M. Bütün). Siyasal Yayın Dağıtım.
CR  - Creswell, J.W. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çev. Yüksek Dede). Eğiten Kitap.
CR  - Çetin, M. (2020). “Toplumsal Bir Gerçeklik Olarak Çocuk Gelin Kavramı”. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (5), 107-122. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1162813
CR  - Dağ, H., Yetim, A., Altıkardeşler, Ö. K., & Törün, S. H. (2021). “A Child Abuse: Marriage at Childhood Age”. Turkish archives of pediatrics, 56 (6), 548. DOI: 10.5152/TurkArchPediatr.2021.21093
CR  - Duran, H., Gursoy, I. N., Kumcagiz, H. (2022). “Evli Kadınlardan Göz Ardı Edinilen Çocuk Yaşta Evliliklere İlişkin Perspektifler: Nitel Bir Çalışma”. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 25, 31–48. https://doi.org/10.26650/iukad.2022.1140061
CR  - Durdu, Z., & Yelboğa, Y. (2016). “Türkiye'de Çocuk Gelinler Üzerine Bir Araştırma: Mersin Örneği”. Journal of International Social Research, 9 (44), 800-807.
CR  - Eras, N. (2023). “Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencilerinin Akraba Evliliği Ve Talasemi Hastalığı Arasındaki İlişki Konusunda Bilgi Ve Farkındalık Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Atlas Journal of Medicine, 4 (10). 81-86. https://doi.org/10.54270/atljm.2024.57
CR  - Erdoğan, D. (2014). “Türkiye’de Çocuk Gelinler Sorunu”. Nesne Psikoloji Dergisi, 2 (3), 27-38.
CR  - Erkılıç, Ç. M., & Piyal, B. (2022). “Çocuk yaşta erken ve zorla yapılan evlilikler”. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 16 (3), 632-638.
CR  - Flick, U. (2007). Managing Quality in Qualitative Research. Sage Publication.
CR  - Fusch, P. I., & Ness, L. R. (2015). “Are We There Yet? Data Saturation in Qualitative Research”. The Qualitative Report, 20 (9), 1408-1416. https://scholarworks.waldenu.edu/facpubs/455
CR  - Gezer-Tuğrul, Y. (2018). “Erken Yaşta Evlendirilen Kadınların Evlilik Süreçleri, Deneyimleri ve Sonraki Yaşamları Üzerine Nitel Bir Çalışma”. Sosyoloji Notları, 2 (1), 2-38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/494437
CR  - Gülen, Y., & Gülen, S. (2022). “Çocuk Gelin ve Kadına Şiddet Durumunun İncelenmesi (Malazgirt Örneği)”. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 5 (10), 331-341. https://doi.org/10.35235/uicd.1129178
CR  - John, N. A., Edmeades, J., Murithi, L., & Barre, I. (2019). “Child Marriage and Relationship Quality in Ethiopia”. Culture, Health & Sexuality, 21 (8), 853-866. https://doi.org/10.1080/13691058.2018.1520919
CR  - Karataş, Z. (2017). “Sosyal Bilim Araştırmalarında Paradigma Değişimi: Nitel Yaklaşımın Yükselişi”. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 68-86.
CR  - Kaynak Malatyalı, M. (2014). “Türkiye’de ‘Çocuk Gelin’ Sorunu”. Nesne-Psikoloji Dergisi, 2 (03), 27-38. https://doi.org/10.7816/nesne-02-03-03
CR  - Kıran, E. (2017). “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Türkiye’de Çocuk Gelinler”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, (ICOMEP 2017 Özel Sayısı), 1-8. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/399340
CR  - Kidman, R. (2016). “Child Marriage and Intimate Partner Violence: A Comparative Study of 34 Countries”. International Journal of Epidemiology, 46 (2), 662–675. https://doi.org/10.1093/ije/dyw225
CR  - Kleinheksel, A. J., Rockich-Winston, N., Tawfik, H., & Wyatt, T. R. (2020). “Demystifying content analysis”. American journal of pharmaceutical education, 84 (1), 127-137. https://doi.org/10.5688/ajpe7113
CR  - Korkmaz, H. (2022). “Modern Dönemde Geleneksel Kültür Kodlarının/Ataerkil Yapının Aile Hayatına Yansıması”. Antakiyat, 5 (1), 54-71. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2383238
CR  - Leeson, P. T., & Paola A. S. (2017). “Child Brides”. Journal of Economic Behavior & Organization, 144. 40-61. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2017.10.001
CR  - Liang, M., Simelane, S., Chalasani, S., & Snow, R. (2021). “New Estimations of Child Marriage: Evidence from 98 Low-and Middle-İncome Countries”. PLoS One, 16 (10), e0258378. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0258378
CR  - McFarlane, J., Nava, A., Gilroy, H., & Maddoux, J. (2016). “Child Brides, Forced Marriage, and Partner Violence in America: Tip of an Iceberg Revealed”. Obstetrics & Gynecology, 127 (4), 706-713. DOI: 10.1097/AOG.0000000000001336
CR  - Merrıam, S.B. (2009). Qualitative Research A Guide to Design and Implementation. Jossey-Bass.
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis an expanded source book. Sage Publications.
CR  - Millett, K. (1970). Sexual Politics. Doubleday.
CR  - Miral, M. T., & Siyahtaş, G. F. (2024). “Gebe Okulu Eğitimcilerinin Gözüyle Endokrin Bozucular: Nitel Bir Çalışma”. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 7 (2), 317-326. https://doi.org/10.54189/hbd.1315323
CR  - Özarslan, S. (2020). “Evlilik Yaşı ve İçerdiği Sorunlar”. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, (14), 249-259. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1149379
CR  - Sütçü, S. (2021). “Türkiye’de Aile Mahkemesi Uzmanlarının Aile Kavramı ve Aile İçi Şiddet Olgusuna Yönelik Değerlendirmeleri: Nitel Bir Araştırma”. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 140-155. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2092340
CR  - TMK (2001). Resmî Gazete (24607, 22 Aralık 2001)
CR  - Toker, İ., & Korkmaz, H. (2021). “Boşanmış Kadınların Nikâha Bakış Açısına Dair Sosyolojik Bir Araştırma: Almanya–Mainz Örneği”. İslami İlimler Araştırmaları Dergisi, (10), 116-137.
CR  - Tümkaya, G. S. (2022). “The Practise of Capability Approach in Child Marriages: The Case of Turkey”. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 5 (9), 272-283.
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2023). İstatistiklerle Çocuk, 2022, Erişim Adresi: www.tüik.gov.tr. Erişim Tarihi: 27.02.2024
CR  - UNICEF (2017). “Child Marriage in the Middle East and North Africa – Executive Summary”. Middle East and North Africa Regional Office in collaboration with the International Center for Research on Women (IRCW). Erişim Adresi: https://www.unicef.org/mena/media/1791/file/MENA-ChildMarriageInMENA-Executive%20Summary.pdf.pdf Erişim Tarihi: 15/02/2024
CR  - UNICEF (2023). Child Marriage within Reach? Latest trends and future prospects. 2023 update, Erişim Adresi: https://data.unicef.org/resources/is-an-end-to-child-marriage-within-reach/ Erişim Tarihi:16/02/ 2023
CR  - Uysal, M. T., Eren, G. T., & Şimşek, E. (2019). “Toplumsalın Doğallaştırılması: Erken Evliliklerde Toplumsal Cinsiyet Algısı”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (47), 196-220.
CR  - Uzun, S., & Yücebıyık, B. (2024). “Hemşirelik Öğrencilerinin Gözünden Yaratıcı ve Lider Hemşire”. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 7 (1), 46-57.
CR  - Ünal, V. (2013). “Geleneksel Geniş Aileden Çekirdek Aileye Geçiş Sürecinde Boşanma Sorunu ve Din”. Journal of International Social Research, 6 (26), 588-602.
CR  - Yaman, M. (2022). “Çocuk Evlendirmeleri: Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Aileler İçin Hayatta Kalma Stratejisi mi?”, E. Coşkun, S. Kaşka ve L. Williams (Ed). Göçmen ve Mülteci Kadınlar: Türkiye’de Araştırma, Politika ve Uygulamada Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı (ss. 240-248). Bağlam Yayınları.
CR  - Yıldız, D., & Poyraz, T. (2020). “Sosyo-Demografik ve Sosyo-Kültürel Bağlamda Erken Evlilikler: Çocuk Gelinler ve Çocuk Damatlar”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, (32), 159-186. https://doi.org/10.20427/turkiyat.581208
CR  - Yüksel-Kaptanoğlu, İ., & Ergöçmen, B. A. (2012). “Çocuk Gelin Olmaya Giden Yol”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 15 (2), 128-161. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/117693
UR  - https://doi.org/10.29157/etusbed.1499849
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3999764
ER  -