TY  - JOUR
T1  - Anaokulu Bahçelerinin Öğrenme Ortamlarına Dönüştürülmesine Yönelik Öğretmen ve Yönetici Görüşleri (Ankara İli Etimesgut İlçesi Örneği)
TT  - Opinions of Teachers and Administrators on Transforming Kindergarten Gardens into Learning Environments (Ankara Province Etimesgut District Example)
AU  - Durmuş, Cemile Burcu
AU  - Çobanoğlu, Elif Omca
AU  - Oğuz, Emel
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
DO  - 10.37669/milliegitim.1501592
JF  - Milli Eğitim Dergisi
JO  - Millî Eğitim
PB  - Milli Eğitim Bakanlığı
WT  - DergiPark
SN  - 1302-5600
SP  - 2323
EP  - 2366
VL  - 54
IS  - 248
LA  - tr
AB  - Okul bahçelerinin öğrenme alanları olarak etkin şekilde kullanılmasının; çocukların tüm gelişimsel alanlarına olumlu etkilerinin olduğu bilinmesine rağmen okullarda eğitim öğretim sürecinin büyük bir kısmının sınıflarda kesintisiz gerçekleştirildiği görülmektedir. Erken çocukluk döneminde, çocuklar için en kolay ulaşılabilir ve en yakın sınıf dışı öğrenme ortamı olan okul bahçelerinin yaparak yaşayarak öğrenme süreci için uygun alanlar olduğu düşünüldüğünde işlevselliğinin artırılması da oldukça önem arz etmektedir. Bu bağlamda Ankara ili Etimesgut ilçesinde millî eğitime bağlı devlet anaokullarında görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin ve yöneticilerin görüşleri doğrultusunda okul bahçelerinin eğitim öğretim dönemi boyunca, kesintisiz öğrenme ortamı olarak kullanımının araştırılması amacıyla mevcut çalışma önerisi ortaya konulmuştur. Araştırmada nitel araştırma modellerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ili Etimesgut ilçesinde bulunan 12 anaokulundan 5 tanesinde görev alan okul öncesi öğretmenleri ve yöneticileri oluşturmaktadır. Öğretmen ve yöneticiler için ayrı ayrı görüşme formu hazırlanmış olup tam yapılandırılmış mülakatlarla toplanan veriler, betimsel analize tabi tutulmuştur. Sonuç olarak; eğitim için okul bahçelerini kullanmayı tercih eden öğretmenlerin yanı sıra, bahçelerin yetersizliği ve hava şartlarına bağlı olarak veli tepkisi sebebi ile kullanırken çekimser davrandıklarını ifade edenler olmuştur. Öğretmenler genelde, bahçe kullanımı konusunda yöneticilerden destek aldıklarını, bahçede yapılan etkinliklerin çocukların gelişimsel alanlarına katkı sağladığını, çocuklar için etkinlik olarak serbest oyun, keşif ve gözlem yapma gibi eğlenceli aktiviteleri tercih ettiklerini ancak yaratıcılıklarını destekleyici bir bahçe profiline sahip olmak istediklerini ifade etmişlerdir. Öğretmen ve yöneticiler; hayallerindeki bahçeyi ise meyve ağaçları ile dolu, daha yeşil, büyük, çocukların özgürce hareket edip, gözlem yapabileceği ve ekip dikebileceği hobi bahçesi tarzı alanların olduğu bir ortam şeklinde tasvir etmişlerdir.
KW  - okul dışı öğrenme ortamları
KW  - sınıf dışı eğitim
KW  - anaokulu bahçeleri
N2  - Although it is known that the effective use of school gardens as learning areas has positive effects on all developmental areas of children, it is seen that most of the education process in schools is carried out uninterruptedly in the classrooms. Considering that school gardens, which are the most easily accessible and outdoor learning environment for children in early childhood, are suitable areas for the process of learning by doing, it is also very important to increase their functionality. In this context, the current study proposal was put forward in order to investigate the use of school gardens as a continuous learning environment during the education period in line with the opinions of preschool teachers and administrators working in public kindergartens affiliated to National Education in Etimesgut district of Ankara province. A case study, one of the qualitative research models, was used in the research. The study group of the research consists of preschool teachers and administrators working in 5 of 12 kindergartens in Etimesgut district of Ankara. Separate interview forms were prepared for teachers and administrators, and the data collected through fully structured interviews were subjected to descriptive analysis. In conclusion; In addition to the teachers who preferred to use school gardens for education, there were also those who stated that they were reluctant to use them due to the inadequacy of the gardens and parental reactions due to weather conditions. Teachers generally stated that they received support from administrators regarding the use of the garden, that the activities carried out in the garden contributed to the developmental areas of children, that they preferred fun activities such as free play, discovery and observation as activities for children, but that they wanted to have a garden profile that supported their creativity. Teachers and administrators; They described the garden of their dreams as an environment full of fruit trees, greener, larger, with hobby garden-style areas where children can move freely, observe and plant crops.
CR  - Alat, Z., Akgümüş, Ö., & Cavalı, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen görüş ve uygulamaları. Mersin
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47-62.
CR  - Arabacı, N., & Çıtak, Ş. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocukların “oyun” ve
“açık alan (bahçe)” etkinlikleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve örnek
bir bahçe düzenleme çalışması. Mediterranean Journal of Educational
Research, 11(21), 28-43.
CR  - Arabacı, N. (2020). Review of preschool playgrounds of preschools located
in ordu city centre in terms of principles and standards of preschool
education. Journal of Academic Social Science Studies, 13(82), 71-88.
CR  - Atabey, D., Yurt. Ö., & Ömeroğlu, E. (2009, 1-3 Ekim). Okul öncesi eğitim
kurumları açık hava oyun alanlarının incelenmesi. Uluslararası 5. Balkan
Eğitim ve Bilim Kongresi. Edirne, Türkiye.
CR  - Bay, D. N. (2016). Outdoors in preschool teaching: A model implementation in
Turkey. Journal of Studies in Education, 6(1), 56-73.
CR  - Boileau, E., & Z. Dabaja. 2020. Forest school practice in Canada: a survey study.
Journal of Outdoor & Environmental Education, 23(3), 225–240. https://
doi.org/10.1007/s42322-020-00057-4.
CR  - Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative
Research in Psychology, 3(2), 77-101.
CR  - Burçak, F. (2018). Okul öncesi eğitim ortamlarındaki dış mekân kalitesi ile
dış mekân ortamlarına ilişkin öğretmen algıları ve kullanımlarının
belirlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi], Hacettepe Üniversitesi.
CR  - Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
Civelek, P. (2016). Açık alan etkinlikleriyle desteklenmiş okul öncesi eğitimin
öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
CR  - Cooper, A. (2015). Nature and the outdoor learning environment: The forgotten
resource in early childhood education, International Journal of Early
Childhood Environmental Education, 3(1), 85-97.
CR  - Creswell, W. J. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel
araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün & S.B. Demir, Çev. Ed.).
Siyasal Kitabevi.
CR  - Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed
methods approaches (4. Baskı). Sage Publications.
CR  - Çelik, A. (2012). Okul öncesi eğitim kurumlarında açık alan kullanımı: Kocaeli
örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 79-88.
CR  - Cetken-Aktas, S., & S. Sevimli-Celik. 2023. Play preferences of preschoolers
according to the design of outdoor play areas. Early Childhood Education
Journal, 51(5), 955–970. https://doi.org/ 10.1007/s10643-022-01358-7.
CR  - Çetken, H. Ş. & Sevimli Çelik, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin dış mekân
oyunlarına karşı bakış açılarının incelenmesi. Journal of Theoretical
Educational Science, 11(2), 318-341. DOI: 10.30831/akukeg.379662
CR  - Durmuş, C. B. (2021). Sınıf dışı etkinliklerin ana sınıfı çocuklarının fen
kazanımlarına etkisi ve gelişim alanlarına katkısının incelenmesi
[Yayımlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
CR  - Ergun, M. & Çobanoğlu E.O. (2017). Okul dışı öğrenme. Dal S. & Köse M.
(Ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri (s. 327-364). Anı Yayıncılık.
CR  - Fidan, Ö. (2021). Okul öncesi eğitimde açık havada öğrenme deneyimlerine yönelik
bir eylem araştırması:”Bahçe çocukta öğreniyorum” [Yayımlanmamış
doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi
CR  - Fjortoft, I., & Sageie, J. (2000). The natural environment as a playground for
children: landscape description and analysis of a natural landscape.
Landscape and Urban Planning, 48(2), 83-97.
CR  - Geney, F., Özsoy, Z. & Bay, D. N. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarının dış
mekân özellikleri: Eskişehir ili örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, [Armağan Özel Sayısı], 735-767. https://doi.
org/10.17494/ogusbd.553864.
CR  - Goodling, B. H. (2016). Exploring the outdoors: A multiple case study examining
teacher beliefs and practices in preschool outdoor play [Unpublished
doctoral dissertation], Liberty University. (UMI No. 10195470)
CR  - Hill, V. 2018. Learning in nature: leadership opportunities in an education outside
the classroom programme in a New Zealand early childhood centre.”
Journal of Educational Leadership, Policy and Practice, 33(1), 32–45.
https://doi.org/10.21307/jelpp-2018-004.
CR  - Huz, Ç & Kalburan, N. (2017). Eko-okul olan ve olmayan anaokullarının bahçe
özellikleri ile öğretmenlerin bahçe özellikleri ve kullanımına ilişkin
görüşleri. İlköğretim Online, 16(4), 1600-1620. https://doi.org/10.17051/
ilkonline.2017.342979.
CR  - Irmak, M. A., Akpınar Külekçi, E. & Bilge, C. (2018, 28-30 Haziran). Çocuk oyun
alanları tasarımında farklı ülkelerden örnekler ile yeni yaklaşımların
belirlenmesi. Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu,
Tam metin bildiri kitabı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
CR  - Kalburan, N. C. (2014). Denizli ilinde bulunan resmî ve özel anaokulu
bahçelerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 99-113.
CR  - Kiewra, C., & Veselack, E. 2016. Playing with nature: supporting preschoolers’
creativity in natural outdoor classrooms. The International Journal of
Early Childhood Environmental Education, 4(1), 70–95. https://eric.
ed.gov/?id=EJ1120194 .
CR  - Kuo, M., Barnes, M., & Jordan, C. 2019. Do experiences with nature promote
learning? converging evidence of a cause-and-effect relationship. Frontiers
in psychology 10:305. https://doi.org/10. 3389/fpsyg.2019.00305.
CR  - Kuru, G., Demir Öztürk, E. & Atmaca, F. (2020). A field of learning and living:
Suitability of school gardens for children. Elementary Education Online,
19(3),1450-1464.
CR  - Malkoç, S., & Kaya, E. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde sınıf dışı okul
ortamlarının kullanımı. İlköğretim Online, 14(3), 1079-1095.
CR  - Malone, K. & Tranter, P. (2003). Children’s environmental learning and the
use, design and management of schoolgrounds. Children, Youth And
Environments, 13(2), 87-137
CR  - McClintic, S., & Petty, K. 2015. Exploring early childhood teachers’ beliefs and
practices about preschool outdoor play: a qualitative study. Journal of
Early Childhood Teacher Education, 36(1), 24–43. https://doi.org/10.10
80/10901027.2014.997844.
CR  - Mercan, Z., Bilir, B. ve Darıca, N. (2021). Okul bahçelerinin fiziksel yapısının
öğrenme ortamı olarak incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, (50), 1210-1240.
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded
sourcebook. Sage Publications.
CR  - Orçan Kaçan, M., Halmatov, M., & Kartaltepe, O. (2017). Examining the gardens
of preschool education institutions. Journal of Early Childhood Studies,
1(1), 60–70. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720171112.
CR  - Özburak, Ç. (2019). Okul öncesi dönemde sürdürülebilir mimarlık kavramı:
Yapılı çevre eğitimi. YDÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1(1), 1–12.
CR  - Özturk, Y. ve Özer, Z. (2022). Outdoor play activities and outdoor environment
of early childhood education in Turkey: A qualitative meta-synthesis.
Early Child Development and Care, 192(11), 1752-1767.
CR  - Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods (4. Baskı).
SAGE.
CR  - Saelens, B. E., Sallis, J. F., & Frank, L. D. (2003). Environmental correlates of
walking and cycling: findings from the transportation, urban design, and
planning literatures. Annals of Behavioral Medicine, 25(2), 80-91.
CR  - Sarışan Tungaç, A. (2023). Erken çocukluk döneminde okul dışı rehberli
sorgulama yaklaşımının fen merak duygusu ve bilişsel gelişim üzerine
etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
CR  - Spencer, K. H., & Wright, P. M. (2014). Quality outdoor play spaces for young
children. Young Child, 69(5), 28-34.
CR  - Sinan, C., & Yerli, Ö. (2019). Anaokulu bahçelerinde dış mekân optimum kullanım
olanaklarının belirlenmesi: İstanbul Anadolu yakasından örnekler. Düzce
Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 15(2), 17-38.
CR  - Şirin Kaya, Ş., & Özyürek, A. (2022). Bahçede Uygulanan Okul Öncesi
Eğitimin Çocukların Problem Davranışlarına ve Sosyal Becerilerine
Etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 128-142. https://doi.
org/10.33206/mjss.896591.
CR  - Şişman, E. E., & Gültürk, P. 2011. İlköğretim okul bahçelerinin peyzaj planlama
ve tasarım ilkeleri açısından incelenmesi: Tekirdağ örneği. Tekirdağ
Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3): 53-60.
CR  - Trabzon, M., Der, N., Trabzon, D., Öztürk, S., Aktepe, M. H., Karakan, S. F., &
Uçar, H. (2023). An Evaluation on The Reflectıons of School Gardens
on Education. European Journal of Education Studies, 10(5), 238-252.
CR  - Tuuling, L., Oun, T., & Ugaste, A. (2019) Teachers’ opinions on utilizing outdoor
learning in the preschools of Estonia.” Journal of Adventure Education
and Outdoor Learning, 19(4), 358–370. https://doi.org/10.1080/147296
79.2018.1553722.
CR  - Yalçın, F. (2015). A crosscultural study on outdoor play: Parent and teacher
perspectıves [Unpublished master’s thesis]. Middle East Technical
University.
CR  - Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
Seçkin Yayıncılık.
UR  - https://doi.org/10.37669/milliegitim.1501592
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4007406
ER  -