TY  - JOUR
T1  - Bademde Çiçek Tozu Özellikleri ve Melezleme Olanakları
TT  - Pollen Characteristics and Hybridization Possibilities in Almond
AU  - Dalkılıç, Zeynel
AU  - Demircioğlu, Ömer Can Devrim
AU  - Karadağ, Batuhan
AU  - Selamet, Abdulkadir
AU  - Güvenç, Yusuf Can
AU  - Günver Dalkılıç, Gonca
PY  - 2024
DA  - July
Y2  - 2023
DO  - 10.53471/bahce.1509626
JF  - Bahçe
PB  - Atatürk Horticultural Central Research Institute
WT  - DergiPark
SN  - 1300-8943
SP  - 228
EP  - 231
VL  - 53
IS  - Özel Sayı 1
LA  - tr
AB  - Badem (Prunus dulcis, n=x=8, Rosaceae, hermafrodit) ılıman iklim meyve türüdür. Amaç, ilkbahar geç donlarına hassas olan bademde yeni çeşit geliştirmeye yönelik ön çalışma yapmaktır. Deneme Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde 2022-2023 yıllarında yürütülmüştür. Bir çiçekteki başçık sayısı, bir çiçekteki çiçek tozu sayısı, başçıktaki çiçek tozu sayısı, çiçek tozu canlılığı (%, IKI) ve çiçek tozu çimlenmesi (%, petride agar) verileri sırasıyla: yerli badem çeşitleri Ak (35,7, 172000, 4818, 68,8, 89,9), Konya (26,1, 160000, 6130, 53,7, 36,8), Nurlu (34,6, 152000, 4393, 66,0, 81,3); yabancı badem çeşitleri Ferraduel (30,7, 128000, 4169, 41,7, 10,9), Ferragnes (32,2, 148000, 4582, 68,5, 79,6), Nonpareil (24,2, 90000, 3719, 53,2, 85,8), Texas (Mission) (36,1, 114000, 3158, 66,1, 48,0), Tuono (35,4, 154000, 4350, 46,3, 54,8) ve kayısı çeşidi Ninfa (29,3, 158000, 5392, … , 40,3) bulunmuştur. Kontrollü melezlemede erkenci çeşitler (Ak, Konya, Nurlu ve Ninfa) ilkbahar geç donlarından olumsuz etkilenmiştir. Dişi ebeveyn olarak kullanılan Texas ve Tuono çeşitlerinden en yüksek meyve elde edilmiştir. Kendileme çalışmalarında Tuono çeşidi kullanılabilir. Texas×Ninfa ve Tuono×Ninfa melezlemelerinden sırasıyla 7 (%1,80) ve 2 (%6,67) meyve elde edilmiştir.
KW  - Prunus dulcis
KW  - başçık sayısı
KW  - çiçek tozu sayısı
KW  - canlılığı
KW  - çimlenmesi
KW  - melezleme
N2  - Almond (Prunus dulcis, n=x=8, Rosaceae, hermaphrodite) is a temperate climate fruit species. The aim was to conduct a preliminary study to develop new cultivars for almonds which are sensitive to spring late frosts. The experiment was conducted at Aydın Adnan Menderes University in 2022-2023. Data on the number of anthers in a flower, number of pollens in a flower, number of pollens in an anther, pollen viability (%, IKI) and pollen germination (%, agar on Petri) were respectively: locan almond cultivars Ak (35.7, 172000, 4818, 68.8, 89.9), Konya (26.1, 160000, 6130, 53.7, 36.8), Nurlu (34.6, 152000, 4393, 66.0, 81.3); foreign almond cultivars Ferraduel (30.7, 128000, 4169, 41.7, 10.9), Ferragnes (32.2, 148000, 4582, 68.5, 79.6), Nonpareil (24.2, 90000, 3719, 53.2, 85.8), Texas (Mission) (36.1, 114000, 3158, 66.1, 48.0), Tuono (35.4, 154000, 4350, 46.3, 54.8) and apricot cultivar Ninfa (29.3, 158000, 5392, … , 40.3). In controlled crossing, early varieties (Ak, Konya, Nurlu and Ninfa) were negatively affected by spring late frosts. The highest fruits were obtained from Texas and Tuono varieties used as female parents. Tuono variety can be used in selfing studies. Texas×Ninfa and Tuono×Ninfa crosses yielded seven (1.80%) and two (6.67%) fruits, respectively.
CR  - Sociasi Company, R., Ansón, J.M., Espiau, M.T. 2017. Taxonomy, botany and physiology. In: R. Sociasi Company, T. Gradziel (Eds.): Almonds: botany, production and uses. CABI, Wallingford, Oxfordshire, UK, pp:1-42.
CR  - Özbek, S. 1978. Özel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:128, Ders Kitabı:11, Adana, 486s.
CR  - Jones, R.W. 1968. Hybridization of apricot×almond. Proceedings of the American Society for Horticultural Science 92:29-33.
CR  - Açar, İ., Arpacı, S., Atlı, H.S., Kafkas, S., Eti, S., Çağlar, S., Yılmaz, A. 2012. Melezleme yoluyla kendine verimli ve geç çiçeklenen badem ıslahı. TÜBİTAK Proje No:108O388, Gaziantep, 55s.
CR  - Eti, S. 1990. Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5(4):49-57.
CR  - Eti, S. 1991. Bazı meyve tür ve çeşitlerinde değişik in vitro testler yardımıyla çiçek tozu canlılık ve çimlenme yeteneklerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1):69-80.
CR  - Godini, A. 1981. Counting pollen grains of some almond cultivars by menas of an haemocytometer. Riv. Ortoflorofrutt. It., 65:173-178.
CR  - Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., Karakır, N. 1979. Seçilmiş badem tiplerinin mukayesesi ve standardizasyonu üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK TOAG-203. Bornova, İzmir. 42s.
CR  - Açar, İ., Kafkas, S., Ak, B.E. 2018. Breeding of self-compatible and late flowering cultivars in almond. International Journal of Agricultural and Natural Sciences 1(3):181-184.
UR  - https://doi.org/10.53471/bahce.1509626
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4041560
ER  -