TY  - JOUR
T1  - Awareness Levels of Students Studying at the Faculty of Sports Sciences Regarding the Effect of Sports Activities on Individuals with Disabilities
TT  - Spor Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Spor Faaliyetlerinin Engelli Bireyler Üzerindeki Etkisine İlişkin Farkındalık Düzeyleri
AU  - Sayın Temur, Canan
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2024
DO  - 10.18506/anemon.1525338
JF  - Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Mus Alparslan University
WT  - DergiPark
SN  - 2149-4622
SP  - 74
EP  - 91
VL  - 13
IS  - 1
LA  - en
AB  - This study aimed to determine the awareness levels of students studying at the faculty of sports sciences regarding the impact of sports activities on individuals with disabilities. This study was found appropriate by the decision of Ankara Yıldırım Beyazıt University Health Sciences Ethics Committee dated July 1, 2024 and numbered 06-768. The data was collected with a personal information form and a questionnaire containing the awareness scale for the sports activities of individuals with mental disabilities from a total of 200 students, including 118 females and 82 males, studying at Ankara Yıldırım Beyazıt University. In the analysis of the data, frequency and percentage analyses were used to present the descriptive characteristics of the students participating in the research, and mean and standard deviation statistics were employed to analyze the scale. Kurtosis and Skewness values were examined to find out whether the research variables showed a normal distribution. Independent groups t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and post-hoc (Tukey, LSD) analyses were used to evaluate the differences between participants’ scale scores according to their descriptive characteristics. The findings obtained at the end of the study showed that the total ASTESMDI score of female participants was statistically significantly higher than that of males (p0.05). In conclusion, participants had high levels of awareness based on their mean ASTESMDI total score.
KW  - Individuals with Disabilities
KW  - Awareness
KW  - Sport
N2  - Bu çalışmada spor bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin spor faaliyetlerinin engelli bireyler üzerindeki etkisine ilişkin farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. İlgili çalışmada 01.07.2024 tarih ve 06-768 sayılı Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Etik Kurulundan gerekli izinler alınmıştır.  Veriler, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde okuyan 118’i kadın, 82’si erkek toplam 200 öğrenciye kişisel bilgi formu ve zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik farkındalık ölçeğini içeren anket formu ile toplandı. Verilerin analizinde araştırmaya katılan öğrencilerin tanımlayıcı özelliklerinin belirlenmesinde frekans ve yüzde analizlerinden, ölçeğin incelenmesinde ortalama ve standart sapma istatistiklerinden faydalanıldı. Araştırma değişkenlerinin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek üzere Kurtosis (Basıklık) ve Skewness (Çarpıklık) değerleri incelendi. Bireylerin tanımlayıcı özelliklerine göre ölçek düzeylerindeki farklılaşmaların incelenmesinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve post hoc (Tukey, LSD) analizlerinden faydalanıldı. Çalışmanın sonunda elde edilen bulgulara göre, kadın katılımcıların toplam ZEBSEYFÖ puanı erkeklere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksektir (p0,05). Sonuç olarak, katılımcıların toplam ZEBSEYFÖ puan ortalaması esas alındığında farkındalık düzeylerinin yük olduğu saptandı.
CR  - Aitchison, B., Rushton, A. B., Martin, P., Barr, M., Soundy, A., & Heneghan, N. R. (2022). The experiences and perceived health benefits of individuals with a disability participating in sport: A systematic review and narrative synthesis. Disability and Health Journal, 15(1), 101164.
CR  - Altınışık, Ü., İlhan, E. L., & Kurtipek, S. (2021). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: Spor yöneticisi adayları üzerine bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 79–90.
CR  - Altıntaş, A., Çetinkalp, Z., & Aşçı, H. (2012). Antrenör-sporcu ilişkisinin değerlendirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 119–128.
CR  - Atasoy, T., & Pekel, A. (2021). Zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerin sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 96–107.
CR  - Bühlmayer, L., Birrer, D., Röthlin, P., Faude, O., & Donath, L. (2017). Effects of mindfulness practice on performance-relevant parameters and performance outcomes in sports: A meta-analytical review. Sports Medicine, 47(11), 2309–2321.
CR  - Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri (35. baskı). Pegem A.
CR  - Çar, B., Yarayan, Y. E., İlhan, E. L., & Güzel, N. A. (2019). Zihinsel yetersizliği olan bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: Fizyoterapist adaylarına yönelik bir araştırma. Journal of Physical Education & Sports Science/Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 267-273.
CR  - Çevik, O., & Kabasakal, K. (2013). Spor etkinliklerinin, engelli bireylerin toplumsal uyumuna ve sporla sosyalleşmelerine etkisinin incelenmesi. International Journal of Social and Economic Sciences, 3(2), 74–83.
CR  - Çil, H., & İlhan, E. L. (2023). Bedensel engelli sporcu ve sedanter bireylerin normal gelişim gösteren bireylere karşı tutumları: Tersine bir yaklaşım. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(4), 1473–1484.
CR  - Çiriş, V., & Uyar, M. B. (2023). Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Örneği). International Journal of Eurasia Social Sciences/Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 573-587.
CR  - Dinç, A. (2024). Engelli bireylerin sportif etkinliklere katılımında erişilebilirlik sorunları. İçinde Ö. Karataş & R. Bayer (Ed.), Spor bilimlerinde yenilikçi çalışmalar-3. Duvar Yayınları.
CR  - Dursun, M., Güler, B., & Bozkurt, T. M. (2019). Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklere katılımına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 202–209.
CR  - Frontera, W. R. (2014). The World Health Organization disability action plan. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 93, 737. https://doi.org/10.1097/PHM.0000000000000183
CR  - George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.). Pearson.
CR  - Gülünay, Y. İ., Kayışoğlu, N., & İlhan, L. (2019). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 626–639.
CR  - İlhan, E. L., & Esentürk, O. K. (2014). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19–36.
CR  - İlhan, E. L., & Arman, N. (2024). Antrenörlerin zihinsel yetersizliği olan bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeyleri. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(1), 16–22.
CR  - Jowett, S., & Cockerill, I. M. (2002). Incompatibility in the coach-athlete relationship. Solutions in Sport Psychology, 16–31.
CR  - Karataş, Z. (2020). Sosyal hizmet ve ilahiyat lisans programı öğrencilerinin engelli bireylere ilişkin tutumları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (15), 65–79.
CR  - Keleş, S. (2021). Millî Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan öğretmenlerin zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi: Adıyaman/Çelikhan örneği. (Yüksek lisans tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
CR  - Kemeç, D., Tekkurşun Demir, G., & Koç, S. (2018). Doktor adaylarının zihinsel yetersizliği olan bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalıkları. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 153–168.
CR  - Kırımoğlu, H., Dallı, M., Yılmaz, A., & Say, M. (2017). Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği). Journal of Human Sciences, 14(4), 3116–3125.
CR  - Kırımoğlu, H., Esentürk, O., İlhan, E. L., Yılmaz, A., & Kaynak, K. (2016). İlköğretim, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi öğretmenleri ile beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin fiziksel egzersize katılımlarının etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 231–
244.
CR  - Mergan, B. (2022). Engellilerde beden eğitimi ve spor eğitimi bölümü öğrencilerinin zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklere katılımına ilişkin farkındalık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
CR  - Özcan, G. H., & Özer, D. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Journal of Health and Sport Sciences, 1(1), 39–51.
CR  - Polatcanlı, F. (2016). Millî Eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan öğretmenler ile üniversite öğrencilerinin zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
CR  - Reppermund, S., & Trollor, J. N. (2016). Successful ageing for people with an intellectual disability. Current Opinion in Psychiatry, 29(2), 149–154.
CR  - Schwab, S. (2020). Inclusive and special education in Europe. Oxford University Press.
CR  - Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
CR  - Tekin-Iftar, E., Jimenez, B. A., & Degirmenci, H. D. (2021). A tale of two countries: An international perspective on non‐traditional special education. Rural Special Education Quarterly, 40(2), 85–94. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/8756870520982297
CR  - Turhal, S. N., Harmancı Başkut, Y., Altınışık, Ü., & İlhan, L. (2022). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin ebeveynlerinin sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 194–206.
CR  - Ulutaşdemir, N. (2007). Engelli çocukların eğitimi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 119–130.
CR  - World Health Organization. (2021). Draft WHO global disability action plan 2014–2021: Better health for all people with disabilities. World Health Organization.
CR  - Yetim, A. A. (2014, May). Engelliler sporuna sosyolojik yaklaşım. In 2nd International Physical Education and Sports Congress for the Disabled. https://apbs.mersin.edu.tr/files/fethiarslan/Publications_006.pdf#page=20
CR  - Yıldırım, A., & Yüksel, M. F. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik tutum ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 115–126.
CR  - Yılmaz, S. H., Yılmaz, B. H., & Erer, H. (2024). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik tutum ve farkındalık: Spor bilimleri fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 160–173. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1398496
UR  - https://doi.org/10.18506/anemon.1525338
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4110683
ER  -