TY  - JOUR
T1  - Aşı Uygulamasına Multidisipliner Bakış: Doğru Enjeksiyon Uygulama ve Enfeksiyon Kontrol Önlemleri - COVID-19 Örneği
TT  - Multidisciplinary Perspective on Vaccination Applications: Correct Injection Application and Infection Control Measures - COVID-19 Example
AU  - Öntürk Akyüz, Hatice
AU  - Dindar Demiray, Emine Kübra
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.54189/hbd.1526049
JF  - Hemşirelik Bilimi Dergisi
JO  - HBD
PB  - Aydin Adnan Menderes University
WT  - DergiPark
SN  - 2636-8439
SP  - 131
EP  - 138
VL  - 8
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Aşılar, bulaşıcı hastalıkların ve bu hastalıkların olumsuz etkilerinin önlenmesinde kullanılan en eski ve etkili yöntemdir. Tarih boyunca birçok enfeksiyon hastalığı aşılama yoluyla ortadan kaldırılmış veya bu hastalıkların yayılma riski en aza indirilmiştir. Aşılama, yüzyılımızın en etkili, en ucuz, en güvenli ve en akılcı medikal yeniliği olarak kabul edilmektedir. COVID-19 pandemisinden korunmak için de aşı uygulamasına global olarak başlanmış ve olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Aşı uygulamaları hemşireliğin başlıca görevleri arasında olmasına rağmen, süreç çok hızlı gelişmiş olduğundan COVID-19’a özgü aşı uygulamaları ile ilgili rehberler hemşirelik alanında bulunmamaktadır. Hekimlere yönelik rehberlerin sayısı ise çok azdır. Ayrıca ülkemizde aşı uygulayıcılarının kolay ulaşılabilir ve aşı uygulamalarına yönelik güncel uygulama standartları bulunmamaktadır. Aşı uygulaması yapan her sağlık personeli aşılama standardizasyon ilkelerini, doğru enjeksiyon uygulamalarını ve enfeksiyon kontrol önlemlerini bilmelidir. Aşı uygulamalarından sorumlu ve yetkili meslek mensubu olan hemşirelerin eğitimleri sırasında aldıkları aşılama eğitimlerinin güncellenmesinde aksaklıklar olduğu, eğitim alınan kurumlarda bir standart yaklaşım olmadığı bilinmektedir. Çalışmada, enjeksiyon uygulama tekniği ve enfeksiyon kontrol önlemlerinin literatür eşliğinde gözden geçirilmesi amaçlandı.
KW  - Aşı Uygulama
KW  - COVID-19
KW  - Enfeksiyon
KW  - Enjeksiyon
KW  - Kontrol Önlemleri
N2  - Vaccines are the oldest and most effective method of protecting against infectious diseases and their negative effects. Throughout history, many infectious diseases have been eliminated or the possible infectious process has been minimized through vaccination. Vaccination is considered the most effective, cheapest, safest and most rational medical innovation of our century. Vaccination has also been initiated globally to protect against the coronavirus disease (COVID-19) pandemic and positive results have been obtained. Although vaccination is among the primary duties of nursing, since the process has developed very quickly, there are no guidelines for COVID-19-specific vaccination in the nursing field, and there are very few guidelines for physicians. In addition, there are no updated vaccination standards in our country that vaccine practitioners can easily access. Every healthcare professional who administers vaccination should know the principles of vaccination standardization, correct injection practices and infection control measures. It is known that there are problems in updating the vaccination training received by nurses, who are responsible and authorized professionals for vaccination practices, during their education and that there is no standard approach in the institutions where training is received. The aim of the study was to review recommendations on some standards used in vaccination, injection application techniques and infection control measures, along with literature, in order to provide the information that healthcare personnel who administer vaccinations may need, in light of available vaccines.  The aim of the study was to review the injection application technique and infection control measures with the help of literature.
CR  - Alkan-Çeviker S, Öntürk H, Alıravcı ID, Sıddıkoğlu D. (2021). Trends of COVID 19 vaccines: International collaboration and visualized analysis. Infectious Diseases and Clinical Microbiology, 3, 129-136. doi:10.36519/idcm.2021.70.
CR  - Alparslan Ö. (2008). Çocukluk dönemi aşı uygulama teknikleri ve ilgili standartlar. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12, 1-11.
CR  - Arabacı Z, Doğru A. (2017). Vaccination applications and nursing before and during the first world war. Health Academy Kastamonu, 2(1), 40-50. doi:10.25279/sak.288352.
CR  - Arvas A. (2004). Aşılamada yapılan hatalar. Türk Pediatri Arşivi, 39(1), 9-13.
CR  - Aydın Z, Almış H, Cilasun C, Bucak İH, Mehmet Turgut M. (2023). Evaluation of children with rotavirus positive and rotavirus negative diarrhea. Journal of Child, 23(2), 113-118. doi:10.26650/jchild.2023.1075370.
CR  - Biasio LU, Zanobini P. Lorini C, Bonaccors G. (2024). Perspectives in the development of tools to assess vaccine literacy. Vaccines, 12, 422. doi:10.3390/vaccines12040422.
CR  - Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2013). Guidance for evaluating health-care personnel for hepatitis b virus protection and for administering postexposure Management MMWR, 62(RR10), 1-19.
CR  - Centers for Disease Control and Prevention (CDC.) (2024).  https://www.cdc.gov/covid/vaccines/faq.html. (Erişim tarihi: 23.12.2024).
CR  - Ceylan MR, Çelik M. (2022). Sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmaları: ikinci basamak bir hastane deneyimi. Abant Tıp Dergisi, 11 (1), 37-44.
CR  - Chiodini, J. (2000). Vaccine administration. Nursing Standard (through 2013), 14(43), 39. doi:10.7748/ns2000.07.14.43.39.c2878.
CR  - Collini F, Bonaccorsi G, Del Riccio M, Bruschi M, Forni S, Galletti G, et al. (2023). Does vaccine confidence mediate the relationship between vaccine literacy and ınfluenza vaccination? exploring determinants of vaccination among staff members of nursing homes in tuscany, ıtaly, during the covıd-19 pandemic. Vaccines (Basel), 11, 1375. doi:10.3390/vaccines11081375.
CR  - Cook IF. (2015). Best vaccination practice and medically attended injection site events following deltoid intramuscular injection. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 11(5), 1184-1191. doi:10.1080/ 21645515.2015.1017694.
CR  - Davidson KM, Rourke L. (2013). Teaching best-evidence: Deltoid intramuscular injection technique. Journal of Nursing Education and Practice, 3(7), 120-128. doi:10.5430/jnepv3n7p120.
CR  - Dindar Demiray E, Alkan Çeviker S. (2020). Aşı ve toplumsal korunma. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 4, 37-44. doi:10.34084/bshr.714424.
CR  - Ellithorpe ME, Adams R, Aladé, F. (2022). Parents’ behaviors and experiences associated with four vaccination behavior groups for childhood vaccine hesitancy. Maternal and Child Health Journal, 26, 280-288. doi:10.1007/s10995-021-03336-8.
CR  - Gardner P, Pickering LK, Orenstein WA, Gershon AA, Nichol KL. (2002). Guidelines for quality standards for immunization.
Clinical Infectious Diseases, 35(5), 503-511. doi:10.1086/341965.
CR  - Hasar M, Özer ZY, Bozdemir N. (2021). Reasons for vaccine rejection and opinions about vaccines. Cukurova Medical Journal, 46(1), 166-176. doi:10.17826/cumj.790733.
CR  - Knipe DM, Levy O, Fitzgerald KA, Mühlberger E. (2020). Ensuring vaccine safety. Science, 370(6522), 1274-1275. doi:10.1126/science.abf03.
CR  - Korkmaz M. (2008). Sağlık çalışanlarında delici kesici alet yaralanmaları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3, 17-37.
CR  - Kürtüncü M, Kurt A, Arslan N. (2022). Hemşire perspektifinden çocukluk çağı aşılarının reddi: niteliksel bir araştırma. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(2), 95-102. doi:10.53490/egehemsire.1002429.
CR  - Lorini C, Del Riccio M, Zanobini P, Biasio RL, Bonanni P, Giorgetti D, et al. (2023). Vaccination as a social practice: Towards a definition of personal, community, population, and organizational vaccine literacy. BMC Public Health, 23, 1501. doi:10.1186/s12889-023-16437-6.
CR  - Mühür İ, Yılmaz Ş, Soylu P. (2022). Vaccine and vaccination from past to present. Journal of Medical Topics & Updates, 1(1), 32-36.  doi:0.5281/zenodo.6502826.
CR  - Nalbantoğlu A, Nalbantoğlu B, Gökçay G. (2020). Covid-19 enfeksiyonu seyrinde annelerin emzirme ve anne sütü hakkında bilgi ve tutumları. Namık Kemal Tıp Dergisi, 8(3), 314-320. doi:10.37696/nkmj.779496.
CR  - Nolan TM. (2010). The Australian model of immunization advice and vaccine funding. Vaccine, 28, A76-A83. doi:10.1016/j.vaccine.2010.02.038.
CR  - Paulson PR, Hammer AL. (2002). Pediatric immunization update 2002. Pediatric Nursing, 28(2), 173.
CR  - Sağlık Bakanlığı. (2019). Aşı nedir? https://asi.saglik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 01.03.2021)
CR  - Sağlık Bakanlığı. (2021). https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-77821/covid-19-asisi-kayit-ve-bildirim.html (Erişim tarihi. 10.3.2021)
CR  - Salisbury D, Ramsay M, Noakes K. (Ed.). (2006). Immunisation against ınfectious disease, London: The Stationary Office.
CR  - Smith SF, Duell D, Martin BC, Gonzalez L, Aebersold M. (2016). Clinical nursing skills: Basic to advanced skills. 9th ed. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
CR  - Taşkın Dalgıç BÇ, Yenişehirli G, Akkan M, Uzunoğlu Şirin E. (2023). COVID-19 pandemi önlemleri rotavirüs ve/veya adenovirüs kaynaklı akut gastroenterit pozitiflik oranını azalttı. Turk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 80(3), 257-266.
CR  - Web-https://www.acilcalisanlari.com/kas-ici-intramuskuler-im-enjeksiyon.html (Erişim tarihi: 23.12.2024).
CR  - Williams JT, Robinson K, Abbott E, Rojop N, Shiffman M, Rice JD, et al. (2023). Community perceptions of vaccine advocacy for children under five in rural Guatemala. PLOS Global Public Health, 3(5), e0000728. doi:10.1371/journal.pgph.0000728.
CR  - Wynaden D. (2015). Administering intramuscular injections: How does research translate into practice over time in the mental health setting? Nurse Education Today, 35(4), 620-4. doi:1016/j.nedt.2014.12.008.
CR  - Yazar S, Yücetaş U, Özkan M, Zulcan S. (2016). Sağlık çalışanlarının delici kesici aletler ile gerçekleşen yaralanma deneyimleri ve yaralanmaya yönelik alınacak tedbirler. İstanbul Medical of Journal, 17, 5-8.
CR  - Yorulmaz DS, Tanyer DK. (2024). Bütünleştirilmiş değişim modeline dayalı hazırlanan aşı eğitim programının aşı savunuculuğu ve aşı okuryazarlığı üzerine etkisi: bir randomize bekleme listesi kontrollü çalışmanın protokolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 11(1), 88-97. doi:10.31125/hunhemsire.1342837.
CR  - Yılmaz D, Khorshid L, Dedeoglu Y. (2016). The effect of the z-track technique on pain and drug leakage in intramuscular injections. Clinical Nurse Specialist, 30(6), 7-12. doi:10.1097/NUR.0000000000000245.
UR  - https://doi.org/10.54189/hbd.1526049
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4113304
ER  -