@article{article_1529222, title={Kronik Böbrek Hastalarında Yorgunluk Yönetiminde Ilık Su ile Yapılan Ayak Banyosunun Etkinliği: Sistematik Derleme/ Effectiveness of Warm Foot Bath in Fatigue Management in Chronic Kidney Diseases: A Systematic Review}, journal={Nefroloji Hemşireliği Dergisi}, volume={20}, pages={125–138}, year={2025}, DOI={10.47565/ndthdt.2025.105}, author={Koşar Şahin, Cansu and Şafak, Ümmühan Nur}, keywords={Footbath, Hemodialysis, Chronic Kidney Disease, End-Stage Kidney Disease, Fatigue}, abstract={Amaç: Bu sistematik derleme kronik böbrek hastalığına sahip bireylere ılık su ile uygulanan ayak banyosunun, bireylerin yorgunluk düzeyine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu sistematik derlemenin oluşturulma süreci ve raporlamasında PRISMA raporlama kılavuzu kullanılmıştır. Makalelere 01.06.2024-28.06.2024 tarihleri arasında GOOGLE AKADEMİK, SCIENCE DIRECT, TÜRK MEDLİNE, ULAKBİM, COCHRANE ve PUBMED veri tabanlarında taramaya yapılarak ulaşılmıştır. Yanlılık riskini azaltmak için literatür tarama, makale seçimi ve makalelerin değerlendirilmesi süreçleri araştırmacılar tarafından ayrı ayrı yürütülmüştür. Dahil edilme kriterlerin karşılayan, deneysel/yarı deneysel, randomize/ randomize olmayan kontrollü araştırma desenlerine sahip makaleler değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma verilerinin özetlenmesi ve sunulmasında araştırmacılar tarafından oluşturulan bir veri çekme aracı kullanılmıştır. Araştırmalarda hemodiyaliz tedavisi alan ve almayan kronik böbrek hastalarına ılık suyla uygulanan ayak banyosunun yorgunluk üzerindeki etkinliği değerlendirilmiştir. Yorgunluğu değerlendirirken üç araştırmada Piper Yorgunluk Ölçeği, bir araştırmada yorgunluk VAS skalası ve bir araştırmada Yorgunluk Şiddeti Ölçeği kullanmıştır. Yorgunluk değerlendirmesi ılık su ile ayak banyosu uygulamasının hemen ardından, en geç ise bir hafta sonra yapılmıştır. Sonuç: Dahil edilme kriterlerini karşılayan beş araştırma incelenmiştir. Araştırmaların örneklemlerinin en az 30, en fazla 88 hastadan oluştuğu görülmüştür. Araştırmaların biri randomize kontrollü, ikisi kontrol gruplu yarı deneysel, diğer ikisi yarı deneysel tek grup ön test-son test araştırma tasarımına sahiptir. Araştırmaya alınan makalelerin hepsinde ılık su ile uygulanan ayak banyosunun yorgunluğu azalttığı bulunmuştur. Bu sistematik derleme ılık su ile uygulanan ayak banyosunun kronik böbrek hastalarında hemşirelik bakımına entegrasyonunu destekler niteliktedir. Ancak bu müdahalenin etkinliğini doğrulayan kanıtlar henüz yeterli seviyede olmadığından kanıt düzeyi yüksek çalışmaların artırılması önerilmektedir.}, number={2}, publisher={Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği}