@article{article_1536573, title={Web of Science Veri Tabanında Taranan Dergilerde Yayımlanan Arap Edebiyatı ile İlgili Yapılan Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi (2005-2023)}, journal={Marife Dini Araştırmalar Dergisi}, volume={25}, pages={135–160}, year={2025}, DOI={10.33420/marife.1536573}, author={Özsoy, Seyhan}, keywords={Arabic Language and Rhetoric, Arabic Literature, Bibliometrics, Analysis, Web of Science, Academic Studies}, abstract={Arap dili uluslararası alanda önde gelen dillerdendir. Bunun önemli sebeplerinden biri İslam dininin ana kaynağının bu dilde olmasıdır. Kur’an’ın okunması, yazılması, çoğaltılması, tefsir edilmesi gibi çalışmalar Arap diliyle doğrudan ilgilidir. Bundan dolayı Arap olmayan bazı Müslümanlar da dünyevi, ticarî, sosyal amaçlar gözetmeksizin ilahi mesajları anlamak için Arapçanın okunması, telaffuzu ve anlaşılmasına kendi dillerinden çok daha fazla önem vermişlerdir. Bununla birlikte ana dili Arapça olan veya Arapçayı konuşan çok sayıda insanın olması Arap dilinin din, tarih, kültür ve çeşitli alanlarda etkilerini uluslararası bir düzeyde olmasını gerektirmektedir. Diğer taraftan oryantalistlerin İslami alandaki çalışmaları batılıların da Arap diline ilgilerini uyandırmıştır. Bu kadar popüler olan Arap dilinin edebiyatının akademik alanda elbette yansımaları olacaktır. Bu alandaki akademik çalışmalar nicelik ve nitelik açısından hangi seviyede olduğu nicel bir araştırma olan bibliyometrik analizle ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çünkü alanda yayımlanmış sınırlı sayıdaki makaleyi birlikte incelemek sistemli literatür taramalarıyla yapılabilir. Fakat çok sayıdaki bilimsel verileri incelemek için bibliyometrik analiz yöntemi kullanılması gerekir. Önceki imkânlarla bu tür çalışmaların sadece künye bilgileri sunulabilirken yeni gelişmeler sayesinde bibliyometrik analizler yapılarak çalışmaların değerlendirilebilme imkânı sağlanabilmektedir. Klasik usullerle yapılan bazı çalışmalarda verilen bilgiler sınırlıdır. İlgili alanda bilimsel çalışmaların hepsini aynı anda incelemenin tek yolu bibliyometrik analizlerdir. Bu tür araştırmalar sayesinde gelecekteki araştırma alanlarının geliştirilmesine imkân sağlanır. Bilimsel analizler, yapılan bilimsel yayınların dağılımını ölçmek ve niceliksel bir analizini ortaya koymak için yapılan bir metottur. Bu çalışmada Web of Science indekslerinde yayımlanan Arap edebiyatı ile ilgili makalelerin bibliyometrik analizi amaçlanmıştır. 1964 yılında kurulan Web of Science, yıllar içinde hızla büyüyerek dünya çapında araştırmacılara erişim imkânı sunan kapsamlı bir veri tabanı haline gelmiştir. Fakat bu sitedeki nicel olarak fazla olan akademik çalışmalardan daha iyi faydalanılması için işlenmesine ve değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sayede yapılan çalışmaların değerlendirilmesi mümkün olabilir. Bu yöntemle bibliyometrik analiz, sayısal alanlarda yaygın olarak kullanılmakla birlikte sosyal bilimlerde de kullanılmaktadır. İlahiyat alanında bibliyometrik analizler yapılmaya başlanmış, son yıllarda bu çalışmalar artış göstermiştir. Bu çalışmada WEB OF SCİENCE veri tabanında 2005-2023 yılları arasında Arap edebiyatı alanında yayımlanan 313 akademik yayınlar ve bunlar arasındaki ilişkiler nicel olarak tahlil edilerek bibliyometrik analizi yapılmıştır. Bu analizle şimdiye kadar yapılan çalışmaların bundan sonraki Arap literatüründe yapılacak araştırmalara yön vereceği öngörülmüştür. Bu çalışmadaki veriler çoğunlukla ESCI, AHCI, SSCI dizinlerinde yer alan makalelerden elde edilmiştir. Bu çalışmada farklı bir yöntem kullanılmıştır. Veriler, WoS veri tabanından elde edilmiştir. Anahtar kelime olarak “Arabic literature” kelimeleriyle taranmış, BibTeX çıktısına ulaşılan veriler, R Studio Bibliometriks uygulaması kullanılarak, bazı sonuçlar ise yeni tablolar oluşturularak görselleştirilmiş, araştırmaların sorularına yönelik belirli parametrelere göre başlıklar halinde kategorilere ayrılmıştır. Bu çalışmada odak nokta dünyada Arap edebiyatında yapılan araştırmalarda Türkiye’deki araştırmaların yeri nedir? sorusuna cevap arayıp uluslararası düzeyde Arap edebiyatı alanında yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yapılanları görüp öngörülerde bulunmak, yapılacak araştırmalara katkı sağlamak hedeflenmiştir. Arap edebiyatı alanında Türkiye’de önemli çalışmaların yapıldığı ancak bu çalışmaların alana katkısının zayıf olduğu görülmüştür. Bunun önemli bir sebebi bu çalışmaların Türkçe dilinde olmasından dolayı uluslararası düzeyde anlaşılamamasıdır. Çalışmada Arap edebiyatı konulu akademik çalışmaların yıllara göre dağılımı nasıldır? Arap edebiyatı alanında akademik çalışmalarda hangi yazarlar öne çıkmaktadır? Arap edebiyatı konulu makaleler hangi kurumlarda yayımlanmıştır? Arap edebiyatı alanında yayın yapan dergilerin hangileri alanda en yetkindir? Türkiye’de Arap edebiyatı alanında makale yayımlayan akademisyenlerin uluslararası atıf alması hangi düzeydedir? Sorularına maddeler halinde cevaplar aranacaktır. Bu konuda birçok akademik çalışma yapılmış o}, number={1}, publisher={Yediveren Kitap}