@article{article_1547794, title={Bellek ve Habitus Kavramları Bağlamında Mekânın Yaşam Biçimine Etkisi: Fikirtepe Örneği}, journal={4. BOYUT Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi}, pages={87–106}, year={2025}, DOI={10.26650/4boyut.2025.1547794}, author={Kam, Dilan and Kütükcü, Özgür}, keywords={Memory, habitus, space, urban transformation, identity}, abstract={Mekân, belleğin oluşturulmasında, sürdürülmesinde ve şekillenmesinde rol oynayan en önemli alandır. Mekân ve bellek arasındaki ilişkiden hareketle mekân dönüştükçe bellek de değişime uğrar. Özellikle riskli binaların yıkılıp yeniden yapılması şeklinde tanımlanan kentsel dönüşüm sürecinde fiziksel mekân değiştikçe orada yaşayanların mekân ile kurduğu ilişki biçimi ve mekân ile kurulan aidiyet de dönüşmeye başlar. İstanbul Kadıköy’deki Fikirtepe Mahallesi de bu bağlamda kentsel dönüşüm çalışmalarının en yoğun yaşandığı bölgelerden biridir. Fikirtepe’deki kentsel dönüşüm süreci mahallenin fiziki yapısında büyük değişikliklere yol açmıştır. Kentsel dönüşüm sürecinin sonrasında mahalledeki yaşam biçimi ve mahallenin sosyokültürel yapısı önemli oranda değişmiştir. Bu mekânsal dönüşüm süreç başlamadan önce mahallede yaşayanların yaşam biçimi üzerinde de etkili olmuş, mekân ve kimlik bağlamında birtakım uyumsuzluklar oluşmuştur. Mekânın oluşturduğu kültürel bellek de bu ölçüde şekillenmiştir. Bu çalışmada mekânın yaşam biçimine etkisi kentsel dönüşüm süreci başlamadan önce Fikirtepe’de yaşayanların belleği üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle katılımcılara kentsel dönüşüm sürecinde yaşadıkları, bunun hayatlarını nasıl değiştirdiğine yönelik sorular sorulmuş ve mekânın yaşam biçimine etkisi habitus yani bedene işleyen davranış biçimi ve bellek kavramları ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın temel problemini ise kentsel dönüşüm sürecine maruz kalan bireylerin bu süreçte bölge ile kurdukları ilişkinin ne şekilde dönüştüğüdür. Çalışmanın bu problem ve amaçlardan hareketle literatüre katkı sunması hedeflenmiştir.}, number={26}, publisher={Istanbul University}