@article{article_1555992, title={Rokoko Dönemi Alman Porselen Fabrikalarında ’Commedia Dell Arte’ Bibloları}, journal={Sanat ve Yorum}, pages={94–107}, year={2025}, DOI={10.47571/sanatyorum.1555992}, author={Kalyoncu, Hülya}, keywords={Rococo, Commedia dell, theatre (theater), porcelain (china), art (fine arts), figurine}, abstract={Rokoko sanatının hâkim olduğu 18. Yüzyıl, bilim ve felsefede ise İmmanuel Kant’ın “Aklını kullanma cesaretini göster” ifadesiyle simgelenen rasyonalizm ve Aydınlanma Çağı olarak şekillenmiştir. Belirgin karakterleri ve mizahi unsurları ile tanınan Commedia dell’Arte; kökeni asırlar öncesine dayanan doğaçlama bir İtalyan tiyatrosunun, 16.Yüzyıl aydınlanma çağı olan Rönesans döneminde tekrar canlanmış bir türüdür. Tiyatronun karakteristik tiplemeleri ise 18.Yüzyılda Avrupa’da altın çağını yaşayan dönemin gözde Alman porselen fabrikalarının, oyuncuların sahne performanslarındaki öznel niteliklerini yansıttıkları, şaheser nitelikteki porselen biblolarla yeniden hayat bulmuşlardır. Belirli karakter arketipleri ile şekillenen Commedia dell’Arte porselen bibloları, sabit bir kişilik tipini veya sosyal bir sınıfı sembolize eden, gösterişli kostümleri ve davranış özellikleri ile karakterize edilmiş heykelsi figürünlerdir. Canlı renkler ve detaylı süslemelerle dekorlanmış olan bu eserler, gösterişli saraylar ve ziyafet sofralarında dekoratif amaçlarla kullanılmışlar ve estetik ve maddi değerleri ile sosyal statü simgesi sayılmışlardır. Yapılan bu çalışma ile Rokoko dönemi Commedia dell’Arte temalı porselen bibloların üretildiği önemli Alman porselen fabrikalarının ve bu temaya odaklanan porselen sanatçıların incelemesinin amaçlanması bağlamında; Meissen, Höchst, Nymphenburg, gibi önde gelen Alman fabrikalarının porselen tarihindeki yerlerinin analizi yanında, bu fabrikalarda çalışmış sanatçıların başyapıt eserleri detaylı olarak analiz edilmiştir. Çalışma yöntemi olarak; sanat tarihi ve özellikle porselen tarihi literatürünün, süreç içerisinde dünya porselen müzelerinden edinilmiş uluslararası kitapların, koleksiyon kataloglarının, akademik makalelerin ve ulusal kitapların değerlendirilmeleri yapılmış; çeşitli dijital kütüphaneler ve sanat tarihi veri tabanlarından faydalanılarak geniş çaplı bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın bir parçası olarak, Avrupa müzelerinde yerinde yapılmış olan müze gezilerinden elde edilmiş porselen veri (görsel, yazınsal) ve gözlemler, görsel analiz sürecine dahil edilerek, çeşitli fabrikaların Commedia dell’Arte bibloları arasında stilistik farklılıklar ve benzerlikler karşılaştırmalı bir yaklaşımla yorumlanmıştır.}, number={46}, publisher={Ataturk University}