@article{article_1559055, title={Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) Kapsamında Van Tekstil Sektörünün Mevcut Durumu ve Potansiyeli}, journal={Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, pages={184–210}, year={2025}, DOI={10.53568/yyusbed.1559055}, author={Aysan, Rumeysa and Uğurlar, Aysu}, keywords={Regional Development, Growth Poles Theory, Centres of Attraction Support Programme (CMDP), Textile Industry, Van}, abstract={Büyüme kutupları teorisi, ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı bölgelerde yatırımların çevreye fayda sağladığını ve özel ekonomik bölgeler kurarak yerel ekonomileri canlandırdığını savunmaktadır. Türkiye’de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Cazibe Merkezleri Destekleme Programı (CMDP), 9. Kalkınma Planı’nda büyüme kutupları teorisi referans alınarak geliştirilmiş ve tanımlanmıştır. 10. ve 11. Kalkınma Planları kapsamında ise ulusal düzeyde uygulanarak somutlaştırılmıştır. CMDP, az gelişmiş bölgelerde sanayi, altyapı, turizm, eğitim ve yenilenebilir enerji gibi alanlardaki yatırımlarla bölgesel kalkınmayı ve istihdamı artırmayı hedeflemektedir. TRB2 Düzey 2 Bölgesi’nde yer alan Van ili, CMDP kapsamında bir çekim merkezi olarak belirlenmiş ve özellikle tekstil sektörüne yatırımlar yapılmıştır. Günümüzde, CMDP kapsamında desteklenen 22 firma dahil olmak üzere, Van’da toplam 57 tekstil ve hazır giyim firması faaliyet göstermektedir. Bu çalışma, 11 Ocak 2023-28 Ocak 2024 tarihleri arasında CMDP kapsamında desteklenen 22 tekstil firmasıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelere dayanarak; firmaların ürün ve işgücü durumu, Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri, üretim organizasyonu, tedarik ve pazarlama süreçleri, çevresel sürdürülebilirlik, yer seçimi, strateji ve rekabet açısından mevcut durumunu ve potansiyelini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, firmalarla yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular, firma lokasyonlarına göre çapraz tablo frekans dağılımı yöntemiyle analiz edilmiştir. Ayrıca, ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan görüşmelerden de elde edilen veriler ışığında, CMDP kapsamındaki tekstil firmalarının güçlü ve zayıf yönleri ile sektöre dair fırsat ve tehditleri belirlemek amacıyla GZFT analizi uygulanmıştır. Son olarak, TRB2 Düzey 2 Bölgesi’ndeki iller ve Van ilinin tekstil sektöründeki uzmanlaşma düzeyi, yer seçimi katsayısı (LQ) analiziyle ölçülmüştür. Yapılan analizler, bölgenin genç nüfusu ve emek yoğun sektörel avantajlarına rağmen, nitelikli işgücü eksikliği, Ar-Ge ve inovasyon yetersizliği, markalaşma sorunları ve yeni yatırımların yetersizliğinin sektördeki büyümeyi ve dolayısıyla çarpan etkisini sınırladığını göstermektedir. Sonuç olarak, Van tekstil sektörü beklenen büyümeyi sağlayamamış ve ekonomik bir çekim merkezi haline gelememiştir. Bu durum, büyüme kutupları teorisinin Türkiye bağlamında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.}, number={68}, publisher={Van Yuzuncu Yıl University}, organization={Van YYÜ BAP (Bilimsel Araştırma Projesi) Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen FYL-2023-10803 kodlu araştırma projesinin bir çıktısıdır.}