TY - JOUR T1 - Türk İstiklâl Harbi’ne Dair Yayınlardaki Bazı Yanlış ve Eksik Bilgilerin Tespiti TT - Detection of Some Incorrect and Incomplete Information in Publications on the Turkish War of Independence AU - Çelik, Eray PY - 2025 DA - June Y2 - 2025 DO - 10.61348/htde.1573141 JF - Harp Tarihi Dergisi JO - TJMH PB - Millî Savunma Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2757-5950 SP - 117 EP - 143 IS - 11 LA - tr AB - Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanmasından kısa süre sonra başlayan işgallere karşı direniş hareketleri Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’da liderliği eline almasıyla başka bir aşamaya geçmiştir. 1919-1923 yılları arasında halkın ikna edilmesi, cephede ve masada verilen mücadelelerin ardından vatan toprakları düşmanlardan kurtarılarak bağımsız Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Belirtilen dönemde Mustafa Kemal Paşa, gencinden yaşlısına kadar bir kadro oluşturarak mücadelesini sürdürmüştür. Bu kadroda bulunan kişilerin büyük kısmı bilinmekle birlikte bazıları hakkında eksik veya yanlış bilgi bulunduğu görülmüştür. Türk İstiklâl Harbine katılan komutanlar ile ilgili toplam sekiz adet alay komutanı seviyesine kadar Millî Savunma Bakanlığı yayını biyografi kitabı mevcuttur. Bu kaynaklarda biyografisi olanlar dışında görev yapan kişilere ait araştırmacıların erişimine açık askeri bir yayın bulunmamaktadır. İsmet Görgülü’nün “On Yıllık Harbin Kadrosu” adlı eseri isimler konusunda çok önemli bir kaynaktır. Ancak bu eserde o dönem soyadı kullanımının olmaması, isim benzerliği, kişinin o görevde sonradan bulunduğu ya da hiç bulunmadığı halde yazılması gibi sebeplerden dolayı yanlış veya eksik kayıtlara rastlanılmıştır. Türk İstiklâl Harbi yayımlarında adı geçen bazı kişilerin kim oldukları bilinmediğinden tespitlerinin yapılamaması sorun oluşturmaktadır. Makalemizde mevcut kaynaklarda bilgileri eksik ya da yanlış yazılan asker kişiler ile 1922-1923 döneminde faaliyette olan ancak hakkında çok az bilgi olan bazı birliklerin erişim sağlanabilen kaynaklar vasıtasıyla tespiti yapılmaya çalışılacaktır. KW - Alay KW - Görgülü KW - Kurmay KW - Önalp KW - Tümen N2 - The resistance movements that began shortly after the signing of the Armistice of Mudros, entered another phase when Mustafa Kemal Pasha took over the leadership in Anatolia. After the persuasion of the people and the struggles given on the front and at the table between 1919 and 1923, our homeland was saved from the enemies and the independent Republic of Turkey was established. In the mentioned period, Mustafa Kemal Pasha continued his struggle by forming a cadre from young to old. Although most of the people in this staff are known, it has been observed that there is missing or incorrect information about some of them. There are a total of eight biography books published by the Ministry of National Defense about the commanders who participated in the Turkish War of Independence, up to the level of regimental commanders. There are no military publications open to our public about the people who served, other than those whose biographies are included in these sources. İsmet Görgülü's work titled "Ten Years of War Staff" is a very important source on names. However, in this work, there were some incorrect or imcomplete records due to reasons such as the lack of surname usage at that time, similarity of names, and the person being written as having held that position later or not having held it at all. The identities of some of the people mentioned in the Turkish War of Independence publications are unknown, which creates a problem. In our article, we will try to identify, through accessible sources, the military personnel whose information is missing or written incorrectly in the existing sources, and some units that werw active in the 1922-1923 period but about which there is very little information. CR - Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı Askeri Tarih Arşivi, İstiklâl Harbi Arşivi (=İSH), 110-9-1-10/67-0-24, 15.11.1334 CR - İSH, 110-9-1-10/46-0-51, 1.01.1335 CR - İSH, 110-9-1-10/63-0-8, 7.01.1336 CR - Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi (=BCA), 30-11-1-0/8-29-13,3.11.1924 CR - BCA, 30-11-1-0/16-36-4, 6.08.1925 CR - BCA, 30-11-1-0/29-41-1, 23.11.1926 CR - BCA, 30-10-1-0/52-34-17,27.02.1927 CR - BCA, 30-11-1-0/30-6-6,21.03.1927 CR - BCA, 30-11-1-0/33-21-12, 29.08.1927 CR - BCA, 30-10-1-0/50-28-16,9.10.1929 CR - BCA, 30-10-1-0/52-34-17, 27.11.1929 CR - BCA, 30-10-1-0/65-22-16, 27.08.1931 CR - BCA, 30-18-1-2/23-65-3, 20.09.1931 CR - “Lozan Barış Antlaşması Sonrası Ordunun Yeniden Teşkilatlanması”, Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Sayı 153 (Temmuz 2023), s. 1-316 CR - ALTAY, Fahrettin, Görüp Geçirdiklerim On Yıl Savaş ve Sonrası (1912-1922), İnsel Yayınları, İstanbul 1970 CR - APAK, Rahmi, Yetmişlik Bir Subayın Hatıraları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988 CR - ATATÜRK, Kemal, Nutuk (1919-1927), yay. haz. Zeynep Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2003 Balkan Savaşı’na Katılan Komutanların Yaşam Öyküleri (Alay ve Daha Üst Birlik Komutanları), yay. haz. Hülya Toker, Gülhan Barlas ve Nurcan Fidan, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2004 CR - BIYIKLIOĞLU, Tevfik, Trakya’da Millî Mücadele, c. 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1992 (3. Baskı) CR - Birinci Dünya Savaşına Katılan Alay ve Daha Üst Kademedeki Komutanların Biyografileri, c. 2, yay. haz. Hülya Toker ve Nurcan Aslan, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2009 CR - Birinci Dünya Savaşına Katılan Alay ve Daha Üst Kademedeki Komutanların Biyografileri, c. 3, yay. haz. Hülya Toker ve Nurcan Aslan, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2009 CR - GÖĞEM, Ziya, Kurmay Albay Dadaylı Halit Beğ Akmansü (1884-1953), c. 1-2, İstanbul Halk Matbaası, İstanbul 1954 CR - GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922, Balkan-Birinci Dünya ve İstiklâl Harbi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014 (2. Baskı) CR - Harp Okulu Tarihçesi (1834-1945), Harp Okulu Matbaası, Ankara 1945 CR - İDİKUT, İhsan, İdeal Komutanlarımızdan 4’üncü Fırka Kumandanı Miralay Şehit Nazım Bey, Şirketi Mürettibiye Basımevi, İstanbul 1952 CR - İstiklâl Harbinin Baytari Harp Tarihi, Methal-Merkez ve Umumî Cephe, Askeri Matbaa, İstanbul 1933 CR - KAYA, Sezgin, “Bursalı Mehmet Nihat Bey”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Sayı 18 (2015), s. 705-741 CR - KÖPRÜLÜ, Ali Kadri, Anadolu’da Hayat ve Hatıratım, Anadolu’da İstiklâl Mücahedesi, yay. haz. Hamit Pehlivanlı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2011 CR - OYMAK, Altuğ, Balıkesir’in Komutanı Ali Hikmet Paşa, Mazideki Balıkesir Yayınları, Balıkesir 2014 CR - ÖKSE, Necati vd., Türk İstiklal Harbi’ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1989 CR - ÖNALP, Kâmil vd., Türk İstiklâl Harbi, c. 2, Batı Cephesi Ks. 4, Kütahya, Eskişehir Muharebeleri (15 Mayıs 1921-25 Temmuz 1921), Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1974 CR - ÖNALP, Kâmil, Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi Ks. 3, Birinci, İkinci İnönü, Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebeleri (9 Kasım 1920-15 Nisan 1921), c. 2, yay. haz. Selim Turhan, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1999 (3. Baskı) CR - SARAL, Ahmet Hulki Türk İstiklâl Harbi Güney Cephesi, c. 4, yay. haz. Atike Kaplan ve Alev Keskin, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2009 CR - ŞAHİN, Gürsoy, “Bir Savaş İki Kardeş: Büyük Taarruz’da Görev Alan Kurmay Binbaşı Mustafa Şemsettin (Taner) ve Kurmay Binbaşı Cemil Tahir (Taner)’in Meslek Hayatlarından Bazı Kesitler”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 100. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı (Kasım 2022), c. 24, s. 176-193 CR - TİMUR, Cevdet vd., Türk İstiklal Harbi, Batı Cephesi, Ks. 5, Kitap 2, Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos-13 Eylül 1921) ve Sonraki Harekât (14 Eylül-10 Ekim 1921), c. 2, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1973 CR - Türk İstiklâl Harbine Katılan Alay ve Tugay Komutanlarının Biyografileri, c. 1, yay. haz. Betül Turan, Nurcan Aslan ve Zafer Erzan, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010 CR - Türk İstiklâl Harbine Katılan Alay ve Tugay Komutanlarının Biyografileri, c. 2, yay. haz. Betül Turan, Nurcan Aslan ve Zafer Erzan Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010 CR - TÜZEL, Abidin Türk İstiklâl Harbi Batı Cephesi, Ks. 6, Kitap 4, İstiklâl Harbinin Son Safhası, c. 2, yay. haz. Güngör Cebecioğlu, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1995 CR - YURDABAK, Turgut, Harp Akademilerinin 127 Yılı (Şeref Dolu Yıllar 1848-1975), Harp Akademileri Yayınları, İstanbul 1975 CR - YURDABAK, Turgut, Harp Akademilerinin 132 Yılı (Şeref Dolu Yıllar 1848-1980), Harp Akademileri Basımevi, İstanbul 1980 CR - https://apps.tbmm.gov.tr/arsiv_dis_kullanici/ ARSIV_MADALYAview. php?showdetail=&ID=235 (erişim tarihi: 23.10.2024) CR - https://apps.tbmm.gov.tr/arsiv_dis_kullanici/ARSIV_MADALYAview.php?showdetail=&ID=236 (erişim tarihi:23.10.2024) CR - T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne yapılan 2400915096 sayılı başvuru cevabı UR - https://doi.org/10.61348/htde.1573141 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4313263 ER -