@article{article_1577946, title={SOYA DÖNÜŞÜN GÖLGESİNDE 1989 BULGARİSTAN GÖÇMENLERİNİN ANILARINDA NAİM SÜLEYMANOĞLU}, journal={Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi}, volume={7}, pages={179–194}, year={2025}, DOI={10.53718/gttad.1577946}, author={Dere, İlker and Akkoç, Kübra}, keywords={1989 Migration, Naim Süleymanoğlu, Oral History, Turks of Bulgaria, Rebirth Process}, abstract={Bulgaristan’ın 1909 yılında bağımsız olmasından itibaren ülkede bulunan azınlıklara verdiği bazı haklar mevcuttur. Bu azınlıkların çoğunluğunu Türkler oluşturmaktadır. Diğer azınlıklarda kendilerini din bağlarından ötürü Türk diye nitelendirip Türkçe konuşmaktadırlar. Fakat antlaşmalarla azınlık hakları belirtilse de Bulgaristan’da başa geçen hükümetler zaman zaman verilen hakları ihlal etmişlerdir. Özellikle 1944 yılından sonra komünist rejimle birlikte bu hak ihlalleri arttırılmış ve Todor Jivkov’un BKP’nin başına geçmesi ile doruk noktasına ulaşmıştır. 1984-1989 yılları arasında ortaya atılan ‘Soya Dönüş’ politikası gereğince Bulgaristan’da Türkçe konuşmak, eğitim görmek, dini ritüeller, düğün, sünnet gibi özellikle Türk azınlığın yaşam ve kültürel hakları kısıtlanmış ve Bulgarlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Bulgaristan Türklerinden olan Naim Süleymanoğlu ve ailesinin de hakları kısıtlanmıştır. Giderek artan baskılardan dolayı Türkler ayaklanmış ve direniş göstermişlerdir. Bu direnişin simge ismi Naim Süleymanoğlu olmuştur. Süleymanoğlu, sistematik baskılar sonucunda 1986’da Türkiye’ye iltica etmiştir. Bu iltica, Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye göçlerinin kapısının açılmasında önemli bir etki yaratmıştır. Süreçte yaşananlar ve Naim Süleymanoğlu’nun Bulgaristan Türkleri anıları incelenmemiştir. Mevcut eksiklikten yola çıkarak bu araştırmada Naim Süleymanoğlu’nun Bulgaristan Türklerinin anılarında nasıl bir yer edindiğini tarihi bir perspektifte sunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla Naim Süleymanoğlu’nun Bulgaristan’daki yaşamı, spor yaşamı, iltica etme süreci ve Türkiye’deki yaşamına ilişkin bilgi ve anılara sahip 1989 yılında Türkiye’ye göç etmiş kaynak kişilerle sözlü tarih görüşmeleri yürütülmüştür. Araştırma sonucunda Bulgaristan Türklerinin Naim Süleymanoğlu’na "Cep Herkülü", "Kapıkulenin Anahtarı" ve "Büyük Küçük Dev Adam" gibi unvanlarla andıkları görülmüştür. Kaynak kişilere göre; Süleymanoğlu’nun Türkiye adına uluslararası müsabakalarda kazandığı madalyalar ve kırdığı dünya rekorları, Türk halkı için büyük bir moral kaynağı olurken, Bulgaristan Türkleri için de milli kimliğin güçlenmesine katkı sağlamıştır. Türkiye’de halter sporunun gelişimine öncülük eden Süleymanoğlu, sporcu kişiliğiyle genç kuşaklara halteri sevdirmiş ve örnek olmuştur. Sonuç olarak asimilasyon politikalarına karşı verilen mücadelenin bir simgesi olan Naim Süleymanoğlu’nun mirası Bulgaristan Türklerinin gönlünde yaşamaya devam edeceği anlaşılmaktadır.}, number={13}, publisher={Özgür TÜRKER}