TY - JOUR T1 - Evsel atıklardan biyogaz üretimi ve enerji potansiyeli: Diyarbakır Örneği AU - Tümür, Şeyhmus PY - 2025 DA - March Y2 - 2024 DO - 10.24012/dumf.1578183 JF - Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi JO - DUJE PB - Dicle University WT - DergiPark SN - 1309-8640 SP - 217 EP - 228 VL - 16 IS - 1 LA - tr AB - Sürdürülebilir atık yönetimi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi amacıyla gerçekleştirilen bu kapsamlı çalışmada, büyük bir biyogaz tesisi üzerinden evsel katı atıkların biyogaz üretimine dönüştürülme potansiyeli incelenmiştir. Diyarbakır ilindeki evsel atıkların toplanması, taşınması, bertarafı ve enerjiye dönüştürülmesi süreçleri detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Düzensiz depolama ile 2022 yılı ortalama 588891 ton evsel katı atıkla beslenen tesis, 4416,68 MWe elektrik enerjisi üretimi sağlamıştır. Düzenli depolama ile 2022 yılı ortalama 588891 ton evsel katı atıkla beslenen tesis, 7361,14 MWe elektrik enerjisi üretimi sağlamıştır. Düzensiz depolama ile 2036 yılı ortalama 588891 ton evsel katı atıkla beslenen tesis, 5957,88 MWe elektrik enerjisi üretimi sağlamıştır. Düzenli depolama ile 2036 yılı ortalama 588891 ton evsel katı atıkla beslenen tesis, 9929,12 MWe elektrik enerjisi üretimi sağlamıştır. Çalışma sonuçları, evsel katı atıkların biyogaz üretimi için önemli bir kaynak olduğunu ve bu sayede hem atık yönetimi sorununa çözüm bulunabileceğini hem de ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayabilecek yenilenebilir bir enerji kaynağı elde edilebileceğini göstermiştir. KW - Evsel katı atık KW - biyogaz KW - enerji üretimi CR - Ö. Aydoğan, G. Varank ve M. S. Bilgili, «Gaziantep İl Merkezi Kentsel Katı Atık Yönetimi,» Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, cilt 3, no. 1, pp. 268-275, 2011. CR - A. YILMAZ ve Y. BOZKURT, «TÜRKİYE’DE KENTSEL KATI ATIK YÖNETİMİ UYGULAMALARI VE KÜTAHYA KATI ATIK BİRLİĞİ (KÜKAB) ÖRNEĞİ,» Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt 15, no. 1, pp. 11-28, 01 Mart 2010. CR - H. Gülşen, . A. Akkuş, . A. Yolun ve M. Aslan, «Adıyaman İlinin Katı Atıkların Elektrik Potansiyelinin Belirlenmesi,» Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt 3, no. 25, pp. 173-182, 03 Eylül 2022. CR - J. GÜLEN ve Ç. ÇEŞMELİ, «Biyogaz Hakkında Genel Bilgi ve Yan Ürünlerinin Kullanım Alanları,» EÜFBED- Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt 5, no. 1, pp. 65-84, 2012. CR - K. O. Demirarslan ve D. Demirarslan, «Kentlerde Yeni Yerleşim Alanlarının Gelişimi ve Katı Atık Sorunu: İzmit- Yahyakaptan Mahallesi Örneği,» Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi Doğal Afetler ve Çevre Dergisi , cilt 2, no. 2, pp. 108-120, 2016. CR - Meteoroloji Genel Müdürlüğü, «Resmi İklim İstatistikleri,» 2024. [Çevrimiçi]. Available: https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=DIYARBAKIR. CR - Ş. Yıldız, F. Saltabaş, V. Balahorli, K. Sezer ve K. Yağmur, «Organik Atıklardan Biyogaz Üretimi (Biyometanizasyon) Projesi – İstanbul Örneği,» %1 içinde Türkiye'de Katı Atık Sempozyumu, İstanbul, 2009. CR - M. ŞEN ve K. Kestioğlu, «Kırsal Belediyelerde Evsel Katı Atıkların Geri Kazanımı ve Ekonomik Analizi: Mustafakemalpaşa İlçesi/Bursa Örneği,» Ekoloji Dergisi, cilt 16, no. 65, 2007. CR - Aile ve Tüketici Hizmetleri, «Katı Atıklar,» Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, 2011. CR - M. Karpuzcu, «Nüfus tahmin Metodları,» %1 içinde Su Temini ve Çevre Sağlığı, İstanbul, Kubbaltı Dizgi Merkezi, 2005, pp. 27-32. CR - İller Bankası, «İÇMESUYU TESİSLERİ ETÜT, FİZİBİLİTE VE PROJELERİNİN HAZIRLANMASINA AİT TEKNİK ŞARTNAME,» İller Bankası Anonim Şirketi, Ankara, 2013. CR - Türkiye İstatistik Kurumu, «Belediye Atık İstatistikleri Veri Tabanı,» 2020. CR - T.C. DİYARBAKIR VALİLİĞİ ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İL MÜDÜRLÜĞÜ, «DİYARBAKIR İLİ 2020 YILI ÇEVRE DURUM RAPORU,» Diyarbakır Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Diyarbakır, 2021. CR - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, «Entegre Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolama Tesisi ( Mekanik Ayırma Tesisi, Yakıttan Türetilmiş Yakıt Hazırlama Tesisi, Biyometanizasyon Tesisi, II. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi ve Elektrik Enerjisi Üretim Tesisi ve Buhar Türbini ÇED Raporu,» Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Diyarbakır, 2022. UR - https://doi.org/10.24012/dumf.1578183 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4334868 ER -