@article{article_1578406, title={Türk Din Psikolojisi Çalışmalarında ‘Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi’ Literatürü (1941-2025) Üzerine Bir Araştırma}, journal={Türk Din Psikolojisi Dergisi}, pages={39–74}, year={2025}, DOI={10.59379/tdpd.1578406}, author={Taşkaya, Feyza Nur}, keywords={Psychology of religion, Death, Death anxiety, Fear of death, Afterlife, Literature}, abstract={Bu makalenin amacı, Türk din psikolojisi çalışmalarında ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi üzerine bir literatür taraması yapmaktır. Ayrıca bu çalışmada, ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi üzerine araştırma yapmayı planlayan araştırmacıların kaynak tarama ihtiyacını gidermek de hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda makalede, 1941-2025 yılları arasında ‘ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi’ konusunda alana kazandırılmış̧ ‘kitap, tez, makale, bildiri, çeviri ve ansiklopedi maddesi’ türündeki Türkçe yazılan araştırmalar, akademik ürün çeşitliliğine göre gruplanarak bir araya toplanmıştır. Bu kapsamda 1941-2025 yılları arasında bu çalışmalarda meydana gelen gelişim ve değişimi panoramik biçimde gözlemleme fırsatı sunan bu makalede, metodolojik olarak literatür tarama tekniği kullanılmıştır. Ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi üzerine Türkiye’de yapılan araştırmalar ‘Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park Akademik, İslam Araştırmaları Merkezi, Google Akademik, Milli Kütüphane ve İslam Ansiklopedisi’ (n=6) internet veri tabanları kullanılarak taranmıştır. Tarama sonucundan elde edilen veriler incelendiğinde; akademik ürünlerin türlerine göre nicel dağılımlarına bakıldığında, taranan kaynakların %26’sını (n=62) kitapların, %22’sini (n=53) tezlerin, %33’ünü (n=78) makalelerin, %3’ünü (n=7) bildirilerin, %15’ini (n=37) çevirilerin ve %1’ini de (n=2) ansiklopedi maddelerinin oluşturduğu görülmüştür. Tüm bu nicel ürün çeşitliliğine göre toplamda 239 adet akademik ürünün/kaynağın tarandığı tespit edilmiştir. Ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi üzerine (1941-2025) yapılan literatür taraması sonucunda genel bir değerlendirme yapıldığında; bu konuda ‘ölüm, ölüm psikolojisi, ölüm kaygısı, ölüm korkusu, ölümsüzlük düşüncesi’ gibi temaların ağırlıklı çalışılan konular olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca din psikolojisi alanında çalışmalar yapan araştırmacılara konuya ilişkin şu önerilerde bulunulabilir: (i) Kaçınılmaz bir gerçek olan ölüm olgusu, istisnasız her dönemde bireyin zihin dünyasında yer edinmek zorunda kalmıştır. Bireyin psikolojisinde algı, tutum ve duygusal tepkilerini etkileyen ölüm olgusunun psikolojik boyutlarının anlaşılması için sıklıkla nitel ve nicel araştırmalar yapılması, kaynak zenginliği sağlayacaktır. (ii) Düzenli aralıklarla söz konusu araştırma üzerinde yapılan çalışmaların güncellenebilmesi amacıyla bibliyografya ve literatür çalışmaları geliştirilerek devamı sağlanabilir. Böylece ölüm ve ölüm ötesi psikolojisi üzerinde çalışacak Türk din psikologlarının söz konusu kaynaklara erişimi ve literatür eksikliğine ilişkin problemleri daha kolay aşılabilir.}, number={11}, publisher={Mustafa KOÇ}