@article{article_1581921, title={CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA SU PROGRAMLARI (1926-1942)}, journal={Belgi Dergisi}, pages={109–124}, year={2025}, DOI={10.33431/belgi.1581921}, author={Bolat Bozaslan, Neslihan}, keywords={WATER PROGRAM, SEYHAN BASIN, SUSURLUK BASIN, CENTER ANATOLİA, BEHİC ERKIN, ALI FUAT CEBESOY}, abstract={Dünyanın bütün devirlerinde suyun kontrolü su kaynaklarının yönetimi önemli olmuştur. En eski uygarlıklardan günümüze suyun insanlığın hizmetine sunumu konusunda çalışmalar yapılmıştır. Kanallar, sarnıçlar, su kemerleri, köprüler, çeşmeler vs. yapmak suretiyle sudan faydalanma yoluna gidilmiştir. Bulunduğumuz coğrafyada gerek Osmanlı devleti öncesinde gerekse Osmanlı hüküm süresi içinde söz konusu yapılara fazlası ile rastlamak mümkündür. Fakat nehirlerin kontrolü, taşkınlarının önlemesi, etrafındaki bataklıkların kurutulması, suyun hanelere ulaştırılması konusunda yukarıdaki çalışmaların yetersiz kaldığı görülmektedir. Osmanlı devletinde su işleri daha çok vakıflar aracılığı ile yürütülmüş, bakanlık düzeyine ancak 1914 yılında çıkarılmıştır. Konya ovası sulama projesinin hayata geçirilmesi dışında kayda değer bir su programına rastlanmamıştır. Ancak bu sırada Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile devletin bu konudaki projeleri yarım kalmıştır. Yani cumhuriyet memleketin diğer meselelerinde olduğu gibi su idaresi konusunda da bir enkaz devralmıştır. Memleketin genel ahvalini virane olarak niteleyen Atatürk su ve toprak konusuna önem vermiş, iyileştirilmesi hususunda çalışmalar başlatılmasına öncülük etmiştir. Öncelikle Nafia Vekâleti kurulmuş sınırlarımız içinde bulunan 48 göl ve 78 akarsu incelenmiştir. İncelemeler sonucunda bu akarsu ve göllerin tamamının ıslah edilmeye muhtaç olduğu gözlenmiştir. Bu amaçla Nafia vekâleti bünyesinde 1926 yılında on yıllığına birinci su programını başlatılarak, ülke genelinde çeşitli şehirlerde on iki su işleri şubesi kurulmuştur. Ardından nehir ve göllerin bulunduğu havzalarda iyileştirmeler yapmak için projeler hazırlanıp ödenekler ayrılmıştır. Fakat ekonomik buhranlar ve ayrılan ödeneklerin yetersizliği nedeniyle istenilen başarı elde edilememiştir. Bu nedenle 1937-1942 yılları arasında beş yıllık ikinci su programı uygulanmaya koyulmuştur. Bu çalışmada cumhuriyetin ilanından sonra başlatılan su programları, uygulama süreçleri ve uygulama sonuçları arşiv belgeleri ışığında ele alınacaktır.}, number={30}, publisher={Pamukkale University}, organization={HERHANGİ BİR KURUMDAN DESTEK ALINMAMIŞTIR}