@article{article_1582610, title={Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği ve Yapay Zekânın Katılımcı Rolü: Gençlik ve Farklı İnanç Eğilimleri Araştırması}, journal={Bilimname}, pages={495–542}, year={2025}, DOI={10.28949/bilimname.1582610}, author={İnce, Abdullah and Erultunca, Tuğba and Vidinlioğlu Berber, Saliha and Temiz, Yunus Emre and Çinici, Murat}, keywords={Sociology of Religion, Qualitative Research, Interview Technique, Belief Tendencies, Artificial Intelligence}, abstract={Bu çalışma, üniversite gençlerinin inanç ve inançsızlık eğilimlerini anlamaya yönelik yürütülen nitel bir araştırmada, görüşme tekniğinin nasıl uygulandığını ve bu sürece yapay zekânın (ChatGPT) görüşmeci olarak nasıl dâhil edilebileceğini incelemektedir. Araştırmanın amacı, nitel veri toplama sürecinde kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme sorularının oluşturulması, pilot görüşmelerin uygulanması ve aynı soruların yapay zekâya yöneltilmesiyle elde edilen verilerin karşılaştırılması yoluyla sahada yaşanan deneyimlerin ve yöntemsel kararların nasıl şekillendiğini ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle farklı inanç ve inançsızlık eğilimlerine dair kısaca bilgi verildikten sonra literatürde benzer örneklem grubu ile yürütülmüş çalışmaların yöntemsel analizine yer verilmiştir. Ardından yürütülen araştırmada ateizm, agnostisizm ve deizme dair hazırlanan nitel görüşme sorularının seçimi, sorularla ilgili faydalanılan uzman görüşleri, soruların pilot gruba uygulanması sonucunda elde edilen veriler ile günümüzde kullanım alanları artan ve çeşitlenen yapay zeka araçlarının (ChatGPT) katılımcı olarak kullanılmasıyla elde edilen verilerin karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışma görüşme tekniğinin teorik çerçevesi ile saha deneyimlerinin örtüşme durumunu araştırmaktadır. Ayrıca yapay zekânın nitel görüşmelerde sağlayabileceği avantajlara dikkat çekilmiş aynı zamanda bu teknolojilerin kullanımın yol açabileceği sorunlar ve eksikliklere de yer verilmiştir. Bu araştırmada, odağa alınan örnek çalışmanın izlediği nitel adımlar araştırmacının saha deneyimleri ile sunulmaktadır. Yine bu araştırma, giderek akademik çalışmalarda farklı amaçlarla kullanılan yapay zekânın katılımcı rolünün araştırma sürecine nasıl dâhil olduğuna yönelik değerlendirmeleri içeren “örnek” araştırmalardan biri olmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle çalışma, özellikle genç araştırmacılar için yöntemsel bir rehber niteliği taşımakta ve yapay zekânın nitel araştırmalarda katılımcı olarak kullanılabilirliğine dair özgün katkılar sunmaktadır.}, number={53}, publisher={Erciyes University}, organization={Türkiye Diyanet Vakfı}