@article{article_1588796, title={RİVAYETTEN BİHABER OLMANIN SAHÂBE VE TÂBİÎNDE HADİSE MUHÂLEFETİ DOĞURMASI}, journal={Erciyes Akademi}, volume={39}, pages={395–424}, year={2025}, DOI={10.48070/erciyesakademi.1588796}, author={Ökdem, Ahmet and Doğanay, Süleyman}, keywords={Hadith, Sahaba, Tâbi’ûn, Opposition, Not to reach hadith}, abstract={Bazı konulardaki merfû hadisler o konudaki sahâbe ve tâbiînden bazılarının fetvâları ve uygulamalarıyla karşılaştırıldığında aralarında ihtilaf olduğunu görülmektedir. Merfû hadis İslam teşrîinde bir delildir. Sahâbe ve tâbiînden bulundukları konumları ve nitelikleri itibariyle merfû hadislere uygun fetvâ vermeleri veya uygulamada bulunmaları beklenmektedir. Ancak birçok meselede bunun aksine bir durum görülmektedir. Bu ise tahlil edilmesi gereken bir meseledir. Bu çalışmada, sahâbe ve tâbiînin merfû hadislere muhâlefet etmelerinde, merfû hadisten haberdar olmamalarının ne derece etkili olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunu gösteren sahâbe ve tâbiînle ilgili birçok örnek zikredilmiştir. Ancak bu noktada sahâbe ve tâbiînin hadis ve sünnete olan düşkünlüklerine rağmen bazı hadislerden haberdar olamamalarının nedenlerini açıklamak gerekecektir. Bu nedenlerden sahâbe ve tâbiînle ilgili olanlar ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Bu noktada sahâbenin her zaman Hz. Peygamber’in yanında bulunamaması, farklı coğrafyaya dağılmış olmaları, hadis rivâyetinde ihtiyat etmeleri, az rivâyetle yetinmeleri, ihtiyaca binaen rivayeti, bir sahâbînin hadisine rağbet edilmemesi veya, öğrenci bulamaması, bölgecilik, rihlelerin mecut durumu ve ihtiyaca bağlı hadis tahammülü gibi sebepler üzerinde durulmuştur. Tâbiînle ilgili olarak, rihlelerin mevcut durumu, bölgecilik, çok rivâyete karşı olmaları, soruya binaen hadis rivâyeti, ihtiyaç sebepli hadis tahammülü konuları ele alınmıştır. Sonuç olarak dönemin imkanları, hadislerin vurûdu ve îrâdı, sahâbe ve tâbiînin hadis edâ ve tahammülündeki tutumu bazı hadislerin bazı sahâbe veya tâbiîne ulaşmamasına sebep olmuştur. Böylece, kendilerine ulaşmayan hadisten habersiz olarak başka delillerle istidlalde bulunmaları sebebiyle, hadise muhalif fetva ve uygulamalar sergileyebilmişlerdir.}, number={2}, publisher={Erciyes University}