@article{article_1589266, title={Antalya İli’nde Yetiştirilen Yaprağı Yenen Sebzelerdeki Zararlılar Üzerine Çalışmalar}, journal={Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi}, volume={11}, pages={188–197}, year={2025}, DOI={10.24180/ijaws.1589266}, author={Topuz, Emine and Kirisik, Musa and Keçeci, Mehmet}, keywords={Pests, Green leafy vegetables (GLV), Antalya}, abstract={Yaprağı yenen sebzeler, insan sağlığı açısından önemli besin kaynaklarıdır. Ancak, bu ürünlerin üretimi sırasında zararlılar nedeniyle büyük ekonomik kayıplar yaşanabilmektedir. Antalya ilinde yaprağı yenen sebzelerde görülen zararlılarla ilgili bir çalışma bulunmamaktadır; bu nedenle, 2015-2016 yılları arasında marul, maydanoz, tere, roka, dereotu ve ıspanak tarlalarında sorun olan zararlı türlerin tespiti üzerine bir çalışma yürütülmüştür. Araştırma sonuçları, Frankliniella occidentalis Pergande (Thysanoptera: Thripidae) ve Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) türlerinin, dereotu hariç tüm sebzelerde tespit edildiğini göstermiştir. Ayrıca, Spodoptera littoralis Boisduval (Lepidoptera: Noctuidae) türü marul ve ıspanak bitkilerinde nadiren gözlemlenmiştir. Agrotis spp. zararlısı ise yalnızca marulun ilk dikim döneminde köklerinde zarar yapmıştır. Liriomyzae spp. (Diptera: Agromyzidae) maydanoz ve marul bitkilerinde tespit edilmiş olup, salyangozlar (Gastropoda: Helicidae) ise yalnızca marul ve ıspanak bitkilerinde bulunmuştur. Ancak, marulda daha fazla zarar gözlenmiştir. Akar türlerinden Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae), marulda nadiren zarara neden olmuştur. Phyllotreta spp., roka, tere ve maydanozda gözlemlenirken, roka bitkisindeki zararı daha belirgin bulunmuştur. Yaprak bitleri [Uroleucon sonchi (Linnaeus), Lipaphis erysimi (Kaltenbach), Hyperomyzus lactucae (Linnaeus) ve Myzus (Nectarosiphon) persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae)] marulda önemli zararlara yol açmıştır. M. persicae, dereotunda kök bölgesine yakın yapraklarda, semizotunda ve ıspanakta; Aphis fabae ise yalnızca ıspanakta tespit edilmiştir. Beyazsinek türleri [(Bemisia tabaci Genn. ve Trialeurodes vaporariorum West. (Hemiptera: Aleyrodidae)] ise yalnızca marul bitkisinde düşük yoğunlukta bulunmuştur. Bu çalışma, Antalya ilinde bitkilerinde tespit edilen zararlılarla ilgili ilk kayıtları sunmaktadır. Çalışma, bu zararlılar ve neden oldukları zararların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayarak, yerel tarımda zararlı yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine olanak tanıyacaktır.}, number={2}, publisher={Bolu Abant Izzet Baysal University}