@article{article_1596252, title={Gazâlî Problemi}, journal={Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi}, pages={99–110}, year={2025}, DOI={10.55256/temasa.1596252}, author={Küçükparmak, Aykut}, keywords={Ghazali, Causality, Occasionalism, Griffel, Divine Will}, abstract={Gazâlî’nin nedensellikle ilgili görüşleri başlangıcından itibaren önemli felsefi tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu tartışmaların en önemlilerinden biri de, kendisinin nedenselliğe dair nihaî görüşünün ne olduğunu belirleme hususudur. Gazâlî problemi olarak ifade edilen bu mesele onun vesileci bir anlayışı mı yoksa zorunlu nedenselci bir anlayışı mı savunduğunu belirlemeyi amaçlar. Bu sorun çerçevesinde kimi düşünürler Gazâlî’nin nihaî olarak nedenselci yaklaşımı seçtiğini öne sürerken, kimileri de vesileci görüşten hiç vazgeçmediğini savunur. Bu bağlamda dikkate değer yaklaşımlardan biri de Griffel’in bu iki anlayışı sentezleyerek tutarlı bir Gazâlî anlayışı ortaya koyma çabasıdır. Griffel Gazâlî’nin vesileci ve nedenselci yaklaşımı ima eden ifadelerini aynı anda dikkate alan tutarlı bir yorum sunmaya çalışır. Buna göre Gazâlî âlemin işleyişinde nedensel yasaların cari olduğu ancak, bu nedensel zincirin kaynağı olan Mutâ’nın(İtaat edilen) iradeyle seçildiği bir kozmoloji modeli ortaya koymuştur. Ancak Griffel’in bu yorumu tutarlı bir Gazâlî resmetmede bazı problemler içermektedir. Bu çalışma boyunca Griffel’in tezleri ana hatlarıyla incelenerek, neden olduğu problemler ortaya konmaya çalışılacaktır.}, number={23}, publisher={Arslan TOPAKKAYA}