TY  - JOUR
T1  - Psikiyatri Hemşireliği Dersinin Öğrencilerin Psikolojik Esneklik ve Öz-Anlayış Düzeyine Etkisi
TT  - The Effect of Psychiatric Nursing Course on Students' Psychological Flexibility and Self-Comprehension Levels
AU  - Teze, Saniye
AU  - Ayhan, Fatma
AU  - Burhan, Hüseyin Şehit
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.58605/bingolsaglik.1598279
JF  - Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi
JO  - BÜSAD
PB  - Bingol University
WT  - DergiPark
SN  - 2717-7653
SP  - 114
EP  - 126
VL  - 6
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı psikiyatri hemşireliği dersinin psikolojik esneklik ve öz-anlayış düzeylerine etkisinin incelemesidir. Çalışmamızda, tanımlayıcı desen ve iki faktörlü karışık desen olarak tanımlanan ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubunda yer alan katılımcılar (n=48) psikiyatri hemşireliği dersini alan hemşirelik bölümü öğrencileri arasından, kontrol grubu (n=49) aynı bölüme kayıtlı psikiyatri dersi almayan öğrenciler arasından rastgele olarak seçilmiştir. Katılımcılara araştırma ön testi ve son testi olarak “sosyo-demografik veri formu”, “Öz Anlayış Ölçeği”(ÖAÖ) ve “Kabul ve Eylem Formu-2”(KEF-2) uygulanmıştır.  Çalışma grubuna 14 hafta boyunca psikiyatri hemşireliği dersi altı saat teorik ve 16 saat uygulama olacak şekilde verilmiştir. araştırma verileri SPSS programı ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların cinsiyetine göre ÖAÖ puan ortalaması arasında anlamlı fark bulunmamıştır (z=-.380; p=.704). Aynı şekilde KEF-2 puan ortalaması arasında anlamlı fark bulunmamıştır (z=-1.435; p=.151). Yaş grupları ile ÖAÖ puan ortalamaları (F=3.532; p=.317) ve KEF-2 puan ortalamaları (F=.691; p=.875) arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Bağımsız örneklem t testi sonucunda ÖAÖ kontrol ve çalışma grubu ön test-son testleri arasında, çalışma grubu lehine anlamlı fark bulunmuştur (t=2.116; p=.037). KEF-2 kontrol ve çalışma grubu ön test-son test fark ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır (t=-.420; p=.675). Çalışma sonucunda cinsiyet ve yaşa göre öz-anlayış ve psikolojik esneklik değişmemektedir. Bulgular psikiyatri hemşireliği dersi alan öğrencilerde öz-anlayış puanlarının kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek olduğunu gösterirken psikolojik esneklik puanında değişiklik oluşturmamıştır.
KW  - Hemşirelik
KW  - Psikiyatri
KW  - Psikolojik Esneklik
KW  - Öz-Anlayış
N2  - The aim of this study was to examine the effect of psychiatric nursing course on psychological flexibility and self-compassion levels In our study, descriptive design and experimental design with pretest-posttest control group, which is defined as a two-factor mixed design, were used.. Participants were randomly selected and “socio-demographic data form”, “Self-Comprehension Scale” (SCS) and “Acceptance and Action Form-2” (AAQ-II) were applied. These scales applied to the study group were applied to the control group who did not take psychiatry courses enrolled in the same department. The study group consisted of 49 participants and the control group consisted of 48 participants. The study group participated in 6 hours of theoretical and 16 hours of internship practice in the psychiatry clinic for 14 weeks. In the analysis of the data, SPSS 23 package program was used and frequency (f), percentage (%), mean score, standard deviation, ANOVA, t test were applied to interpret the research data. In the data analysis evaluation, there was no statistical difference between the mean score of the SCS according to gender (z=-.380; p=.704). Likewise, there was no statistical difference between the mean score of AAQ-II (z=-1.435; p=.151). There was no significant difference between the age groups and the mean scores of the SCS (F=3.532; p=.317) and the mean scores of the AAQ-II (F=.691; p=.875). As a result of the independent sample t-test, a statistically significant difference was found between the pre-test-post-test difference in the control and study groups in favor of the study group (t=2.116; p=.037).
CR  - WHO. Türkiye’deki Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü’nün 7 Nisan Dünya Sağlık Günü nedeniyle basına yaptığı açıklama: 2001. http://undp.un.org.tr7who/mhealth/mhealthpreepeechrclo.htm; https://www.hurriyet.com.tr/gundem/dunya-saglik-gunu-39236187
CR  - Çam O, Baysan Arabacı L. Hemşirelerin psikiyatri hemşireliğini, ruhsal hastalıkları ve psikiyatri hemşireliği eğitimini değerlendirmeleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2010;26(2):49-66.
CR  - Kelleci M, Gölbaşı Z. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;8(2):1-8.
CR  - Güngörmüş K, Okanlı A, Kocabeyoğlu T. Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2015;6(1):9-14. https://doi:10.5505/phd.2015.80299
CR  - Stephens TM. Nursing student resilience: a concept clarification. Nurs Forum. 2013;48(2):125-127. https://doi:10.1111/nuf.12015.
CR  - Yurttaş A,  Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003;6(1):1-13.
CR  - Özmen E, Oryal Taşkın E. Ruhsal hastalıklara yönelik tutumların ruh sağlığı hizmetlerine etkisi. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Baskı, Taşkın EO(ed), İzmir, Meta Basım Matbaacılık: 2007;193-208.
CR  - Mezey G, Youngman H, Kretzschmar I, White S. Stigma and discrimination in mentally disordered offender patients–a comparison with a non forensic population. J. Forensic Psychiatry Psychol. 2016;27(4):517-529. https://doi.org/10.1080/14789949.2016.1172658
CR  - Önder D, Keskin G. Ruhsal bozukluğu olan hastalarda damgalanma ve suç. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;7(1):217-224. https://doi.org/10.46237/amusbfd.996965
CR  - Yüksel FT, Karataş B, Saygılı E, Çolak A. Şizofreni ve medya: damgalamanın önlenmesi. Sosyal Hizmet Dergisi. 2018;(1):14-22.
CR  - Harris R. Kabul ve kararlılık terapisi ACT’i kolay öğrenmek ilkeler ve ötesi için hızlı bir başlangıç. Hasan T. Karatepe ve K. Fatih Yavuz (Çev. Ed.).(3. Baskı) İstanbul: Litera Yayıncılık; 2018.
CR  - Uğur E,   Koç M. The effectiveness of acceptance and commitment therapy based psychoeducation program in reducing fear of negative evaluation. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal.  2021;11(60):101-110.
CR  - Strosahl K, Robinson PA. Gustavsson T. Radikal değişimler için kısa müdahaleler. (Çev.:Yavuz Selim Altındal) İstanbul: Litera Yayıncılık; 2017.
CR  - Ulubay G, Güven M. Kabul ve kararlılık terapisi ve psikolojik esneklik ile ilgili araştırmaların incelenmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences. 2022;8(2):92-101. https://doi.org/10.34137/jilses.1109608
CR  - Kashdan T, Rottenberg J. Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical Psychology Review. 2010;30(7):865-878.     https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.001
CR  - Fledderus M, Bohlmeijer, ET, Fox JP, Schreurs KM, Spinhoven P. The role of psychological flexibility in a self-help acceptance and commitment therapy intervention for psychological distress in a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy. 2013;51(3):142-151. https://doi.org/10.1016/j.brat.2012.11.007.
CR  - Arch JJ, Wolitzky-Taylor KB, Eifert GH, Craske MG. Longitudinal treatment mediation of traditional cognitive behavioral therapy and acceptance and commitment therapy for anxiety disorders. Behaviour Research and Therapy. 2012;50(7):469-478. https://doi.org/10.1016/j.brat.2012.04.007
Ly KH, Dahl J, Carlbring P, Andersson G. Development and initial evaluation of a smartphone application based on Acceptance and Commitment Therapy. SpringerPlus. 2012;1(1):1-11. https://doi.org/10.1186/2193-1801-1-11
CR  - Levin ME, Pistorello J, Seeley JR, Hayes SC. Feasibility of a prototype web-based acceptance and commitment therapy prevention program for college students. Journal of American College Health. 2014;62(1):20-30. https://doi.org/10.1080/07448481.2013.843533
CR  - Terzi BE, Tekinalp ŞI. Psikolojik danışmada güncel kuramlar. Ankara: Pegem Akademi; 2013.
CR  - Neff KD. The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity. 2003;2:223–50. https://doi.org/10.1080/15298860390209035.
CR  - Neff KD. Self-Compassion : An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity. 2003;2(2):85–101. https://doi.org/10.1080/15298860309032
CR  - Sarıcaoğlu H, Arslan C. Bilinçli öz-anlayış programının üniversite öğrencilerinin öz-anlayışına etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019;8(3):2381-2399. https://doi.org/10.33206/mjss.522935.
CR  - Barutçu Yıldırım F, Demir A. Kendini engellemenin yordayıcıları olarak öz saygı, öz anlayış ve akademik özyeterlilik. Ege Eğitim Dergisi. 2017;18(2):676-701. https://doi.org/10.12984/egeefd.315727
CR  - Deniz M, Kesici Ş, Sümer AS. The validity and reliability of the Turkish version of the self-compassion scale. Social Behavior and Personality. 2008;36(9):1151–60.
CR  - Plano Clark V, Creswell JW. Understanding research : a consumer’s guide.(2nd Edition). USA: Pearson Education Inc.; 2015.
CR  - Bond FW, Hayes SC, Baer RA, Carpenter KM,  Guenole N, Orcutt HK, Waltz T, Zettle RD. Preliminary psychometric properties of the acceptance and action questionnaire-II: a revised measure of psychological ınflexibility and experiential avoidance. Behavior Therapy. 2011;42(4):676-688. https://doi.org/10.1016/j.beth.2011.03.007
CR  - Yavuz F, Ulusoy S, Işkın M, Esen FB, Burhan HS, Karadere ME. Turkish version of acceptance and action questionnaire-II(AAQ-II): a reliability and validity analysis in clinical and non-clinical samples. Bulletin of Clinical Psychopharmacology. 2017;26(4):397–408. https://doi.org/10.5455/bcp.20160223124107
CR  - Acar S. Üniversite öğrencilerinde baş etme yetkinliğinin yordayıcısı olarak psikolojik esneklik, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2022;13(3):31-45. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1035566.
CR  - Emamvırdı R, Hosseinzadeh Asl NR, İlhan L, Çolakoğlu F.F. Bedensel engelli sporcularda psikolojik esneklik ve spora katılım motivasyonu. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2020;14(2):271-281.
CR  - Aydoğdu F, Demir M,  Demir B. Öğretmenlerde yaşam doyumunun bir yordayıcısı: psikolojik esneklik. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2023;3(1):78-95.
CR  - Demirci Seyrek Ö, Ersanlı, K. Üniversite öğrencilerinde yaşamın anlamı ile psikolojik esneklik arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies. 2017;12(4):143-162. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.10053
CR  - Tyndall I, Waldeck D, Pancani L, Whelan R, Roche B, Pereira A. Profiles of psychological flexibility: a latent class analysis of the acceptance and commitment therapy model. Behavior Modification. 2018;44(3):365–393. https://doi.org/10.1177/0145445518820036
CR  - Arshall EJ, Brockman RN. The relationships between psychological flexibility, self-compassion, and emotional well-being. Journal of Cognitive Psychotherapy. 2016; 30(1): 60-72.
CR  - Abuhammad S, Hamaideh S. Seeking professional psychological help in international undergraduate nursing students based on gender: an experimental study. Annals of Medicine and Surgery. 2021;65(5):102326. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2021.102326
Abuhammad S,  Hamaideh S. Nursing students’ attitudes toward seeking professional psychological help before and after attending a mental health course. Nursing Education Perspectives. 2021;43:129-131. https://doi.org/10.1097/01.NEP.0000000000000796.
CR  - Ketola J, Stein JV. Psychiatric clinical course strengthens the student–patient relationships of baccalaureate nursing students. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing. 2012;20(1).https://doi.org/10.1111/j.1365-2850.2012.01878.x
CR  - Pakenham KI. Effects of acceptance and commitment therapy (ACT) training on clinical psychology trainee stress, therapist skills and attributes, and ACT processes. Clinical Psychology   Psychotherapy. 2015;22(6):647-655. https://doi.org/10.1002/cpp.1924
CR  - Stewart C, White RG, Ebert B, Mays I, Nardozzi J,   Bockarie HA. Preliminary evaluation of acceptance and commitment therapy (ACT) training in Sierra Leone. Journal of Contextual Behavioral Science. 2016;5(1):16-22. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2016.01.001
CR  - Luoma, JB,   Vilardaga JP. Improving therapist psychological flexibility while training acceptance and commitment therapy: a pilot study. Cognitive Behaviour Therapy. 2013;42(1):1-8. https://doi.org/10.1080/16506073.2012.701662
CR  - Özdemir M, Çetinceli K. Psikolojik iyi oluş ve öz-anlayış: sosyal çalışmacı örneklemi üzerinde bir araştırma. The Journal of International Scientific Researches. 2023;8(3):416-435.
CR  - Dilmaç Pınar Ş, Ceylan B. Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve öz-şefkat düzeylerinin belirlenmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi. 2024;6(1):1-18.
CR  - Neff KD, Pommier E. The relationship between self-compassion and other-focused concern among college undergraduates, community adults, and practicing meditators. Self and Identity. 2013;12(2):160-176. https://doi.org/10.1080/15298868.2011.649546.
CR  - Yarnell LM, Neff KD. Self-compassion, interpersonal conflict resolutions, and well-being. Self and Identity. 2013;12(2):146-159. https://doi.org/10.1080/15298868.2011.649545
CR  - 45. Walter L. Identifying the role of self-compassion in nursing students' perceptions of readiness for practice: a mixed methods study. Journal of Holistic Nursing: Official Journal of The American Holistic Nurses' Association. 2024;16. https://doi.org/10.1177/08980101241273366.
CR  - 46. Duran S, Barlas GÜ. Effectiveness of psychoeducation intervention on subjective well being and self compassion of individuals with mental disabilities. International Journal of Research in Medical Sciences. 2016;4(1):181-188.
CR  - Conversano C, Ciacchini R, Orrù G, Di Giuseppe M, Gemignani A,  Poli A. Mindfulness, compassion, and self-compassion among health care professionals: what's new? a systematic review. Frontiers In Psychology. 2020;31(11):1683. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01683
UR  - https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1598279
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4425687
ER  -