@article{article_1606627, title={Antik Uygarlıklardan 20. Yüzyıla Kadar Çeviri Tarihine Genel Bir Bakış}, journal={IU Journal of Translation Studies}, pages={23–43}, year={2025}, DOI={10.26650/iujts.2025.1606627}, author={Aydın, Barış Can}, keywords={Bible Translation, Evolution of Translation, Translation History, Translation Theories}, abstract={Bu çalışma, çeviri tarihinin antik uygarlıklardan 20. yüzyıla kadar uzanan gelişimini ana hatlarıyla ele almaktadır. Çalışmada çevirinin, kültürel alışverişi kolaylaştırmadaki, entelektüel ilerlemeyi teşvik etmedeki ve toplumsal gelişime katkı sağlamadaki kritik rolüne dikkat çekilmektedir. Antik Mısır ve Babil’deki erken dönem çeviri etkinliklerini ele alarak başlayan anlatı, çevirinin dini ve idari metinlerin korunup aktarılmasındaki rolünü vurgular. Bu süreç, Yunan ve Roma uygarlıklarının çeviri yoluyla bilgi birikimlerini genişletmesiyle devam eder. Özellikle Cicero ve Horatius gibi filozoflar, Roma kültürünü zenginleştirmek için çeviriyi kullanmışlar ve çeviride uyarlayıcı bir yaklaşımı benimsemişlerdir. Çalışma, Kitâb-ı Mukaddes (İncil) Çevirisinin tarih boyunca çeviriye etkisine de değinir. Aziz Jerome’un, Kitâb-ı Mukaddes’in İbranice ve Yunanca kaynak metinini kullanarak Latince Vulgata çevirisi, çeviri tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biri olarak öne çıkar. Reform hareketi sırasında Martin Luther’in Kitâb-ı Mukaddes’i Almancaya çevirerek halk dilini kullanan yaklaşımı, dini metinlerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamış ve ulusal dillerin yükselişine katkıda bulunmuştur. William Tyndale ve John Wycliffe gibi çevirmenlerin çalışmaları, Kitâb-ı Mukaddes’in erişilebilirliğini artırmış, aynı zamanda çeviri kuramlarında anlam ve sadakat tartışmalarını derinleştirmiştir, 19. Yüzyıl Avrupası’nda Schleiermacher ve Humboldt gibi düşünürlerin katkılarıyla derinleşmiş; William Morris ve Dante Gabriel Rossetti gibi İngiliz çevirmenler çevirinin edebi ve sanatsal boyutu öne çıkarmıştır. Bu tarihsel dönemler boyunca çeviri, her dönemin kültürel, entelektüel ve teknolojik bağlamları tarafından şekillenen dinamik bir süreç olarak varlığını sürdürmüştür. Çalışma, çevirinin bilginin korunması ve aktarılması, kültürel ve entelektüel alışverişin teşvik edilmesi ve toplumların gelişimi üzerindeki vazgeçilmez etkisini ortaya koymaktadır.}, number={22}, publisher={Istanbul University}