@article{article_1606806, title={PISA 2022 Sonuçlarına Göre Okul Özerkliği ve Okul İkliminin İncelenmesi: Türkiye ve Litvanya Örneği}, journal={Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi}, pages={2006–2023}, year={2025}, DOI={10.53444/deubefd.1606806}, author={Köklücan, İlayda and Sezer, Yasemin}, keywords={PISA, school autonomy, school climate, centralized system}, abstract={Bu araştırmanın amacı, özerk ve merkeziyetçi yapıya sahip eğitim sistemlerini okul ikliminde ele alınabilecek okul, öğretmen ve öğrenci değişkenleri açısından karşılaştırmaktır. Okul özerkliği, yönetsel karar alma süreçlerinde okullara tanınan yetki düzeyiyle ilişkilidir. Okulların yönetim yapısının, okul içi ilişkiler ve karar alma süreçleri aracılığıyla okul iklimine yansıyacağı düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle, bu araştırmada eğitim sistemlerinin yönetsel yapıları farklılık gösteren Türkiye ve Litvanya’da okullardaki okul iklimine dair değişkenler belirlenmiş ve karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Araştırmada, 2022 yılına ait PISA Türkiye ve Litvanya veri setleri kullanılmıştır. Her iki ülkeye ait veri setlerinden elde edilen yönetici ve öğrenci anketlerinde yer alan okul iklimiyle ilişkili indeksler analiz edilmiştir. Araştırmada, 19 indeks bağımlı değişken olarak ele alınmış ve okul iklimi değişkenleri, okul, öğretmen ve öğrenci temelli olmak üzere üç boyutta incelenmiştir. Verilerin analizinde çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre okul özerkliği olan bir eğitim sisteminde, öğrencinin kendini daha güvende hissettiği, işbirliği ve uzlaşının hakim olduğu, okulun öğretmene sağladığı destek hizmetlerinin olduğu, öğrenmeyi sağlayan okul aktiviteleri bulunduğu ve öğretmenle ilişkili olumlu faktörlerin daha fazla olduğu bir okul iklimi bulunmaktadır. Karşılaştırılan iki eğitim sistemi göz önüne alındığında, merkeziyetçi yapı içinde belirli faktörlerin kontrol edilmesiyle okul ikliminin iyileştirilebileceği ve bunun eğitim sisteminin niteliğini artırmaya katkı sağlayabileceği önerilmektedir.}, number={64}, publisher={Dokuz Eylul University}