TY  - JOUR
T1  - Development of Child Health in the Republic of Türkiye: A Century, From Tradition to the Future
TT  - TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDE ÇOCUK SAĞLIĞININ GELİŞİMİ: Bir Yüzyıl, Gelenekten Geleceğe
AU  - Bakır Kayı, Alev
AU  - Keskindemirci, Gonca
AU  - Özbörü Aşkan, Öykü
AU  - Gökçay, Gülbin
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
DO  - 10.26650/jchild.2025.1608583
JF  - Çocuk Dergisi
PB  - Istanbul University
WT  - DergiPark
SN  - 1308-8491
SP  - 60
EP  - 67
VL  - 25
IS  - 1
LA  - en
AB  - In the 100th anniversary of our Republic, we have reviewed the developments in child health led by Gazi Mustafa Kemal Atatürk and his comrades and improved by esteemed professors. The impact of the topics in the National Turkish Medical Congresses held between 1925 and 1986 is reflected until today. We included information on social and education rights, nutritional problems, breastfeeding, and vaccination of children around the world and in Türkiye. With demographic data in the 100th Year of the Republic, we examined the crude birth rate, mortality, and dependency rates. We have endeavored to address the situations that await us in the future in terms of chronic diseases, media addiction, vaccine hesitancy/ refusal, and the digital world and biotechnology, which now occupy a big place in our lives.
KW  - Child Health
KW  - 100th anniversary
KW  - Republic of Türkiye
N2  - Cumhuriyetimizin 100. yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının öncülük ettiği, duayen hocalarımızın geliştirdiği çocuk sağlığı alanındaki gelişmeleri gözden geçirdik. 1925-1986 yılları arasında düzenlenen Milli Türk Tıp Kongrelerindeki konuların etkisi günümüze kadar yansımıştır. Dünyada ve Türkiye'de çocukların sosyal ve eğitim hakları, beslenme sorunları, emzirme ve aşılama konularında çeşitli bilgilere yer verdik. Cumhuriyetin 100. yılında demografik verilerle kaba doğum hızı, ölümlülük ve bağımlılık oranlarını inceledik. Kronik hastalıklar, medya bağımlılığı, aşı kararsızlığı/reddi ve artık hayatımızda büyük bir yer kaplayan dijital dünya ve biyoteknoloji açısından gelecekte bizi bekleyen durumları irdelemeye çalıştık.
CR  - Arıkan, A. Milli Türk tıp kongreleri (1923-1968) ve Türkiye sağlık politikalarına etkileri (Doctoral dissertation). Istanbul Univ. 2005. google scholar
CR  - Atatanır H. Türkiye’de Çocukların Eğitim Hakkı. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 2023;3(5):50-63. google scholar
CR  - Erkut Z, Balcı S, Yıldız S. Tarihsel süreç içinde çocuk. Çocuk ve Medeniyet 2017;2(3):17-28 google scholar
Donaldson L, Rutter P. Healthier, fairer, safer: the global health journey, 2007– 2017. Geneva:World Health Organization 2017. p.24-28 google scholar
CR  - TÜİK, İstatistiklerle Yaşlılar, 2023, TÜİK 27 Mart 2024. Available date: May 2, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistik lerle-Yaslilar-2023-53710#:~:text=Yaşlı%20nüfusun%202023%20yılında%20%44, %25%2C6%20olacağı%20öngörüldü. google scholar
CR  - TÜİK, İstatistiklerle Çocuk, 2023. TÜİK, 19 Nisan 2024. Available date: May 12, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2023-53679#:~:text=
CR  - Türkiye%20nüfusunun%20%26%2C0'ını%20çocuk%20nüfus%20oluşturdu& ext=Çocuk%20nüfusun%20%51%2C3',yılında%20%26%2C0%20oldu. google scholar
CR  - TÜİK, Doğum İstatistikleri 2023. TÜİK, 15 Mayıs 2024. Available date: May 30, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dogum-Istatistikleri-2023-53708#:~:text=Canlı%20doğan%20bebek%20sayısı%20958, %2C7'si%20kız%20oldu google scholar
CR  - TÜİK, Doğum İstatistikleri 2022. TÜİK, 15 Mayıs 2023. Available date: May 30, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Birth-Statistics-2022-49673#:~:text=Kaba%20 doğum%20hızı%20binde%2012,yılında%20binde%2012%2C2%20oldu. google scholar
CR  - World Health Organization, Crude birth rate (births per 1000 population) data portal. Maternal, Newborn, Child and Adolescent Health and Aging. Available date: May 25, 2024. Available from: https://platform.who.int/data/maternal-newborn-child-adolescent-ageing/indicator-explorer-new/MCA/crude-birth-rate-(births-per-1000-population) google scholar
CR  - TÜİK, Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2022. TÜİK, 22 Haziran 2023. Available date: January 10, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p= Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2022-49679 google scholar
CR  - United Nations Inter-Agency Group for Child Mortality Estimation. Available date: 22 July 2023. 
https://childmortality.org/all-cause-mortality/data?refArea= TUR&indicator=MRY0 google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2022. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2024. google scholar
CR  - United Nations Inter-Agency Group for Child Mortality Estimation (UN IGME), Levels & Trends in Child Mortality: Report 2022, Estimates developed by the United Nations Inter-Agency Group for Child Mortality Estimation, United Nations Children’s Fund, New York, 2023. google scholar
CR  - Ergin, A. Türkiye’de 1990lı yıllarda annelerin doğum öncesi bakım alma durumlarındaki değişimlerin yeni doğan, yeni doğan sonrası ve bebek ölümlülüğüne etkisi (dissertation). Istanbul Univ. 2007. google scholar
CR  - United Nations Children’s Fund (UNICEF), World Health Organization (WHO), International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank. Levels and trends in child malnutrition: UNICEF/WHO / World Bank Group Joint Child Malnutrition Estimates: Key findings of the 2023 edition. New York: UNICEF and WHO; 2023. CC BY-NC-SA 3.0 IGO. google scholar
CR  - UNICEF/WHO/World Bank Joint Child Malnutrition Estimates Expanded Database: Wasting (Survey Estimates), May 2023, New York. Available date: March 18, 2024. Available from: https://data.unicef.org/topic/nutrition/ malnutrition/ google scholar
CR  - Alper, Z, İlker E, and Yeşim U. A meta-analysis and an evaluation of trends in obesity prevalence among children and adolescents in Turkey: 1990 through 2015. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2018; 10(1):59-67. google scholar
CR  - Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul 2. Sınıf Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması - COSI-TUR 2016 Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1080, Ankara 2017 google scholar
CR  - Eren T, Kural B, Yetim A, Boran P, Gökçay G. Kadın hekimlerin emzirme deneyimleri ve yasa değişikliğinin emzirme üzerindeki etkisi. Türk Pediatri Arşivi, 2018;53(4):238-244. google scholar
CR  - Yalçın, SS. Anne sütü ile beslenmenin yaygınlaştırılması ve desteklenmesi. In: Gökçay G, Beyazova U, editors. İlk Beş Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi. Istanbul Nobel Tıp Kitabevleri; 2017. p. 272-282. google scholar
CR  - Akalın H, Günyel B, Müştaoğlu EA, Aşkan ÖÖ, Güzel G, Sencer P, Keskindemirci G, Gökçay EG. Induced Lactation and Relactation: Case Reports of Two Adoptive Mothers. The 3rd International Eurasian Social Pediatrics Annual Congress and the 7th National Social Pediatrics Annual Congress; 2022 November 16-20; Izmir, Turkey; 2022.p.188. google scholar
CR  - World Health Organization. Breastfeeding Manual for Health Workers Available date: September 25, 2024. https://platform.who.int/docs/default-source/mca-documents/policy-documents/operational-guidance/BLZ-MN-48-01-OPERATIONAL-GUIDANCE-2007-eng-Breastfeeding-Manual.pdf google scholar
CR  - UNICEF. Immunization data, July 2024; Immunization coverage by antigen (country, regional, and global trends). Available date: July 15, 2024. Available from: https://data.unicef.org/resources/dataset/immunization/ google scholar
CR  - T.C. Sağlık Bakanlığı. Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu, Available date: 10 July 2024. Available from : https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-77803/ genisletilmis-bagisiklama-programi-gbp.html google scholar
CR  - World Health Organization. Weekly Epidemiological Record, 2023;98(44):555-566. google scholar
CR  - Eren T, Gökçay G. Özel Bakım Gereksinimi Olan Çocukların İzlenmesi. In: Gökçay G, Beyazova U, editors. İlk Beş 
Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi. Istanbul Nobel Tıp Kitabevleri; 2020. p. 61-116. google scholar
CR  - World Health Organization. How to use the ICF: A practical manual for using the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). Exposure draft for comment. Geneva: WHO. October 2013. google scholar
CR  - World Health Organization. Global health estimates: Leading causes of DALYs. Available date: July 25, 2024. Available from: https://www.who. int/data/gho/data/themes/mortality-and-global-health-estimates/global-health-estimates-leading-causes-of-dalys google scholar
CR  - Kayi AB, Gökçay EG. Kronik hastalıkların epidemiyolojisi. In: Gökçay G, Keskindemirci G, editors. Kronik hastalığı olan çocuğun izlemi ve toplumda bakımı. Istanbul University Press, Istanbul, 2024. p.1-18. google scholar
CR  - Rowen D, Rivero-Arias O, Devlin N, Ratcliffe J. Review of valuation methods of preference-based measures of health for economic evaluation in child and adolescent populations: where are we now and where are we going? PharmacoEconomics 2020;38:325-40. google scholar
CR  - TÜİK, Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021. Available date: January 20, 2024. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p= Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132 google scholar
CR  - Domoff SE, Borgen AL, and Radesky JS. Interactional theory of childhood problematic media use. Hum Behav Emerg Technol. 2020;2.4:343-353. google scholar
CR  - Yurdakul IK, Dönmez O, Yaman F, Odabaşı HF. Digital parenting and changing roles. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 2013;12(4):883-896. google scholar
CR  - World Health Organization. Ten threats to global health in 2019. Available date: April 20, 2024. Available from: https://www.who.int/news-room/spotlight/ten-threats-to-global-health-in-2019 google scholar
CR  - Montero DA, Vidal RM, Velasco J, Carreño LJ, Torres JP, Benachi OMA et al. Two centuries of vaccination: historical and conceptual approach and future perspectives. Front Public Health. 2024;11:1326154. google scholar
CR  - Zaidi MB, Flores-Romo L. The growing threat of vaccine resistance: a global crisis. Curr Treat Options Infect Dis, 2020;12:122-134. google scholar
CR  - DeStefano F, Shimabukuro TT. The MMR vaccine and autism. Annual review of virology, 2019;6(1):585-600. google scholar
CR  - Gür E. Aşı kararsızlığı-aşı reddi. Türk Pediatri Arşivi, 2019;54(1):1-2. google scholar
CR  - Önder E. Sağlıkta Gelişmekte Olan Teknolojiler, Yapay Zekâ & R İle Makine Öğrenimi Uygulamaları. Bursa: Dora Yayıncılık; 2020. google scholar
CR  - Shinkar K, Rhode K. Could 3D extrusion bioprinting serve to be a real alternative to organ transplantation in the future? Ann 3D Printed Med 2022;7:100066. google scholar
CR  - Huang G, Zhao Y, Chen D, Wei L, Hu Z, Li J, et al. Applications, advancements, and challenges of 3D bioprinting in organ transplantation. Biomaterials Science, 2024;12(6):1425-1448. google scholar
UR  - https://doi.org/10.26650/jchild.2025.1608583
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4472723
ER  -