@article{article_1610164, title={Çörek, Çekirge, Okşamak, İğrenç/İğrenmek ve Turmak/ Durmak “Ayağa Kalkmak”, Kelimelerinin Kökenleri Üzerine}, journal={Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, pages={216–229}, year={2025}, DOI={10.53568/yyusbed.1610164}, author={Akman, Hami}, keywords={Etymology, caress, abominable/disgusting, donut, grasshopper.}, abstract={Eski Yunanca étümos “gerçek” ve logos “bilgi, mana” kelimelerinin birleşiminden oluşan etimoloji bir kelimenin hangi dilden alındığını, zaman içerisinde hangi ses, şekil ve anlam değişikliklerine uğradığını inceleyen dilbilim dalıdır. Etimoloji araştırmalarında bir kelimenin kökenine ulaşmak için ses ve şekil açısından uygunluğa dikkat edilmesi gerektiği gibi aynı zamanda anlam bakımından da kök ve bundan türeyen kelime arasında da bir uyumluluk olmalıdır. Altay dillerinin en belirgin özelliklerinden birisi sondan eklemeli diller olmalarıdır. Bu da bu dillerde yer alan yapım ve çekim eklerinin çok önemli bir yere sahip olduklarını göstermektedir. Türkçe bu özelliklere sahip olması açısından tipik bir Altay dili olarak dikkat çekmektedir Türkçede bazı kelimelerin kökeni üzerinde bazen birden fazla farklı görüş olabilmektedir. Öne sürülen bu görüşlerden kök ve ondan türediği düşünülen kelimenin ses, şekil ve anlam açısından en uygun olanı doğru yaklaşım olarak kabul edilmelidir. Bu çalışmada üzerlerinde farklı görüşlerin olduğu okşamak, iğrenç/iğrenmek, çörek ve çekirge kelimeleri ile hakkında henüz etimolojik bir görüş belirtilmeyen turmak/durmak “ayağa kalkmak” kelimelerinin kökenlerine dair bilgiler verilmiş ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada okşamak fiili ok+u-ş-a-, turmak/durmak fiilleri *tu-r-, iğrenç/iğrenmek kelimeleri ig/iğ+re-, çörek kelimesi *çö-v-ü-r-ek (>*çö-r-ek) çekirge ise *çek+i-r-t-ge (>*çek+i-r-ge) şeklinde etimolojik açıklamalara tabi tutulmuştur.}, number={69}, publisher={Van Yuzuncu Yıl University}