@article{article_1616448, title={Yayılıcı Dağ Muşmulası (Cotoneaster horizontalis Decne.) Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Ortam, Çelik Alma Zamanı ve IBA Dozlarının Etkisi}, journal={Akademik Ziraat Dergisi}, volume={14}, pages={23–38}, year={2025}, DOI={10.29278/azd.1616448}, author={Çelik, Hüseyin and Kalaycı Karasakal, Öznur}, keywords={Leafy cuttings, auxin, peatmoss, perlite}, abstract={Amaç: Bu çalışmada farklı zamanlarda alınan yayılıcı dağ muşmulası (Cotoneaster horizontalis Decne.) çeliklerine uygulanan farklı IBA dozları ile çelik alma zamanı ve köklendirme ortamlarının köklenme ile kök kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi kampüs arazisinde yetişmekte olan yayılıcı dağ muşmulası (Cotoneaster horizontalis Decne.) bitkileri kullanılmıştır. Bu bitkilerin yarı odunsu sürgünlerinden Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında alınan 10 cm uzunluk ve 4 yaprak içeren çelikleri materyal olarak kullanılmıştır. Deneme 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 20 adet çelik olacak şekilde tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre dizayn edilmiştir. Yarı odunsu sürgünlerden 3 farklı dönemde alınan çelikler 3 farklı dozda (500, 1000 ve 2000 ppm) Indole-3-butrik asit (IBA) ve kontrol (0 ppm) ile muamele edildikten sonra ısıtmasız seradaki +22°C’lik alttan ısıtmalı tavalardaki torf ve perlit ortamlarına dikilmiştir. Dikimden iki ay sonra sökülen çeliklerde köklenme oranı (%), kök sayısı (adet/çelik), köklenme derecesi (0-9), kök uzunluğu (cm) ve saksılara şaşırtılan köklü çeliklerdeki yaşayan bitki sayısı (adet) tespit edilmiştir. Araştırma Bulguları: Yayılıcı dağ muşmulasından farklı dönemlerde alınan yapraklı çeliklere uygulanan farklı IBA dozları ve köklendirme ortamlarının köklenme, ana kök uzunlukları, köklerin sayıları, kök oluşum dereceleri ile canlı kalan veya yaşayan bitki oranlarının çeliklerin alınma zamanı, IBA dozu ve köklendirme ortamından etkilendiği saptanmıştır. Temmuz ayında alınarak 500 ppm IBA uygulanan ve torf ortamına dikilen çeliklerde %98.33 ile en yüksek köklenme oranı elde edilmiştir. Kök uzunluğunda 8.64 cm ile “torf x Ağustos çelikleri x 1000 ppm IBA dozu” en iyi sonucu vermiştir. Kök sayısında ise 6.89 adet ile “perlit x haziran çelikleri ve 1000 ppm IBA dozu” öne çıkarken köklenme derecesinde ise 5.91 ile “torf x temmuz çelikleri x 500 ppm IBA dozu” en yüksek sonucu vermiştir. Sonuç: Yayılıcı dağ muşmulasının alttan ısıtmalı tavalarda (+22°C) yeşil ve yarı odunsu çeliklerle çoğaltılmasında köklenme ve kök kalitesinin çelik alma zamanı, IBA dozları ve köklendirme ortamlarından etkilendiği tespit edilmiştir. Buna göre en yüksek köklenme oranı %98.33 ile Temmuz ayında alınarak 500 ppm IBA uygulandıktan sonra torf ortamına dikilen çeliklerden elde edilmiştir. Kök uzunluğu ise 8.64 cm ile Ağustos ayında alınarak 1000 ppm IBA uygulandıktan sonra torf ortamına dikilen çeliklerde en yüksek olmuştur.}, number={1}, publisher={Ordu University}