TY  - JOUR
T1  - MÜZİK İLE KİŞİLİK VE BENLİK İLİŞKİSİNİ KONU EDİNEN BİLİMSEL YAYINLARIN İNCELENMESİ
TT  - ANALYSIS OF THE SCIENTIFIC LITERATURE DISCUSSED MUSIC WITH PERSONALITY AND SELF
AU  - Kaçmaz, Derya
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.12981/mahder.1618946
JF  - Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
JO  - Motif Akademi
PB  - Motif Yayıncılık
WT  - DergiPark
SN  - 1308-4445
SP  - 1264
EP  - 1281
VL  - 18
IS  - 50
LA  - tr
AB  - Kişilik ve müzik, benlik ve müzik bağlantılı araştırmalar, Müzik Bilimleri çalışmaları çerçevesinde ve Müzik Psikolojisi bağlamında ele alınmaktadır. Kişilik ve benlik kavramları, hem bireysel hem de toplumsal boyutlara sahiptir. Aynı zamanda, kişinin duygu, düşünce ve estetik dünyasını yansıttıkları için, müziği ve müzikle ilgili tüm süreçleri anlamayı hedefleyen müzik bilimi araştırmalarında önemli bir yere sahip oldukları düşünülmektedir. Bu nedenle, ülkemizde sözü edilen bağlamda yapılan yayınlar incelenerek, araştırmacılara bir bakış açısı sunmak hedeflenmiştir. Çalışma, betimsel nitelikte bir nitel araştırma olup, literatürdeki yayınların içerik analizi yoluyla değerlendirilmesine dayanmaktadır. Araştırmada, doküman analizi kullanılarak veri toplanmıştır. Çalışmada toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. İçerik analizi ile elde edilen veriler Microsoft Excel programı kullanılarak betimsel istatistik yöntemlerinden frekans ve yüzde hesaplamalarıyla analiz edilmiştir. Yayınların ilişkilendirildikleri konulara, kişilikle ilgili kavramlara, benlikle ilgili kavramlara göre dağılımları belirlenirken çalışmaların birden fazla kodla kodlanabilmesi nedeniyle, kod frekansları toplamı çalışmaya dâhil edilen yayın sayısı olan 64’ ten farklı bulunmuştur. Analizler sürecinde temalar oluşturulmuş ve tablolar halinde sunulmuştur. Konu dağılımları bakımından duygu durum, akademik başarı, müzik tercihi-müzik beğenisi, sosyal gelişim unsurları; müzik ile ilgili kavramlar bakımından, müzik eğitimi ve çalgı; kişilik ile ilgili kavramlar bakımından, Beş Büyük Kişilik Özelliği; benlik ile ilgili kavramlar bakımından ise Benlik Saygısı öne çıkan unsurlar olmuştur.
KW  - Müzikoloji
KW  - Müzik Psikolojisi
KW  - Kişilik
KW  - Benlik
KW  - İçerik Analizi
N2  - Personality and music, as well as self and music-related researches, are addressed within the framework of Musicology studies and in the context of Music Psychology. Given that the concepts of personality and self encompass both individual and social dimensions, and reflect an individual’s emotional, cognitive, and aesthetic world, they are considered to hold significant importance for musicological research aimed at understanding music and all related processes. Accordingly, this study aims to provide researchers with a perspective by examining scientific publications conducted in the aforementioned context within our country. This study is a descriptive qualitative research based on the content analysis of publications in the literature. Data were collected using document analysis. The collected data were analyzed through content analysis. The data obtained through content analysis were analyzed using descriptive statistical methods, specifically frequency and percentage calculations, within Microsoft Excel. While determining the distribution of publications in relation to their associated topics, concepts of personality, and concepts of self, the total frequency of codes was found to differ from the total number of publications included in the study (64) due to the possibility of coding studies with multiple codes. Themes were created during the analysis process and presented in tables. In terms of topic distribution, mood, academic achievement, music preferences/music appreciation, and elements of social development have emerged as prominent aspects. Regarding concepts related to music, music education and instruments stand out; concerning concepts related to personality, the Big Five Personality Traits take precedence; and in terms of self-related concepts, Self-Esteem has been a notable focus.
CR  - Akçay, Ş. Ö.-Erden, E. (2020). Türkiye’de müzik beğenisi üzerine yapılmış olan akademik çalışmaların bibliyografik yöntemle incelenmesi. Sanat Dergisi, 36, 117-134.
CR  - Aksoy, R. N.-Göklen, A. (2022). Türkiye’de müzik eğitimi ve psikoloji ortak alanında yazılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: Bir içerik analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(83), 1305-1323.
CR  - Aslan E. (1992), Benlik kavramı ve bireyin yaşamındaki etkileri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 7—14.
CR  - Austin, J. R. (1988). The effect of music contest format on self-concept, motivation, achievement, and attitude of elementary band students. Journal of Research in Music Education, 36(2), 95-107.
CR  - Baş, T. -  Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Bilgin, N. (2016). Sosyal psikoloji sözlüğü kavramlar, yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
CR  - Büyüköztürk, Ş. vd. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
CR  - Can, Ü. K. -Yılmaz, B. (2019). Türkiye’de müzik terapi konusunda oluşturulmuş bilimsel yayınların incelenmesi. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(27), 794-812.
CR  - Can, Ü. K.-Akbal, B. (2021). Türkiye’de müzik performans kaygısı üzerine yapılmış lisansüstü çalışmaların incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 2021, 16(1), 85-101.
CR  - Costa, P.T. -McCrae, R.R. (1992). Four ways the five factors are basic. Personality and Individual Differences, 13, 653-665.
CR  - Çimen, M. (2022). Fenomen temelli müzik eğitiminin fenomen temelli öğrenmenin boyutları, motivasyon ve benlik algısı üzerine etkisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
CR  - Dobrota, S. -Ercegovac, I. R. (2015). The relationship between music preferences of different mode and tempo and personality traits - implications for music pedagogy. Music Education Research, 17 (2), 234-247.
CR  - Greasley, A. E. vd. (2013). Exploring musical preferences: an in depth qualitative study of adults’ liking for music in their personal collections. Qualitative Research in Psychology, 10 (4), 402-427.
CR  - Gül, S.S. –Nizam, Ö.K. (2021) Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 181-198.
CR  - Hortaçsu, N. (2012.) En güzel psikoloji sosyal psikoloji.  Ankara: İmge Kitabevi.
CR  - İnanç, B.Y.-Yerlikaya, E. (2012). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Kabakçı B. (2019). Müzik öğretmenlerinin iş doyumları ve benlik saygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Kaçmaz D. (2016). Öğrencilerin kişilik ve benlik boyutlarının müzik tercihlerine etkisinin incelenmesi. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
CR  - Kaçmaz, D.-Çağlar, B. (2022). Koro müziği eğitimi ve özgüven kavramı üzerine kuramsal bir inceleme. Eurasian Journal of Music and Dance, 20, 163-176.
CR  - Kağıtçıbaşı, Ç.-Cemalcılar, Z. (2019). İnsan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi. 
Karakaş, S. (2014). Disiplinlerarası yaklaşımlar ve bilgi ve belge yönetimindeki yansımaları. Ankara Üniversitesi Bilgi Ve Belge Yönetimi Bölümü 60.Yıl Armağan Kitabı, (ed.: N. Özel-N. Er-Koçoğlu), 65-79. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
CR  - Kopacz, M. (2005). Personality and music preferences: The influence of personality traits on preferences regarding musical elements. Journal of Music Therapy, 42, 216- 239.
CR  - Legette, R. M. (1993). The effect of a selected use of music instruction on the self-concept and academic achievement of elementary public school students. Florida: Florida State University School of Music Unpublished Phd Thesis.
CR  - Metin, O.-Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
CR  - Parncutt, R. (2007). Systematic musicology and the history and future of western musical scholarship. Journal of Interdisciplinary Music Studies, 1(1), 1-32.
CR  - Rawlings, D.-Ciancarelli, V. (1997). Music preference and the five-factor model of the NEO personality inventory. Psychology of Music, 25, 120-132.
CR  - Rentfrow, P.J.-Gosling, S. D. (2003). The do re mi’s of everyday life: the structure and personality correlates of music preferences. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 1236-1256.
CR  - Vispoel, W. P. vd. (2023). Understanding the structure of music self-concept from multiple analytical perspectives. Annual Meeting of the American Psychological Association. Washington, DC.
CR  - Yıldırım, A.-Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Zweigenhaft, R. L. (2008). A do re mi encore: A closer look at the personality correlates of music preferences. Journal of Individual Differences, 29(1), 45-55.
UR  - https://doi.org/10.12981/mahder.1618946
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4516971
ER  -