@article{article_1625496, title={Yüksek Protein İçeren Sporcu Gıdaları Tasarımındaki Önemli Kriterler ve Öneriler}, journal={ITU Journal of Food Science and Technology}, volume={3}, pages={53–62}, year={2025}, author={Bodruk, Anıl and Acar, Furkan}, keywords={Athlete nutrition, protein, food design}, abstract={Beslenme, hem sedanter hem de sporcu bireylerde vücudun enerji ihtiyacı için elzemdir ve beslenmede hem makro hem de mikro besin öğeleri kritik önem taşımaktadır. Protein, sporcular için sıklıkla vurgu yapılan makro besin öğesidir. Proteinlerin, sporcular için önemi genellikle egzersiz için enerji metabolizmasına katkı sağlaması, egzersiz sırasında yıkılan kasların onarılması ve toparlanma sürecine katkısı olarak açıklanmaktadır. Bu sebeple, fiziksel aktivite düzeyi yüksek olan sporcuların, günlük protein ihtiyaçları, sedanter bireylere göre yüksektir. Spor yapan bireylerin vücut kütlesindeki artış yönünde değişimler, aktivite sırasında harcanan enerjide kısmen proteinin de kullanılması ve yapılan egzersize bağlı olarak kas yıkımlarının artışı da protein ihtiyacını arttırmaktadır. Sporcular, günlük beslenmelerinde daha yüksek protein alımı yaparken, bunları farklı besin kaynaklarından ve protein desteklerinden de karşılamaktadır. Vücuttaki bütün proteinlerin %60’ı iskelet kasında bulunmaktadır ve iskelet kası protein sentezi için tüm aminoasitlere ihtiyaç duymaktadır. Dolayısıyla, beslenmede yeterli ve uygun aminoasit içeriğine sahip proteinlerin alımı, kas protein sentezi için önem taşımaktadır. Sporcu beslenmesi yönünden sporcu ürünleri değerlendirildiğinde hem ülkemizde hem de Dünya ölçeğinde piyasada satışa sunulan çok sayıda sporcu gıdası olduğu görülmektedir. Bu derleme çalışması kapsamında ise sporcu beslenmesinde yüksek protein alımı ile hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarının çeşitli yönlerden kıyaslanması yapılmıştır. Bunlara ek olarak diğer makro ve mikro besin öğeleri ile ürün tasarımlarına dair kriterler vurgulanmış ve Türkiye ölçeğinde hem yerli hem de ithal olarak sporcu gıdası adıyla piyasaya sunulan çeşitli ürünler incelenerek, ürünlere ait makro ve mikro besin öğesi değerlendirmeleri sporcu beslenmesi yönünden incelenmiştir. Ayrıca, sporcu beslenmesi için kritik öğelere değinilerek örnek tasarım önerileri sunulmuştur. Örnek ürün için porsiyon başına yüksek protein beyanı sağlayacak şekilde, kompleks karbonhidrat ile birlikte lif ve düşük doymuş yağ ile basit şeker içeren ve sporcunun ihtiyaçlarına yönelik vitamin ve mineral desteklerini de içerecek bir formülasyonun hazırlanması önerisi paylaşılmıştır.}, number={1}, publisher={İstanbul Technical University}