TY  - JOUR
T1  - Sınıf ve İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretimine Yönelik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Bir Karma Yöntem Araştırması
TT  - Examining the Beliefs of Primary School Teacher Candidates and Primary School Mathematics Teacher Candidates About Teaching Mathematics in Terms of Various Variables: A Mixed Methods Research
AU  - Günay, Kevser
AU  - Saydam, Elife Nur
AU  - Takunyacı, Mithat
PY  - 2025
DA  - December
Y2  - 2025
DO  - 10.47157/jietp.1625665
JF  - Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice
JO  - JIETP
PB  - Eğitim Araştırmaları ve Yayınları Derneği (ERPA)
WT  - DergiPark
SN  - 2667-8578
SP  - 119
EP  - 134
VL  - 7
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada sınıf ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Karma yöntem ve eş zamanlı üçgenleme deseninde tasarlanan araştırmaya bir devlet üniversitesinde 3. ve 4. sınıfa devam etmekte olan toplam 153 ilköğretim matematik ve sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Takunyacı (2021) tarafından Türkçeye uyarlanan ‘‘Matematik Öğretimi Yeterlik İnancı Ölçeği’’ ve araştırmacılar tarafından oluşturulan “Matematik öğretmek……..’ya benzer. Çünkü………” metafor cümlesi kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen nicel veriler SPSS 25.0 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Nitel veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda ilköğretim matematik öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik yeterlik inançlarının sırasıyla yüksek ve orta düzeyde olduğu görülmüştür. Lisans programı, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik yeterlik inançlarının anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının akademik başarıları ile yeterlik inançları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Katılımcı öğretmen adaylarının matematik öğretmeye yönelik oluşturdukları metaforların ise sekiz farklı tema altında toplandığı görülmüştür.
KW  - Matematik öğretimi
KW  - öğretmen adayı
KW  - metafor
KW  - karma yöntem
N2  - This study aims to examine the beliefs of primary and secondary school mathematics teachers towards teaching mathematics in terms of various variables. A total of 153 primary school mathematics and primary school mathematics teacher candidates who are continuing their 3rd and 4th grades at a state university participated in the study designed with a mixed method and simultaneous triangulation design. The ‘‘Efficacy Belief Scale for Teaching Mathematics’’ adapted to Turkish by Takunyacı (2021) and the metaphor sentence “Teaching mathematics is similar to…….. Because………” created by the researchers were used as data collection tools in the study. The quantitative data obtained from the scale were analyzed using the SPSS 25.0 package program. The qualitative data were subjected to content analysis. As a result of the study, it was seen that the efficacy beliefs of primary school mathematics teachers and primary school teachers towards teaching mathematics were high and moderate, respectively. It was determined that the efficacy beliefs of teacher candidates towards teaching mathematics did not differ significantly according to the variables of undergraduate program, gender and grade level. No significant relationship was found between the academic success of the teacher candidates and their efficacy beliefs. It was observed that the metaphors created by the participating teacher candidates for teaching mathematics were gathered under eight different themes.
CR  - Arcan, H. C. & Şahin, Ç. (2020). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimine yönelik yeterlik inançları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 827-846. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.754349
CR  - Arseven, A., Arseven, İ. & Tepehan, T. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(2), 29-40. https://doi.org/10.30703/cije.321367
CR  - Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Electronic Journal of Social Sciences, 11(42). https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6156/82721
CR  - Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. https://books.google.com/books?hl=tr&lr=&id=PdY9o3l5vpYC&oi=fnd&pg=PA94&dq=Bandura,+A.+(1986).+Social+foundations+of+thought+and+action.+Englewood+Cliffs,+NJ:+Prentice+Hall.&ots=uHd_wVXngM&sig=J8ia650bTXxV3jwgseN7W373j7g
CR  - Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Dede, Y. (2008). Matematik öğretmenlerinin öğretimlerine yönelik öz-yeterlik inançları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 741-757. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26110/275095
CR  - Deringöl, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi kaygıları ve matematik öğretimi yeterlikleri. Journal of Theoretical Educational Science, 11(2), 261-278. https://doi.org/10.30831/akukeg.364483
CR  - Dinçer, B., Akarsu, E. & Yılmaz, S. (2016). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlik algıları ile matematik öğretimi yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 207. https://doi.org/10.16949/turcomat.99884
CR  - Doruk, A., G., M. & Kaplan, A. (2024). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies. 5(7). 291-302. https://doi.org/10.9761/JASSS250
CR  - Esendemir, Ö., Çırak, S. & Samancıoğlu, M. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretimi yeterliklerine ilişkin görüşleri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(1), 217-239. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/223168
CR  - Guskey, T., R. & Passaro, P. D. (1994). Teacher efficacy: A study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31(3), 627-643. https://doi.org/10.3102/00028312031003627
CR  - Hacıömeroğlu, G. & Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi yeterlik inançları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 539-555. https://dergipark.org.tr/en/pub/uefad/issue/16692/173497
CR  - Hoşşirin-Elmas, S. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretmeye yönelik kaygı düzeyleri ve bu kaygıya neden olan faktörler (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/2708
CR  - Peker, M. & Mirasyedioğlu, Ş. (2003). Lise 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarıları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 157-166. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11129/133100
CR  - Pul, H. & Aksu, H., H. (2020). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz yeterlilik inançları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(1), 99-114. https://dergipark.org.tr/en/pub/ekuad/issue/54041/729067
CR  - Romberg, T. A. & Carpenter, T., P. (1985). Research on teaching and learning mathematics: Two disciplines of scientific inquiry. In M. Wittrock (Ed.), Handbook of research on teaching (3rd ed., pp. 850-873). New York: Macmillan. https://icjung.tripod.com/ma-teach_learn/tl000009.html
CR  - Swars, S., Hart, L., C., Smith, S., Z., Smith, M., E. & Tolar, T. (2007). A longitudinal study of elementary pre-service teachers' mathematics beliefs and content knowledge. School Science and Mathematics, 107(8), 325-335.  https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2007.tb17797.x
CR  - Şahin, Ö., Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının matematik öğretimi öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (22), 120-133. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47939/606458
CR  - Takunyacı, M. (2021). Adaptatıon Of Teachıng Mathematıcs Effıcacy Belıef Inventory (Tmebı) Into Turkısh. EKEV Akademi Dergisi, (87), 413-434. https://dergipark.org.tr/en/pub/sosekev/issue/71551/1151385
CR  - Takunyacı, M. & Yerlikaya, G. (2020). Matematik öğretmenlerinin matematik öğretimi yeterlik inançlarını yordamada matematiğe yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Journal of Individual Differences in Education, 2(1), 42-51. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jide/issue/55034/755356
CR  - Taşdemir, C. (2019). Examination of teacher candidates' self-efficacy beliefs for mathematics teaching. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 20(1). https://doi.org/10.17679/inuefd.346943
CR  - Uğuz, U. (2022). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimi öz yeterlik inançları ve COVID-19 pandemisi dönemi uzaktan eğitim matematik öğretimine ilişkin görüşleri (Afyonkarahisar örneklemi) (Yüksek Lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). https://hdl.handle.net/11630/10305
CR  - Unlu, M., Ertekin, E. & Dilmac, B. (2017). Predicting relationships between mathematics anxiety, mathematics teaching anxiety, self-efficacy beliefs towards mathematics, and mathematics teaching. International Journal of Research in Education and Science, 3(2), 636-645. https://doi.org/10.21890/ijres.328096
CR  - Ünal, Ş. & Çil, O. (2021). Öğretmenlerin matematik öğretimi ile matematiksel modelleme ve okuryazarlık öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 2(II), 28-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijolt/issue/66446/1106602
CR  - Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldırım, M., C. (2008). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin öğretmenlerin ödüllendirilmesine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56, 663-690. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10341/126696
UR  - https://doi.org/10.47157/jietp.1625665
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4546486
ER  -