TY  - JOUR
T1  - Nakit yönetiminin kârlılık üzerindeki etkisi: BIST sektör endeksleri üzerine bir araştırma
TT  - The impact of cash management on profitability: a study on BIST sector indices
AU  - Mirgen, Çağatay
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.31795/baunsobed.1625928
JF  - Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BAUNSOBED
PB  - Balıkesir University
WT  - DergiPark
SN  - 1301-5265
SP  - 247
EP  - 263
VL  - 28
IS  - 53
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, 2015-2024 döneminde Borsa İstanbul’da işlem gören 177 işletme için nakit dönüş süresinin (NDS) kârlılık üzerindeki etkisini sektör farklılıkları çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda altı kârlılık göstergesini (net kâr marjı, faaliyet kâr marjı, faiz ve vergi öncesi kâr marjı, faiz vergi ve amortisman öncesi kâr marjı, brüt kâr marjı, vergi öncesi kâr marjı) içeren panel veri modelleri tahmin edilmiştir. Analize dahil edilen şirketler toplam 6 ana sektör ile 19 alt sektörü kapsamaktadır. Bulgular, NDS – kârlılık ilişkisinin sektörler açısından farklılaştığını göstermektedir. Oteller ve lokantalar sektöründe NDS, tüm kârlılık göstergelerine anlamlı biçimde negatif etki ederken, madencilik ve taş ocakçılığı ile toptan ve perakende ticaret sektörlerinde NDS, kârlılık göstergelerinden bir kısmına pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı etki etmektedir. Teknoloji sektöründe ise NDS’nin yalnızca vergi öncesi kâr marjına negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. İmalat, inşaat ve bayındırlık sektörlerinde ise ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Sonuçlar, işletme sermayesi yönetiminde tek boyutlu kârlılık dengesinin yeterli olmadığını, sektöre özgü talep, stok ve finansman koşullarını dikkate alan stratejilerin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Araştırma, literatürde tek sektör odaklı çalışmalara kıyasla daha geniş bir sektörel perspektif sunarak Türkiye bağlamında NDS-kârlılık ilişkisine ampirik katkı sağlamaktadır.
KW  - Nakit yönetimi
KW  - Nakit dönüş süresi
KW  - Sektörel analiz
KW  - Borsa İstanbul (BIST)
N2  - This study investigates the effect of the cash conversion cycle (CCC) on firm profitability for 177 companies listed on Borsa Istanbul over the 2015–2024 period, explicitly accounting for sectoral heterogeneity. Six profitability measures: net profit margin, operating profit margin, earnings before interest and taxes (EBIT) margin, earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization (EBITDA) margin, gross profit margin, and pre-tax profit margin are modeled using panel-data techniques. The sample spans six main sectors and nineteen sub-sectors. The results show that the CCC–profitability relationship differs markedly across sectors. In the hotels and restaurants sector, the CCC exerts a statistically significant negative effect on all profitability indicators. By contrast, in the mining and quarrying and the wholesale and retail trade sectors, the CCC has a positive and significant impact on several profitability metrics. Within the technology sector, the CCC negatively affects only the pre-tax profit margin. For manufacturing, for construction, and public works, no statistically significant relationship is detected. These findings suggest that a one-dimensional focus on profitability is inadequate for working-capital management; Strategies must instead incorporate sector-specific demand, inventory, and financing conditions. By providing a broader sectoral perspective than single-sector studies, this research offers novel empirical evidence on the CCC–profitability nexus in the Turkish context.
CR  - Akyüz, K. C., Yıldırım, İ., Akyüz, İ., Ersen, N. ve Aydın, A. (2019). Kağıt ve kağıt ürünleri sanayi alanında faaliyet gösteren firmaların nakit dönüş süreleri analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2), 445-457.
CR  - Apan, M., İslamoğlu, M. ve Bozkurt, O. (2021). Nakit dönüş süresi ve karlılık: Borsa İstanbul ticaret Endeksi’ndeki firmalar üzerine ekonometrik bir analiz. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(1), 20-38.
CR  - Asteriou, D., & Kadzutu, R. (2025). The effects of non‐trade non‐rent barriers on intra‐Africa trade. Economics & Politics, 37(1), 224-242.
CR  - Aydın, N., Başar, M. ve Çoşkun, M. (2021). Finansal yönetim (6. Baskı). Detay Yayıncılık.
CR  - Aytekin, S. ve Güler, S. (2014). Nakit dönüş süresi ve karlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi: BIST Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Endeksi’nde (XTAST) ampirik bir uygulama. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), 79-98.
CR  - Beyazgül, M., Günay F., Dalak, S. ve Karadeniz, E. (2018). Yiyecek ve içecek şirketlerinin nakit dönüşüm sürelerinin analizi: Türkiye-İngiltere-Amerika Birleşik Devletleri karşılaştırması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 334-351.
CR  - Breitung, J. (2000). The local power of some unit root tests for panel data. B. Baltagi (Ed.), Nonstationary panels, panel cointegration, and dynamic panels, advances in econometrics içinde (ss. 161-178) JAI. Amsterdam. https://doi.org/10.1016/S0731-9053(00)15006-6
CR  - Brown, M.B. ve Forsythe, A.B. (1974). The Small Sample Behavior of Some Statistics Which Test the Equality of Several Means. Technometrics, 16, 129-132. https://doi.org/10.1080/00401706.1974.10489158
CR  - Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2021). İşletmelerde finansal yönetim. (17. Baskı). Ekin Basım Yayın Dağıtım.
CR  - Çerçel, Ö. N. ve Sökmen, A. G. (2019). Çalışma sermayesi yönetiminin firma karlılığı üzerindeki etkisi: BİST’te işlem gören metal eşya, makine ve gereç yapım sektörü üzerinde bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 35-42.
CR  - Deloof, M. (2003). Does working capital management affect profitability of Belgian firms? Journal of Business Finance and Accounting, 30, 573–587. https://doi.org/10.1111/1468-5957.00008
CR  - Derya Başkan, T. ve Kandil Göker, İ. E. (2018). Firmalarda nakit dönüş süresinin sermaye yapısına etkisi: BİST’e kayıtlı çimento sektörü üzerine bir inceleme. Sosyoekonomi, 26(38), 11-22. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2018.04.01
CR  - Driscoll, J. C. ve Kraay, A. C. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. Review of Economics and Statistics, 80(4), 549-560.
CR  - Ekin, E. ve Yılmaz, B. (2024). Savunma sanayi şirketlerinin nakit yönetim etkinliklerinin nakit dönüş süresi analizi ile incelenmesi. İzmir İktisat Dergisi, 39(4), 893-908. https://doi.org/10.24988/ije.1396180
CR  - Enqvist, J., Graham, M. ve Nikkinen, J. (2014). The impact of working capital management on firm profitability in different business cycles: Evidence from Finland. Research in International Business and finance, 32, 36-49. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2014.03.005
CR  - Erem Ceylan, I. (2021). Does cash conversion cycle affect firm profitability? evidence from the listed small and medium-sized enterprises. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1), 110-123. https://doi.org/10.17153/oguiibf.853862
CR  - Eskin, İ. ve Güvemli, B. (2020). Çalışma sermayesi yönetiminin kârlılığa etkisi: Borsa İstanbul 50 Endeksi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 65-76. https://doi.org/10.25095/mufad.673679
CR  - Eşelioğlu, H. ve Akben Selçuk, E. (2024). Nakit dönüşüm süresinin finansal performansa etkisi: Borsa İstanbul’daki şirketler üzerine bir çalışma. İzmir Yönetim Dergisi, 5(1), 35-54. https://doi.org/10.56203/iyd.1481818
CR  - García-Teruel, P. J. ve Martínez-Solano, P. (2010). Determinants of trade credit: a comparative study of European SMEs. International Small Business Journal, 28(3), 215-233. https://doi.org/10.1177/0266242609360603
CR  - Greene, W. (2000). Econometric Analysis. New York: Prentice-Hall.
CR  - Gümüş, U. T., Akkın, G., Şakar, Z. ve Şahin, M. (2016). Nakit yönetiminde nakit dönüş süresi analizinin kullanılması: BİST 100’de işlem gören 5 büyük gıda firması üzerinde ampirik bir çalışma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(4), 71-88.
CR  - Gürsoy, C., T. (2014). Finansal yönetim ilkeleri. (3. Baskı). Beta.
CR  - Hadri, K. (2000). Testing for stationarity in heterogeneous panel data. The Econometrics Journal, 3(2), 148-161. https://doi.org/10.1111/1368-423X.00043
CR  - Harris, R. D. ve Tzavalis, E. (1999). Inference for unit roots in dynamic panels where the time dimension is fixed. Journal of econometrics, 91(2), 201-226. https://doi.org/10.1016/S0304-4076(98)00076-1
CR  - Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 46(6), 1251-1271. https://doi.org/10.2307/1913827
CR  - Im, K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of econometrics, 115(1), 53-74. https://doi.org/10.1016/S0304-4076(03)00092-7
CR  - Jose, M. L., Lancaster, C. ve Stevens, J. L. (1996). Corporate return and cash conversion cycles. Journal of Economics and Finance, 20, 33–46. https://doi.org/10.1007/BF02920497
CR  - Kamuyu aydınlatma platformu (t.y.). 20.09.2024 tarihinde htpp://www.kap.org.tr/tr/Sektorler ağ adresinden erişildi.
CR  - Karadeniz, E. (2012). Turizm sektörünün nakit dönüşüm süresinin analizi: İMKB turizm şirketleri ve TCMB sektör bilançoları üzerinde bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 122-145.
CR  - Karadeniz, E. ve Aydın, C. (2023). Havayolu yolcu taşımacılığı şirketlerinin nakit dönüşüm sürelerinin analizi: uluslararası bir karşılaştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 400-421. https://doi.org/10.29106/fesa.1251857
CR  - Karadeniz, E. ve Beyazgül, M. (2016). Halka açık turizm şirketlerinin nakit dönüşüm sürelerinin analizi: Türkiye ve bazı Avrupa ülkeleri karşılaştırması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(2), 243-257. https://dergipark.org.tr/en/pub/atad/issue/24639/656303
CR  - Kaya, M., Tunç, H. ve Topçuoğlu, F. (2018). Kısa vadeli borçlanmanın işletmelerin aktif karlılıkları üzerine etkisi: BİST çimento sektörü üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi (78), 171-182. https://doi.org/10.25095/mufad.412572
CR  - Küçükkaplan, İ. (2013). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören üretim firmalarının piyasa değerini açıklayan içsel değişkenler: panel verilerle sektörel bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 161-182.
CR  - Lazaridis, I. ve Tryfonidis, D. (2006). Relationship between working capital management and profitability of listed companies in the Athens Stock Exchange. Journal of Financial Management and Analysis, 19, 26–35.
CR  - Levene, H. (1960). Robust Tests for Equality of Variances. In: Olkin, I., Ed., Contributions to Probability and Statistics, Stanford University Press, Palo Alto, 278-292.
CR  - Levin, A., Lin, C. F. ve Chu, C. S. J. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties. Journal of Econometrics, 108(1), 1-24. https://doi.org/10.1016/S0304-4076(01)00098-7
CR  - Meder Çakır, H. (2013). Nakit döngüsünün firma kârlılığına etkisinin sektörel analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 8(30). https://doi.org/10.19168/jyu.83197
CR  - Meder Çakır, H. ve Küçükkaplan, İ. (2012). İşletme sermayesi unsurlarının firma değeri ve karlılığı üzerindeki etkisinin İMKB’de işlem gören üretim firmalarında 2000-2009 dönemi için analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (53), 69-86.
CR  - Nobanee, H., Abdullatif, M. ve Al Hajjar, M. (2011). Cash conversion cycle and firm’s performance of japanese firms. Asian Review of Accounting, 19(2), 147-156. https://doi.org/10.1108/13217341111181078
CR  - Omağ, D. A. (2009). Gıda sektöründe nakit dönüşüm süresi analizi: Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri örneği. Maliye ve Finans Yazıları, 1(83), 45-58.
CR  - Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Institute of Labor Economics, 1-39.  http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.572504
CR  - Raheman, A. ve Nasr, M. (2007). Working capital management and profitability-case of Pakistani firms. International Review of Business Research Papers, 3, 279-300.
CR  - Sakarya, Ş. (2008). Nakit yönetiminde nakit dönüş süresi analizinin kullanılmasi: İMKB’deki Kobi’ler üzerine ampirik bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 227-248.
CR  - Sayılgan, G. (2017). Soru ve yanıtlarıyla işletme finansmanı. (7. Baskı). Siyasal Kitabevi.
CR  - Sermaye Piyasası Kurulu (2024). 28.12.2024 tarihinde https://spk.gov.tr/ adresinden erişildi.
CR  - Smith, K. (1980). Profitability versus liquidity tradeoffs in working capital management, readings on the movement of working capital. West Publishing Company.
CR  - Söylemez, Y. (2020). Teknoloji sektöründe nakit dönüşüm süresinin firma kârlılığı üzerindeki etkisinin analizi: BİST uygulaması. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2476-2502.
CR  - Şahin, E. E. ve Vergili, G. (2019). Nakit dönüşüm süresinin firma karlılığına etkisi: küresel lojistik firmaları üzerine bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(2), 370-383. https://doi.org/10.31200/makuubd.624946
CR  - Tatoğlu Yerdelen, F. (2018). Panel veri ekonometrisi: stata uygulamalı. (4. Baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
CR  - Teki̇n, B. ve Gör, Y. (2022). Cash conversion cycle and its relationship with profitability as a cash management tool in companies: An application on companies trading in Borsa Istanbul. Theoretical & Applied Economics, 29(3).
CR  - Topaloğlu, E. E. ve Nur, T. (2016). Nakit dönüşüm süresinin finansal performansa etkisi: kurumsal yönetim endeksinde bir uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 304-317.
CR  - Toraman, C. ve Sönmez, A. R. (2021). Çalışma sermayesi bileşenlerinin sektörel ortalamalar üzerindeki etkisi: imalat sektörü üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (68), 384-396. https://doi.org/10.51290/dpusbe.876655
CR  - Ulusoy, T., Esmer, Y. ve Dayı, F. (2019). Spor işletmelerinde nakit yönetimi: BİST’de bir uygulama. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1889-1905. https://doi.org/10.33206/mjss.460899
CR  - Wang, Y. J. (2002). Liquidity management, operating performance, and corporate value: evidence from Japan and Taiwan. Journal of Multinational Financial Management, 12, 159–169. https://doi.org/10.1016/S1042-444X(01)00047-0
CR  - Zhang, X., & Zhang, Z. (2025). The impact of goods and services tax increase on economic crime: Evidence from China’s tobacco tax hike. Tobacco Induced Diseases, 23, 10-18332.
UR  - https://doi.org/10.31795/baunsobed.1625928
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4547724
ER  -