@article{article_1626630, title={Geç Osmanlı Dönemi Modern İktisadi Yaklaşımlar: Mehmet Cavid Bey Örneği}, journal={Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi}, volume={10}, pages={1820–1855}, year={2025}, DOI={10.24186/vakanuvis.1626630}, author={Günay, Zeynep}, keywords={Ottoman Economic Thought, Ottoman Economic History, Committee of Union and Progress, Mehmet Cavid Bey, Liberalism}, abstract={Osmanlı Devleti’nde, XIX. yüzyıl siyasi, iktisadi ve içtimai alanda değişimlerin yaşandığı dönemdir. Osmanlı Devleti’nde son derece önemli vazifelerde bulunan Mehmet Cavid Bey, Osmanlı Devleti’nde iktisadi anlamda fikirleri ile yol göstermiş bir devlet adamıdır. Selanik doğumlu olan Mehmet Cavid Bey İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesidir. İktisadi fikirleri liberal iktisat politikaları çerçevesinde şekillenmiştir. Mehmet Cavid Bey bir ülkenin iktisadi anlamda muvaffakiyet sağlayabilmesini ülkenin içinde bulunduğu doğal şartlar çerçevesinde açıklamıştır. Liberal ekonominin en temel yapı taşı olan serbest ekonominin, ticari faaliyetlerin ve zirai faaliyetlerin geliştirilmesi ile oluşacağını vurgulamıştır. Özellikle mali ve ekonomik açıdan içinde bulunan krizi vergi artırımı ile çözüme kavuşturacağına inanmıştır. Milli bankacılık girişimi için çaba gösteren Mehmet Cavid Bey, tüm bu politikaları belli bir hukuki düzenleme ile mümkün hale gelebileceğine dikkat çekmiştir. Bu çalışmada Geç Osmanlı döneminde etkin rol üstlenen Mehmet Cavid Bey’in Maliye Nazırlığı döneminde ve İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeliği döneminde üzerinde durmuş olduğu iktisadi düşüncesi hakkında bilgi verilmiştir. Yapılan bu çalışmada özellikle Cavid Bey’in arada kesilmeler olsa da düzenli olarak kaleme aldığı 1909 ve 1924 yılları arasındaki günlükleri; Meşrutiyet Ruznamesindeki iktisadi olaylar üzerinde durulmuştur. Çok genç yaşta İlm-i İktisad gibi çok mühim bir eseri kaleme almasının altında yatan sebepler ve iktisadi olarak aradığı soruların neler olduğu hususuna değinilmiştir. Bu çalışmada özellikle arşiv belgeleri başta olmak üzere, kendisinin kalem aldığı eserler ve ikincil kaynaklara da başvuru yapılmıştır. Çalışmanın amacı Cavid Bey’in kamu görevini yürüttüğü esnada uygulamaya çalıştığı iktisadi fikirlerin neler olduğuna yöneliktir. Çalışma boyunca nitel yöntem metodu kullanılarak olay ve olgular çerçevesinde bir nedensellik bağı kurulmaya çalışılmıştır.}, number={2}, publisher={Serkan YAZICI}