@article{article_1627531, title={Türkiye’deki Orman Fidanlıklarının Ekolojik Rolü: Doğal ve Egzotik Türlerin Çeşitliliği ve Peyzaj Üzerindeki Etkileri}, journal={Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi}, volume={39}, pages={187–201}, year={2025}, DOI={10.20479/bursauludagziraat.1627531}, author={Bayraktar, Selim and Ulus, Aysel and Yener, Şerife Doğanay and Sökmen, Eren Dağra}, keywords={Biodiversity, Ecosystem Management, Risks of Exotic Species, Sustainable Landscaping}, abstract={Türkiye’deki orman fidanlıkları, ekosistemlerin yenilenmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir ormancılık uygulamaları için kritik bir role sahiptir. Bununla birlikte, son yıllarda, orman fidanlıkları peyzaj düzenlemelerinde kullanılan egzotik bitkileri de temin etme misyonunu üstlenmiş ve hizmet alanını genişletmiştir. Ancak, fidanlıklarda üretilen türlerin kompozisyonu ve çeşitliliği, sürdürülebilir ekosistem yönetimi bağlamında yeterince ele alınmamıştır. Bu çalışma, Türkiye genelindeki 30 Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı 102 kamu fidanlığında yetiştirilen odunsu türlerin çeşitliliğini, yaşam formlarını ve orijinlerini (doğal ve egzotik) analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, türlerin familya, cins ve yaşam formlarına göre dağılımları incelenmiş ve elde edilen bulgular ekolojik sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmiştir. Sonuçlar, fidanlıklarda egzotik türlerin (%69.59) doğal türlere (%30.41) kıyasla belirgin şekilde baskın olduğunu göstermiştir. Sarılıcı-tırmanıcı yaşam formundaki egzotik türlerin oranı %94.87 gibi yüksek bir seviyeye ulaşmışken, çalı türlerinde bu oran %74.47, ağaç türlerinde ise %63.40 olarak tespit edilmiştir. Egzotik türlerin bu baskınlığı, ekonomik ve estetik hedeflerin doğal türlerin ekolojik faydalarını gölgede bıraktığını göstermektedir. Bununla birlikte, Marmara Bölgesi’nde yapılan önceki çalışmalar, benzer eğilimleri destekler niteliktedir. Egzotik türlerin yaygın kullanımı, yerel ekosistemlerin dengesini bozma, polinatör çeşitliliğini azaltma ve doğal türlerin zararlılara karşı savunmasız hale gelmesi gibi riskler taşımaktadır. Bu durum, özellikle yüksek biyoçeşitlilik potansiyeline sahip Türkiye için ekolojik sürdürülebilirlik açısından önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Çalışma, doğal türlerin sürdürülebilir peyzaj yönetimindeki potansiyelini vurgulamakta ve bu türlerin üretiminin artırılmasına yönelik stratejik adımların ekosistemlerin korunmasında hayati önem taşıdığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle, Türkiye genelindeki orman fidanlıklarının üretim kapasitesinin, sürdürülebilir peyzaj yönetimi hedefleri doğrultusunda daha etkin ve kapsayıcı şekilde kullanılması kritik bir öneme sahiptir.}, number={1}, publisher={Bursa Uludağ University}