@article{article_1631656, title={Bir İktisat Emperyalizmi Örneği Olarak Gary Becker’in İktisadi Yaklaşımında Sosyal Antropolojinin Kolonizasyonu}, journal={Politik Ekonomik Kuram}, volume={9}, pages={902–920}, year={2025}, DOI={10.30586/pek.1631656}, author={Kucukoglu, Ummuhan Berna}, keywords={economics imperialism, Gary Becker, Economic approach, social and cultural anthropology, polygyny and polyandry}, abstract={İktisat emperyalizmi, neoklasik iktisadın evrensel oldukları varsayılan kategorilerinin piyasa mübadelesine konu olmayan toplumsal ilişkilere uygulanmasıdır. Toplumsal yaşamın piyasa mübadelesine konu olmayan veçhelerinin ve diğer sosyal bilimlerin geleneksel disiplinel sınırları içinde kalan meselelerin iktisat tarafından massedilebilir olduğu görüşünün açık bir emperyalist vizyon ile dile getirilmesi ve bu vizyon doğrultusunda üretilen yayın çeşitliliği ve sayısının artışı, iktisadın 1960’lı yıllardan sonraki modern tarihine mahsus bir gelişmedir. Bu gelişmenin temel aktörlerinden biri ‘iktisadi yaklaşım’ olarak tarif ettiği analiz çerçevesini kullanan ekonomist Gary Becker’dir. Becker iktisadı, insan davranışının genel geçer bir teorisi olmaya öykünür ve bireyleri mevcut her durumda maddi ve maddi olmayan kısıtlar altında seçim yapan aktörler olarak modeller. Tüm insan davranışının, çıkarcı veya özgeci, rasyonel veya irrasyonel, piyasada veya piyasa toplumunda gerçekleşsin ya da gerçekleşmesin, fayda maksimizasyonuna tabi olduğuna dolayısıyla da örtük bir şekilde ‘iktisadi’ olduğuna hükmeder. Bu yaklaşım farklı zaman ve coğrafyalarda, farklı sosyo-kültürel ilişkiler setinde devinen insanı, tarihsel ve toplumsal konumundan soyutlayarak mevcut her durumda kısıt altında fayda maksimize eden temsili bir birey olarak ele alır ve insanın toplumsallaşma deneyimini bu temsili bireyin varsayılan davranışından türetir. Bu makalede Gary Becker iktisadının insanın toplumsallaşma deneyiminin tarihselliğini ve toplumsal gerçekliklerin otonom statüsünü gözden kaçırdığının gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Gary Becker’in, sosyal antropolojinin geleneksel disiplinel sınırları içinde kalan evlilik pratiklerinden polijini ve poliandriyi ele alan analizi örnek bir iktisat emperyalizmi vakası olarak seçilmiştir. Bu iki tarihsel ve toplumsal sistemin, Gary Becker tarafından antropoloji disiplininin kuramsal çerçevesi ve entelektüel tartışmalarına mesafeli, meseleyi antropolojik özgünlüğü ile ele almaktan hayli uzak bir çerçeveye hapsedildiği gösterilmeye çalışılmıştır.}, number={3}, publisher={Ahmet Arif EREN}