TY - JOUR T1 - METRO SAHNESİNDE MÜZİKSEL DENEYİM TT - MUCICAL EXPERIENCE ON THE METRO STAGE AU - Kargün, Aynur AU - Yöre, Seyit PY - 2025 DA - July Y2 - 2025 JF - Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi JO - AUSOBILD PB - Ankara University WT - DergiPark SN - 2148-3434 SP - 230 EP - 244 VL - 16 IS - 2 LA - tr AB - Sokak müzisyenleri performanslarını yalnızca açık alanda değil, denizyolu ulaşımı sağlayanvapurda ve yer altı demiryolu ulaşımının sağlandığı metro istasyonlarında da sergilemektedir.Bu araştırma İstanbul’da 2000 yılında “Metro Seni Taşısın” sloganıyla başlayan metromüzisyenliği uygulamasının ardından, Kadıköy Ayrılık Çeşmesi Metro İstasyonu’nda müzik icraeden müzisyenlerin performans pratiklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, müzisyenlerinmetro gibi kamusal alanlarda şekillenen icra pratiklerini, etkileşim biçimlerini ve mekânsalkoşullarla kurdukları ilişkilerini nasıl inşa ettikleri sorusu üzerine odaklanmıştır. Bu problemebağlı olarak çalışma, İstanbul Anadolu ve Avrupa yakaları arasında önemli bir aktarma noktasıolan Ayrılık Çeşmesi Metro İstasyonu’nda performans sergileyen 14 metro müzisyeni üzerindengerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler, katılımsız gözlem ile yüz yüze görüşmelerden eldeedilerek etnomüzikoloji disiplini çerçevesinde etnografik yöntemle değerlendirilmiştir. Edinilenbulgularda müzisyenlerin performanslarını fiziksel çevre koşulları, mekânsal dinamikler vetoplumsal etkileşimlerin çok boyutlu biçimde etkilediğini; müzisyenlerin bu koşullara karşı çeşitlibireysel stratejiler geliştirerek müziksel pratiklerini sürdürmeye çalıştıkları sonucuna ulaşılmıştır. KW - Metro müzisyenliği KW - Müziksel performans KW - Metro istasyonu KW - Ayrılık Çeşmesi KW - Etnomüzikoloji N2 - Street musicians perform not only in open spaces but also on ferries providing maritimetransportation and at subway stations providing underground railway transportation. Thisresearch aims to examine the performance practices of musicians performing music at theAyrılık Çeşmesi Subway Station in the Kadıköy district, following the subway musicianshippractice that started in Istanbul in 2000 with the slogan “Let the Subway Carry You”. The studyfocuses on the question of how musicians construct their performance practices shaped in apublic space such as the subway, their forms of interaction, and their relations with spatialconditions. Based on this problem, the study was conducted with 14 subway musicians whoperform at this station, which is an important transit point between the Anatolian and Europeansides of Istanbul. The data in the study were obtained through unattended observation andface-to-face interviews and evaluated with ethnographic methods within the framework ofethnomusicology discipline. As a result of the findings, it was concluded that physicalenvironmental conditions, spatial dynamics, and social interactions affect the musiciansperformances in a multi-layered way and that musicians try to maintain their musical practicesby developing various individual strategies against these conditions. CR - Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/898942. CR - Bayramlı, E. (2024). Ozanlardan sokaktaki çalgıcılara müzikle yolculuk İstanbul’da sokak ve metro müzisyenliği. İstanbul: Efe Akademi Yayınları. CR - Çelik, H., Başer Baykal, N. & Kılıç Memur, H. N. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi (ENAD), 8(1), 379-406. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m. CR - Çiçek, F. G. (2019). İstanbul Beyoğlu sokak müzisyenleri [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. CR - Günlü, A. (2013). Mekân müzik ilişkisi bağlamında İzmir'de sokak müziği [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. CR - Kalenderoğlu, S., & Kayıran, C. (15 Nisan 2014). Müzikte sokak hafızası. Bant Mag. No. 29. Erişim tarihi: 05.03.2020. https://bantmag.com/bant-mag-no29dan-muzikte-sokak-hafizasi/ CR - Kargün, A. (2020). Metro müzisyenlerinin performanslarını etkileyen etmenler: İstanbul İli Ayrılık Çeşmesi Metro İstasyonu örneği (Lisans Mezuniyet Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. CR - Kültür İstanbul. (20 Haziran 2014). İstanbul halkı metro konserlerini sevdi [Haber]. Erişim tarihi: 08.03.2020. https://kultur.istanbul/arsiv/www.kultur.istanbul/tr/istanbul-halki-metro-konserlerini-sevdi-haber-838.html#:~:text=%C4%B0stanbul%20B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir%20Belediyesi%20%E2%80%9C%C4%B0stanbul%20Ula%C5%9F%C4%B1m,%C4%B0stanbul%20halk%C4%B1%20taraf%C4%B1ndan%20memnuniyetle%20kar%C5%9F%C4%B1land%C4%B1 CR - Kültür İstanbul. (2025). Metro İstanbul “Metro müzisyenleri seçme yarışması” usul ve esaslar. Erişim tarihi: 19.06.2025. https://kultur.istanbul/metro-istanbul-metro-muzisyenleri-secme-yarismasi-usul-ve-esaslar/ CR - Metro İstanbul. (7 Nisan 2018). Metro'da müzik [Haber]. Erişim tarihi: 09.03.2020. https://www.metro.istanbul/haber/detay/metroda-muzik CR - Metro İstanbul. (t.y.). Ağ haritaları. Erişim tarihi: 16.06.2025. https://www.metro.istanbul/YolcuHizmetleri/AgHaritalari Malkoç, İ. B. (2018). Sokak müzisyenlerinin müzik yapma amaçları ve mekân seçimleri arasındaki ilişki: İstanbul, Kadıköy örneği. Online Journal of Music Sciences, 3 (1), 6-31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/503605. CR - Öngen, O. (2020). Müzik-toplum ilişkisi bağlamında sokak müzisyenliği. İdil, 9(70), 1015-1026. doi: 10.7816/idil-09-70-08. CR - Özden, İ. (2013). Kültür yönetimi bağlamında sokak müziği ve sokak müzisyenleri [Yüksek Lisan Tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul. CR - Özer, A. (2024). Metro ulaşım istasyonlarında sokak müziğine yönelik mekânsal bir değerlendirme. Sanat ve Tasarım Dergisi, 4(3), 429-448. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4387242 CR - Özgümüş, V. (2021). Şehrin sahnesi: Sokak müziği. [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi. İstanbul. CR - Ulusoy, E. D. (2020). Toplumsal iletişim açısından kentsel kamusal alanda sokak müziği: İstanbul Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. CR - Şahsuvaroğlu, T., & Ekşi, H. (2008). Odak grup görüşmeleri ve sosyal temsiller kuramı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 28(28), 127-139. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1813 CR - Şimşek, U. C. (2019). Sokak müzisyenlerinin sosyal yaşam içindeki performanslarının belgesel sinemaya yansıması [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul. CR - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/sobild/issue//1634122 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4583745 ER -