@article{article_1634648, title={Masal Aktarımında Meydana Gelen Değişimlerin Sosyal ve Psikolojik Boyutları}, journal={Kültür Araştırmaları Dergisi}, pages={99–129}, year={2025}, DOI={10.46250/kulturder.1634648}, author={Bazancir, Recai}, keywords={Robert Lowie, Frederic Barlett, fairy tale change, psychology in fairy tale recitation, experiment and compilation}, abstract={Sosyal ve psikolojik boyutta, masalların aktarımında toplumsal değerlerin değişimi büyük bir rol oynamaktadır. Geleneksel masallar, çoğunlukla ahlaki değerleri ve toplumsal normları gelecek nesillere aktarmak amacıyla anlatılmıştır. Ancak modernleşme, küreselleşme ve medya etkisi, masallarda evrensel unsurların öne çıkmasına, yerel ve kültürel unsurların ise zayıflamasına neden olmuştur. Özellikle dijitalleşme, masal anlatımını bireysel bir etkinlikten kitlesel bir eğlence formatına dönüştürmüştür. Bu durum, masalların toplumsal bağları güçlendirme işlevini azaltırken, tüketim odaklı bir içerik haline gelmesine yol açmıştır. Yapılan çalışmada masal aktarımında meydana gelen değişimlerin sosyal ve psikolojik boyutu F.C. Barlett ve Robert H. Lowie’nin uyguladığı deneyler ışığında Pertev Naili Boratav tarafından 1958 yılında yayımlanan “Çember Tiyar” masalı modellenerek deney yapılmıştır. Masalın, Ankara, Diyarbakır, Çerekeş, Tokat, Antalya, Çanakkale, Balıkesir gibi varyantları bulunmaktadır. Masallarda Çember Tiyar masalının Uluslararası Masal Tipleri Kataloğundaki numarasını Pertev Naili Boratav, 425 ve 425 A olarak vermiştir. Çalışmada toplam 42 kişiyle farklı zaman ve mekânlarda Van’da yüz yüze görüşülerek konuyla ilgili sorular sorulmuş ve masal anlatmaları istenmiştir. Lowie ve Barlett’in yöntemleri gözetilerek yapılan bu çalışma, iki araştırmanın eksik yönlerini tamamlayıcı niteliktedir. Elde edilen sonuçlar ve yapılan deneyler çalışmalarla desteklenmiş, mukayese edilmiştir.}, number={25}, publisher={Mehmet Ali YOLCU}