TY  - JOUR
T1  - Yasal Metinler ve Eğitim Paydaşlarının Görüşleri Işığında Okul Yöneticilerinin Makam Güvencesi ve Makam Güvencesi Yetersizliğinin Okul Yönetimine Etkisi
TT  - Office Security Of School Administrators And The Effect Of The Lack Of Office Security Of School Administrators On School Administration In Light Of Legal Texts And Educatıonal Stakeholders' Opinions
AU  - Kayıkçı, Kemal
AU  - Kozak, Eylem
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.53444/deubefd.1637578
JF  - Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi
JO  - DEU BEF Dergi
PB  - Dokuz Eylul University
WT  - DergiPark
SN  - 2602-2850
SP  - 2408
EP  - 2435
IS  - 64
LA  - tr
AB  - ÖZ Okullar kendine has özellikleri olan açık ve bürokratik sistemlerdir. Bu nedenle okul içi ve dışında olan farklı istek ve beklentilere sahip çeşitli grupların ve siyasilerin baskısı altındadır. Birbiriyle çatışan ve bazen okulun formal amaçlarıyla uyuşmayan istek ve beklentilere sahip bu grupların baskılarına karşı okul yönetimini koruyacak en önemli unsur “Makam güvencesi” dir. Makam güvencesi okul yöneticiliğine ilişkin iş güvencesidir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de okul yöneticilerinin makam güvencesini inceleyerek makam güvencesi yetersizliğinin okuldaki yönetsel karar ve uygulamalar üzerindeki etkisini eğitim paydaşlarının görüşlerine dayalı olarak belirlemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemiyle hazırlanmış ve durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden, maksimum çeşitlilik örneklemesine göre belirlenen 18 okul yöneticisi (anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise),  3ilçe şube müdürü ve 9 yöneticilik geçmişi olan öğretmen olmak üzere toplam 30 katılımcıdan oluşmuştur. Veriler doküman analizi ve görüşme yöntemiyle elde edilerek içerik ve betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Eğitim sisteminde okul yöneticiliğinin makam güvencesine ilişkin doküman analizi sonucunda okul yöneticilerinin makam güvencesinin olmadığı saptanmıştır. Aynı şekilde araştırmaya katılan tüm okul yöneticileri ve geçmişte yöneticilik yapmış öğretmenler, okul yöneticilerinin makam güvencesi olmadığını belirtmişlerdir. Katılımcı iki şube müdürü makam güvencesinin kısmen olduğunu sadece bir şube müdürü ise makam güvencesi olduğunu belirtmiştir. Katılımcılar makam güvencesi eksikliğinin okul yöneticilerinin motivasyonunu düşürdüğünü ve tedirginlik ve endişeye yol açtığını ifade etmişlerdir. Ayrıca katılımcılar, makam güvencesizliğinin okul yöneticilerinin hızlı, adaletli, bağımsız ve isabetli karar alamamalarını engellediğini, yetkilerini kullanmalarını engellediğini belirtmişlerdir. Katılımcılar son olarak yöneticilerin makam güvencesi eksikliğinin okulda disiplinin bozulmasına ve performansın düşmesine neden olduğunu belirtmişlerdir. Okul yöneticiliğinin bir meslek olduğu kabul edilmesi, yönetici alımında liyakat usullerinin kullanılması ve yöneticilerin geçici görevlendirme yerine kadrolu yönetici olarak atamalarının yapılması sağlanabilir.
KW  - Okul yönetimi
KW  - Makam güvencesi
KW  - iş güvencesi
KW  - karar verme
KW  - yetki
KW  - motivasyon
KW  - performans
N2  - Schools are open and bureaucratic systems with their own characteristics. For this reason, it is under pressure from various groups and politicians with different demands and expectations inside and outside the school. The most important element that will protect the school administration against the pressures of these groups, which conflict with each other and sometimes have wishes and expectations that do not match the formal goals of the school, is "Office Security (assurance of administrative position)". Office security is job security related to school administration. The aim of this study is to examine the office security of school administrators in Turkey and to determine the impact of lack of office security on administrative decisions and practices in the school, based on the opinions of education stakeholders. The research was prepared with qualitative research method and designed as a case study. The study group of the research consisted of a total of 30 participants, including 18 school administrators (kindergarten, primary school, secondary school, high school), 3 district branch managers and 9 teachers with a management background, determined according to maximum diversity sampling, one of the purposeful sampling methods. The data was obtained by document analysis and interview method and analyzed by content and descriptive analysis method. As a result of the document analysis regarding the security of office of school administrators in the education system, it was determined that school administrators do not have security of office. Likewise, all school administrators and teachers who have been administrators in the past who participated in the research stated that school administrators do not have the security of office. Two participating branch managers stated that their office security was partial, and only one branch manager stated that they had office security. Participants stated that the lack of security of office reduces the motivation of school administrators and causes uneasiness and anxiety. In addition, participants stated that the insecurity of office prevents school administrators from making quick, fair, independent and accurate decisions and from using their authority. Participants finally stated that the lack of position security of administrators caused the deterioration of discipline and decrease in performance in the school. School management can be accepted as a profession, school administrators can be selected based on merit, and they can be appointed as permanent school administrators instead of temporary assignments.
CR  - Agranoff, R. (1991). Human services integration:Past and Present Challenges in public Administration Review. 51(6).
CR  - Aktuğ, S. S. (2010). İş güvencesinin sosyal ekonomik hukuki temelleri ve Türkiye değerlendirmesi. Kamu iş. Kamu işletmeleri işverenleri sendikası. Ankara: Başbakanlık Basımevi
CR  - Arı, E. (2007). 4857 Sayılı yeni iş kanununun insan kaynakları yönetimine etkileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi SBE.
CR  - Artz, B. & Kaya, I. (2014). Job insecurity and job satisfaction in the United States: The case of public sector union workers. Industrial Relations Journal, 45(2), 103–120.
CR  - Ay, Ş. (2007). İş güvencesi ve insan kaynakları yönetimi üzerindeki etkileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi SBE.
CR  - Aydın, M. (2022). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi. 11. Baskı
CR  - Balcı, A. (2008). Türkiye’de eğitim yönetiminin bilimleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Bahar 2008, Sayı 54, ss: 181-209
CR  - Baransel, A. (1979). Çağdaş yönetim düşüncesinin evrimi. İstanbul. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
CR  - Berkman, H. R. ve Neider, L. L. (1987). The Human Relations of Organizations. Kent Belmont, California
CR  - Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. 11. Basım. Ankara: Pegem Yayıncılık
CR  - Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de Okul Yöneticisi Yetiştirme ve İstihdamı Varolan Durum, Gelecekteki Olası Gelişmeler ve Sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 249-274
CR  - Centel, T. (2012). İş güvencesi. İstanbul: Legal Yayıncılık
CR  - Creswell, J. W., ve Creswell, J. D. (2017). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage Publications.
CR  - De Cuyper, N., Smet, K. ve De Witte, H. (2022). I should learn to feel secure but I don’t because I feel insecure: The relationship between qualitative job insecurity and work-related learning in the public sector. Review of Public Personnel Administration, 42(4), 760–785.
CR  - De Cuyper, N., ve De Witte, H. (2007). Job insecurity in temporary versus permanent workers: Associations with attitudes, well-being, and behaviour. Work & Stress, 21(1), 65–84. https://doi.org/10.1080/02678370701229050
CR  - De Witte, H., Pienaar, J., ve De Cuyper, N. (2016). Review of 30 years of longitudinal studies on the association between job insecurity and health and well-being: Is there causal evidence? Australian Psychologist, 51(1), 18–31.
CR  - Demir, F. (1999). İş güvencesi hukuku. İzmir: Barış Yayınları. 3. Baskı.
CR  - Demirtaş, H. (2021). Okul örgütü ve yönetimi. R. Sarpkaya (Ed.) Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Özer, N. (2007). Okul yönetiminde karşılaşılan sorunların öğrenci ve okul ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (51), 421–455.
CR  - Devlet Memurları Kanunu (23, Temmuz 1965). Resmi Gazete (Sayı: 12056). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=657&MevzuatTur=1&MevzuatTertip5
CR  - Ekonomi, M. (1986). İşçi çıkarma yasağının kalkması ve beklentiler, sendikal meseleler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını
CR  - Eryılmaz, B. (2002). Bürokrasi ve siyaset: Bürokratik devletten etkin yönetime. İstanbul: Melisa Matbaacılık
CR  - Fatimah, O., Noraishah, D., Nasir, R. ve Khairuddin, R. (2012). Employment security as moderator on the effect of job security on worker’s job satisfaction and well-being. Asian Social Science, 8(9), 50–56.
CR  - Goetz, J. P., ve LeCompte, M. D. (1984). Ethnography and qualitative designs in ethnographic research. New York: Academic.
CR  - Imran, R., Majeed, M., ve Ayub, A. (2015). Impact of Organizational Justice, Job Security and Job satisfaction on Organizational Productivity. Journal of Economics, Business and Management, 3(9), 840–845. https://doi.org/10.7763/JOEBM.2015.V3.295
CR  - Kar, B. (2005). İş güvencesi kavramı. İstanbul: Legal, ISGHD
CR  - Kar, B. (2017). İş güvencesi ve uygulaması. Ankara: Yetkin Yayınları. 3. Baskı.
CR  - Kar, B. (2011). İş güvencesi ve uygulaması. Ankara: Yetkin Yayınları. 2. Baskı.
CR  - Kaya, Y. K. (1993). Eğitim Yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Ankara.
CR  - Landis, J. R., ve Koch, G. G. (1977). Birden çok gözlemci arasındaki çoğunluk anlaşmasının değerlendirilmesinde hiyerarşik kappa tipi istatistiklerin bir uygulaması. Biyometri, 363–374.
CR  - Kayıkçı, K., Ercan, B. (2013). The Evaluation of Educational Administration and Supervision Graduate Programs in Turkey: A Case Study. e-International Journal of Educational Research, 4(3), 74–94.
CR  - Kayıkçı, K., Özdemir, İ., ve Özyıldırım, G. (2015). İlk defa ve yeniden okul müdürü görevlendirmesi: Sözlü sınav üzerine bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4), 471–498.
CR  - Kayıkçı, K., Özdemir, İ., ve Özyıldırım, G. (2018). Okul yöneticisi seçme ve yerleştirme uygulamasına ilişkin bir değerlendirme: Görev süresi dolan okul müdürlerinin yeniden görevlendirilme usullerine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 874–888.
CR  - Mears, C. L. (2017). Derinlemesine görüşme. (Eds.) James Arthur, Michael Waring, Robert Coe, Larry V. Hedges. (Çev. Ed.) Atılgan Erözkan & Engin Büyüköksüz. Eğitimde Araştırma Yöntemleri ve Metodolojileri içinde (s. 277–288). Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
CR  - 652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2011, 14 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 28054). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914-1.htm
CR  - Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1).
CR  - Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine İlişkin Yönetmelik (2014, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 29026). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140610-7.htm
CR  - Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme ve Görevlendirme Yönetmeliği (2021, 5 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 31386). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210205-1.htm
CR  - Okçu, V. (2011). Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve atanmasına ilişkin mevcut durum, beklentiler ve öneriler. Electronic Journal of Social Sciences, 10(37).
CR  - Oktay, C. (1997). Siyasal sistem ve bürokrasi. İstanbul: Der Yayınları.
CR  - Öğretmenlik Meslek Kanunu (2022, 14 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 31750). https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7354&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
CR  - Patton, J. L., ve Brylski, P. V. (1987). Pocket Gophers in Alfalfa fields: Causes and Consequences of Habitat-Related Body Size Variation. The American Naturalist, 130(4), 493–506.
CR  - Probst, T. M., Stewart, S. M., Gruys, M. L., ve Tierney, B. W. (2007). Productivity, counter-productivity and creativity: The ups and downs of job insecurity. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80(3), 479–497.
CR  - Saraoğlu, R. (2004). Yeni iş yasasının Türk çalışma yaşamı üzerindeki etkileri: Sonuç raporu. İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı.
CR  - Seggie, F. N., ve Bayyurt, Y. (2015). Giriş. (Ed: Fatma Nevra Seggie ve Yasemin Bayyurt) Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar (içinde), s.1–9. Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Stone, J. R. (1998). Human Resource Management. John Wiley & Sons Australia Ltd. 3rd ed.
CR  - Toprakçı, E. (2009). Öğretmenlerin suç karnesi: Yargı kararları ve gazete haberleri ölçütünde karşılaştırmalı bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, IV. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiri Kitabı, ss. 475–487.
CR  - Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., ve Özer, M. A. (2010). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
CR  - Tunçer, P. (2011). İnsan kaynakları yönetimi. Bursa: Ekin Basın Yayım Dağıtım.
CR  - Tutum, C. (1979). Personel yönetimi. Ankara: TODAİE Yayını.
CR  - Türk Ceza Kanunu (2004, 12 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 25611). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
CR  - Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982, 9 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 17863). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
CR  - Ulutaş, B. (2015). Doküman analizi. (Ed: Fatma Nevra Seggie ve Yasemin Bayyurt) Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar (içinde), s. 279–297. Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Ünsal, E. (1992). “İş güvencesi.” Sosyal Siyaset Konferansları. İstanbul: C.1
CR  - Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%20FINAL2.pdf?sequence=4
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldız, G. (1989). İşletmelerde işgören yönetimi. Sakarya: İTÜ Sakarya Mühendislik Fakültesi Yayını No:72
CR  - Yüksel, Ö. (2007). İnsan kaynakları yönetimi. 6. Baskı. Gazi Kitabevi. Ankara.
CR  - Yüksel, Ö. (2003). İnsan kaynakları yönetimi. Girişimciler için işletme yönetimi (Ed. T. Durukan). Ankara: Gazi Kitabevi.
UR  - https://doi.org/10.53444/deubefd.1637578
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4599423
ER  -