@article{article_1637802, title={Afetler Doğal Olmayabilir mi?: Afetlerin “Doğallığı” Üzerine Sosyolojik Bir Tartışma}, journal={İstanbul University Journal of Sociology}, volume={44}, pages={765–793}, year={2024}, DOI={10.26650/SJ.2024.44.2.0020}, author={Levent, Fatma and Gönç Şavran, Temmuz}, keywords={Natural disaster, Sociology of disaster, Vulnerability, Hazard, Discourse}, abstract={Disiplinler arası bir çalışma konusu olarak afet giderek daha fazla ilgi görmektedir. Son yıllarda hem afetin doğal değil toplumsal bir olgu olduğu yönündeki iddialar hem de buna yönelik eleştiriler yaygınlaşmaktadır. Bu makale bu iddiaları tartışmak ve eleştirel sosyoloji perspektifinden hareketle afete ilişkin yorum, anlam ve çağrışımların toplumsal dinamikleri nasıl yönlendirdiğini göstermek amacıyla hazırlanmış bir derleme çalışmasıdır. Çalışmada kavramların söylemler çerçevesinde inşa edildiği ve belirli hakikatleri oluşturmak için kullandığı vurgulanmakta, tehlikeler paradigması, kırılganlık paradigması ve eleştirel yaklaşımlardan yola çıkarak afete ilişkin tanımların nasıl değiştiğine değinilmekte ve “doğal afet” kavramını kullanmanın yaratabileceği riskler ve kavram karmaşası tartışılmaktadır. Afetlerden yalnızca doğayı sorumlu tutmak insanın doğayla savaş hâlinde olduğu ve insanın doğa karşısında ne yaparsa yapsın başarısız olacağı düşüncesini güçlendirir, bu düşünce bir grubun çıkarını gözetirken diğerini görmezden gelen afet politika ve yasaları için de zemin hazırlar. Hangi nüfusun yardıma muhtaç ve risk altında olduğu, kime hangi yardımların yapılacağı tartışılırken kullanılan kavramlar bu zemini güçlendirebilir. Toplumsal kurumlar söylemi ideolojiyle çerçeveleyerek şekillendirip ideolojiyi yeniden ürettiği için belirli bir paradigmaya işaret eden söylem içindeki dilin problemli kullanımı bir tür bilgiyi ve çıkarı meşru kılarken diğerini görünmez hâle getirebilir. Bu çerçevede “doğal afet” kavramını kullanmak da benzer riskleri taşıdığı için bu kavrama eleştirel yaklaşmak gerekmektedir.}, number={2}, publisher={Istanbul University}