@article{article_1640105, title={Tabiatın Sınırlarını Genişletmek: İbn Sînâcı Fizik, Psikoloji ve Metafizik Arasında Gelecekten Haber Vermek}, journal={Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi}, volume={27}, pages={143–157}, year={2025}, DOI={10.17335/sakaifd.1640105}, author={Fidan, Furkan}, keywords={Islamic Philosophy, Ibn Sīnā, Avicenna, Prophethood, Natural Prophecy, Artificial Prophecy, Practical Intellect}, abstract={Bu çalışma, İbn Sînâ’nın gelecekten haber verme bir başka deyişle kehanet kavramına yaklaşımını fizik, psikoloji ve metafizik bağlamında ele almaktadır. İbn Sînâ öncesi düşünürler tarafından kehanet temelde doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Çalışmada, İbn Sînâ’nın düşüncesinde de böylesi bir ayrımın olduğu iddia edilmektedir. Buna göre yapay kehanet, aletler veya semboller aracılığıyla göksel cisimler üzerinden geleceğin bilgisinin elde edilmesidir ve diğer düşünürler tarafından olduğu gibi İbn Sînâ tarafından da astrologların ve kahinlerin yaptığı bu faaliyet reddedilmiştir. Buna karşın Fârâbî ve İbn Sînâ gibi düşünürler tarafından nübüvvetin bir parçası olarak da görülen doğal kehanet, insanın göksel nefislerle iletişim kurarak geleceğin bilgisini elde etmesidir. İbn Sînâ, geleceği bilme sürecinin ya da küçük nübüvvetin doğaüstü bir yetenek ile değil, tabii ve açıklanabilir bir mekanizma ile gerçekleştiğini öne sürmektedir. İbn Sînâ bu mekanizmanın açıklamasında Fârâbî’den farklı olarak göksel nefisler ve insanın amelî aklına başvurmaktadır. İbn Sînâ’ya göre geleceğin bilgisi, faal akıl üzerinden değil, göksel nefisler üzerinden ve mütehayyile ile değil, insanın amelî aklı tarafından elde edilmektedir. Mütehayyile ve vehim gibi iç duyular ise bu süreçte bilginin işlenmesine ya engel olmakta ya da yardımcı olmaktadır. İç duyuların söz konusu olumlu ya da olumsuz katkısı ise bilginin doğruluğunu ve aynı zamanda ifade ediliş biçimini belirlemektedir.}, number={1}, publisher={Sakarya University}, organization={Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından 1003 Öncelikli Alanlar kapsamında desteklenen 120K003 ‎numaralı “On Birinci ve On Üçüncü Yüzyıllar Arası İslâm Düşüncesinde Fizik Teori Modelleri: ‎Yöntem, Kuram ve Uygulama” başlıklı projeden hareketle hazırlanmıştır.‎}