@article{article_1643594, title={G7 VE E7 ÜLKELERİNDE DOĞUŞTA BEKLENEN YAŞAM SÜRESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: PANEL VERİ ANALİZİ}, journal={Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, volume={34}, pages={1075–1090}, year={2025}, DOI={10.35379/cusosbil.1643594}, author={Ekici, Merve}, keywords={Life Expectancy at Birth, G7 Countries, E7 Countries, Panel Cointegration Analysis}, abstract={Doğuşta beklenen yaşam süresi ülkelerin ekonomik, sosyal ve çevresel gelişmişlik düzeyleri hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bireyin ortalama kaç yıl yaşayacağını ifade eden bu gösterge, ülkelerin refah standartları ile doğrudan ilişkilidir. Bu çalışmada G7 (Almanya, İtalya, Fransa, Japonya, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık) ve E7 (Çin, Endonezya, Türkiye, Brezilya, Rusya, Hindistan, Meksika) ülkeleri için 2007-2022 yıllık veriler kapsamında doğuşta beklenen yaşam süresi (LIFE) ile ekonomik performans puanı (ECO), çevresel performans endeksi (EPI) ve sosyal gelişim endeksi (SPI) arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmada ekonomik performans puanının elde edilmesinde ÇKKV (Çok Kriterli Karar Verme) yöntemlerinden CRITIC (Criteria Importance Through Intercriteria Correlation) ve CoCoSo (Combined Compromise Solution) analiz yöntemi kullanılmıştır. Değişkenlerde yatay kesit bağımlılığı ve heterojenlik tespit edilmiştir. Ardından Boot-IPS ikinci nesil birim kök testi uygulanarak Panel LM eşbütünleşme testi ve AMG (Genişletilmiş Ortalama Grup) uzun dönem katsayı tahmini yapılmıştır. Buradan elde edilen bilgilere göre G7 ülkelerinde EPI değişkenindeki bir birimlik artış LIFE bağımlı değişkenini 0.017 birim artıracağı tespit edilmiştir. E7 ülkelerinde ise ECO, EPI ve SPI değişkenlerinin LIFE bağımlı değişkenini sırasıyla 0.002, 0.001 ve 0.018 birim artıracağı sonucuna ulaşılmıştır.}, number={2}, publisher={Cukurova University}