TY  - JOUR
T1  - Şule Yüksel Şenler’in Aile ve Kadın Algısı
TT  - Şule Yüksel Şenler’s Perception of Women and Family
AU  - Tarcan, Yasemin
AU  - Uçar, Ramazan
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.15745/da.1646663
JF  - Dini Araştırmalar
JO  - THE JOURNAL OF RELIGIOUS STUDIES
PB  - Motif Yayıncılık
WT  - DergiPark
SN  - 1301-966X
SP  - 75
EP  - 92
IS  - 68
LA  - tr
AB  - Aile ve kadın, sosyolojinin üzerinde durduğu temel konulardan birisidir. Ülkemizdede kadın konusunun çeşitli sosyolojik perspektiflerle ele alındığı bir gerçekliktir. Türk toplumunungelenekselden modern yaşam tarzına geçiş süreci aile ve kadın konusunun merkezealındığı bir anlayışla tartışılmış ve tartışılmaya devam etmektedir. Türk toplumunda yaşanandeğişim süreci çeşitli sosyal kesimler tarafından farklı şekilde değerlendirmiş ve yorumlamıştır.Dolayısıyla bazıları Türk toplumunda yaşanan değişimi kadınların bireysel ve toplumsalkazanımı üzerinden analiz ederken, bazıları da toplumun değer ve normlarında meydana gelençözülme şeklinde görüp değişime direnme veya ters yüz etmenin yollarını arama çabasıiçine girmiştir. Türk toplumunun yaşadığı değişim sürecini kadınlar üzerinden okuyan ve anlamlandıransosyal kesimlerin başında İslamcı/muhafazakâr ideolojinin mensupları gelmektedir.Söz konusu ideolojinin mensupları yaşanan değişim sürecinin kadınların gelenekselrollerinde zafiyet oluşturacağını öne sürmüşlerdir. Onlar, düşüncelerini temellendirirkendinsel argümanlara atıfta bulunmayı şiar edinmişlerdir. Çünkü din olgusunun Türk toplumundaen işlevsel faktörlerden biri olduğunun bilincindedirler. Bu noktada Şule Yüksel ŞenlerTürk toplumunda yaşanan değişim sürecinin kadınlar üzerindeki etkisine dair görüşleriyleöne çıkmaktadır. O, değişim sürecinden kadınların olumsuz etkilendiği düşüncesindenhareketle geleneksel yaşam kalıplarını koruma ve yeniden üretme adına kaleme aldığı eserleriile etkili olmuştur. Değişim sürecinin kadınların geleneksel statü ve rollerinde ciddi toplumsalçözülmelere sebep olduğu düşüncesindedir. Şule Yüksel Şenler, bir kadın olarak; kendineözgü giyim tarzı başta olmak üzere, duygu ve düşünceleri ile döneminin dini düşünsel zeminine damga vurmuş, özellikle İslamcı/muhafazakâr kadınların din anlayış ve yaşayışlarınıyönlendirmiştir. Söz konusu yaklaşımı ile hemcinsleri üzerinde etkili olmanın yanındadüşünce ve fikirleri ile geleneksel din ve kadın anlayışına sahip erkekleri de rahatlatmıştır.Şule Yüksel Şenler, kadınların aile içi rol ve statüleri başta olmak üzere, eğitim, sosyal hayat,çalışma hayatı vb. hususlarda nasıl bir davranış içinde olmaları gerektiğine yönelik görüşlerinipaylaşarak idealize ettiği anlayışın toplumda yaygınlaşmasına öncülük etmiştir. Kadınınyaşamını sürdürürken erkeğe olan itaatini ve ihtiyacını vurgulamış, bir noktada birey olarakkadının ayakta durmasının mümkün olmadığını kendi düşün dünyası çerçevesinde izah etmiştir.Özellikle kadınların giyim tarzları üzerinden analiz ve değerlendirmelerde bulunanŞule Yüksel Şenler, buna bağlı olarak Müslüman Türk erkeklerine yönelik değerlendirmeleryapmaktan da geri durmamış ve kadınlarının ve kızlarının giyim kuşamları üzerinden erkekleride kategorize etmiştir. Bu çalışmada, Şule Yüksel Şenler’in nasıl bir aile ve kadın anlayışınasahip olduğu, Türk toplumunda yaşanan değişim sürecine yönelik nasıl bir tutum ortayakoyduğu ve değişim sürecinden etkilenen aile ve kadınlara dair yaklaşımları ele alınmıştır.Çalışmada Şenler’in kaleme aldığı eserleri merkeze alınmış, dokümantasyon yöntemi ve sosyolojikbakış açısıyla analizler yapılarak yorumlarda bulunulmuştur.
KW  - Din Sosyolojisi
KW  - Aile
KW  - Kadın
KW  - Toplumsal Değişme
KW  - Şule Yüksel Şenler.
N2  - Family and women are among the fundamental issues that sociology focuses on. It isa reality that the issue of women has been addressed from various sociological perspectivesin our country. The transition process of Turkish society from a traditional to a modern lifestylehas been discussed and continues to be discussed with an emphasis on the issues offamily and women. The process of change experienced in Turkish society has been evaluatedand interpreted differently by various social segments. Therefore, while some analyze thechanges experienced in Turkish society through the individual and social gains of women,others see them as a disintegration in society’s values and norms and try to resist or reversethe change. The members of the Islamist/conservative ideology are at the forefront of thesocial segments that read and interpret the process of change experienced by Turkish societythrough women. The members of the said ideology have argued that the process of changeexperienced will weaken the traditional roles of women. They have adopted the basic principleof referring to religious arguments while formulating their thoughts. Because they areaware that the phenomenon of religion is one of the most functional factors in Turkish society.At this point, Şule Yüksel Şenler stands out with her views on the impact of the processof change experienced in Turkish society on women. She has been influential through herworks, which were written in order to protect and reproduce traditional life patterns basedon the idea that women are negatively affected by the process of change. She believes thatthe process of change causes serious social disintegration in the traditional status and rolesof women. As a woman, Şule Yüksel Şenler has left her mark on the religious intellectual landscape of her period with her feelings and thoughts, especially with her unique style ofdressing, and has directed the religious understanding and lifestyle, especially of Islamic/conservative women. In addition to influencing other women with her approach, shehas also resonated with men who hold traditional religious and feminine values through herthoughts and ideas. Şule Yüksel Şenler has pioneered the socialization of the idealized understandingby sharing her views on how women should behave in matters such as their rolesand status within the family, education, social life, work life, etc. She has emphasized women’sobedience and their need to depend on/rely on men while continuing their lives, andat one point, she has explained within the framework of her own worldview that it is notpossible for women to stand on their own feet as individuals. Şule Yüksel Şenler, who hasanalyzed and evaluated especially women's clothing styles, has not refrained from makingevaluations about Muslim Turkish men and has categorized men according to the clothingstyles of their women and girls. In this study, what kind of family and women understandingŞule Yüksel Şenler has, what kind of attitude she puts forward towards the process of changeexperienced in Turkish society, and her approaches towards families and women affected bythe process of change are discussed. In the study, Şenler's works are taken into the center,and analyses are made using the documentation method and a sociological perspective, andcomments are made.
CR  - Ali Albayrak. "Ziya Gökalp’te Kadın ve Aile" Journal,Volume 6,Issue4, SS. 244-252, December
2017.
CR  - Aslantürk, Zeki-Amman, M. Tayfun. Sosyoloji (Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, Teoriler). İstanbul:
Çamlıca Yayınları, 4. Baskı, 2001.
CR  - Çağan, Kenan. “Aile Sosyolojisi-Ailenin İşlevleri”, Aile Sosyolojisi. Der. Kadir Canatan, Ergün
Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, 2011.
CR  - Erkal, E. Mustafa. Sosyoloji (Toplumbilimi). İstanbul: Der Yayınları, 13. Baskı, 2006.
CR  - Günay, Ünver. Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 11. Baskı, 2012.
CR  - Karslı, Emine. “Modernleşme Sürecinde Çözülen Aile Yapısı ve Kadının Yeniden İnşası”. Uluslararası
Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi 1/1 (Temmuz 2019), 1-14.
CR  - Kır, İbrahim. “Toplumsal Bir Kurum Olarak Ailenin İşlevleri”. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 10/36 (Bahar 2011), 381-404.
CR  - Kızıloluk, Hakkı. Eğitimin Toplumsal Temelleri. Ankara: Anı Yayıncılık, 2013.
CR  - Kongar, Emre. Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi, 17.
Baskı, 2013.
CR  - Schaefer, Richard T. Sosyoloji. Ankara: Palme Yayıncılık, 2013.
CR  - Selman, Adnan. Dindarlığın Aile Yaşam Olgusu Süreçlerine Etkisi (Batı Akdeniz Örneği). Isparta:
Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
CR  - Şener, Sami. “Kadının Aile İçi ve Sosyal Rollerinin Dengelenmesi”. Sakarya: Kadın Çalışmaları
Kongresi, I. Cilt, 2009.
CR  - Şenler, Şule Yüksel. Bize Ne Oldu. Ankara: Nur Yayınları, 1974.
CR  - Şenler, Şule Yüksel. Gençliğin Izdırabı. Ankara: Nur Yayınları, 1974.
CR  - Şenler, Şule Yüksel. Kadın ve Evlilik. İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
CR  - Zencirkıran, Memet. Sosyoloji. Bursa: Dora Yayıncılık, 2. Baskı, 2015.
UR  - https://doi.org/10.15745/da.1646663
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4640082
ER  -