TY  - JOUR
T1  - Fen Bilimleri Derslerinde Hikayelerin Kullanılması: Bir Derleme Çalışması
TT  - The Use of Stories in Science Lessons: A Compilation Study
AU  - Turan, Seda Delal
AU  - Sözer, Mehmet Akif
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.31455/asya.1647124
JF  - Asya Studies
JO  - Asya Studies
PB  - Mehmet Akif KARA
WT  - DergiPark
SN  - 2602-2877
SP  - 39
EP  - 58
VL  - 9
IS  - 32
LA  - tr
AB  - Bu araştırmanın amacı 2012-2025 yılları arasında fen bilimleri derslerinde hikâyelerin kullanımını içeren makale ve tezleri bir araya getirip “Yayın Yılı ve Yayın Türü”, “Sınıf Düzeyi”, “Amaçları”, “Sonuçları”, “Yöntem ve Deseni”, “Veri Toplama Araçları”, “Öğretim Yöntemi”, “Veri Analizi”, “Sonuçları” ve “Önerileri” değişkenlerine göre inceleyerek sistematik bir derleme çalışması yapmaktır. Sistematik derleme çalışmalarında belirli kriterler çerçevesinde alan yazın taraması yapılır. Bu tarama çerçevesinde bazı çalışmalar seçilir ve seçilen çalışmaların bulguları üzerinde derinlemesine bir sentez yapılır. Bu çalışmada öncelikle araştırmaya dâhil edilecek tez ve makaleler için “Google Akademik”, “Dergipark” ve “YÖK Ulusal Tez Merkezinde tam metnine ulaşılma”, “2010-2025 yılları arasında yayınlanmış olma”, “İlköğretim Düzeyi”  ve “Disiplin Alanı (Fen Bilimleri)”  kriterlerine göre çalışmanın kapsamı sınırlandırılmıştır. İlgili kriterlere göre 7’si makale, 7’si tez olmak üzere 14 çalışma incelenmiştir. Veriler üzerinde betimsel ve içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dahil edilen makale ve tezlerin sonuçlarına ilişkin “Anlamlı Olumlu Etki”, “Olumlu Etki”, “Nötr Etki” ve “Öğrenci Görüşü” temalarına ulaşılmıştır. Fen Bilimleri derslerinde hikâyelerin kullanımının öğrencilerin akademik başarılarını anlamlı derecede olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca öğrenciler tarafından derse güdüleme, ilgi ve motivasyonu artırma, merak uyandırma, dersin eğlenceli olmasını sağlama, hayal gücünü çalıştırma ve çevredeki olaylara duyarlılık sağlama, soyut kavramların anlaşılmasını sağlama, bilgilendirici olma ve kalıcılığı artırma görüşleri ifade edilmiştir. Genel olarak bilişsel ve duyuşsal anlamda fayda sağlaması dolayısıyla Fen Bilimleri derslerinde hikâyelerin kullanımı önerilmiştir.
KW  - Hikâye
KW  - Fen Bilimleri
KW  - Sistematik Derleme
N2  - The purpose of this study is to conduct a systematic review by compiling articles and theses published between 2012 and 2025 that focus on the use of stories in science lessons and analyzing them based on the variables of "Publication Year and Type," "Grade Level," "Objectives," "Findings," "Methodology and Design," "Data Collection Tools," "Teaching Method," "Data Analysis," "Results," and "Recommendations." Systematic reviews involve conducting a literature search within specific criteria, selecting relevant studies, and synthesizing their findings in depth. In this study, the scope was defined by selecting theses and articles that met the following criteria: "availability of full-text access in Google Scholar, Dergipark, and the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖK)," "published between 2010 and 2025," "elementary school level," and "disciplinary field (Science)." Based on these criteria, a total of 14 studies—7 articles and 7 theses—were analyzed. Descriptive and content analysis methods were applied to the data. The results of the included studies were categorized into themes such as "Significant Positive Effect," "Positive Effect," "Neutral Effect," and "Student Perspectives." The findings indicate that the use of stories in science lessons has a statistically significant positive impact on students' academic achievement. Additionally, students reported that stories contribute to motivation, engagement, and interest in the subject, stimulate curiosity, enhance the enjoyment of lessons, foster imagination, increase sensitivity to real-world events, facilitate the comprehension of abstract concepts, provide informative content, and improve retention. Overall, given its cognitive and affective benefits, the integration of stories into science lessons is recommended.
CR  - Akçam, M. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde yaratıcı etkinliklerin öğrencilerin tutum ve başarılarına etkisi (Tez No: 177897) [Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Aytaş, G. (2006). Edebi türlerden yararlanma.  Milli Eğitim, 169, 261-267.
CR  - Ayvacı, H. Ş., & Çoruhlu, T. Ş. (2009). Fiziksel ve kimyasal değişim konularındaki kavram yanılgılarının düzeltilmesinde açıklayıcı hikâye yönteminin etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 93-104.
CR  - Banister, F., & Ryan, C. (2001). Developing science concepts through story-teIling, School Science Review, 83 (302), 75-83.
CR  - Coşkun, H. (2012). Bilimsel öyküler içeren eğitsel oyunlar ile fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. (Tez No: 313062) [Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Coşkun, H., Akarsu, B., & Kariper, İ. A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(1), 93-109.
CR  - Demircioğlu, H., Demircioğlu, G., & Ayas, A. (2006). Hikayeler ve kimya öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 110-119.
CR  - Egan, K. (1986). Teaching as Story Telling: an Alternative Approach to Teaching and the Curriculum in the Elementary School. https://www.researchgate.net/publication/37692546_Teaching_as_Story_Telling_An_Alternative_Approach_to_Teaching_and_Curriculum_in_the_Elementary_School adresinden 09/01/2025 tarihinde erişildi.
CR  - Eiriksdottir, B. (1995). Qualities of the storyline method for teaching in primary schools in Iceland. University of Strathclyde Faculty of Education Master of Science, Jordanhill.
CR  - Eldredge, N. (2009). To teach science, tell stories. Issues in Science and Technology, 25(4), 81-84.
CR  - Goral, M. B., & Gnadinger, C. M. (2006). Using storytelling to teach mathematics  concepts. Australian Primary Mathematics Classroom, 11(1), 4-8.
CR  - Gökdemir, F., & Dolgun, G. (2020). Writing material & method section in qualitative, quantitative, systematic review, meta-analysis, and meta-synthesis studies. Archives of Health Science and Research, 7(2), 189-195.
CR  - Gölcük, A. (2017). Bilimsel hikâyelerle desteklenen fen eğitiminin öğrencilerin yaratıcılıkları ve duyuşsal özellikleri üzerindeki etkileri (Tez No: 484077) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Hampton, N. Z. & Mason, E. (2003). Learning disabilities, gender, sources of self-efficacy, and academic achievement in high school students. Journal of School Psychology, 41, 101–112.
CR  - Hemingway, P., & Brereton, N. (2009). What is a systematic review? https://familymedicine.med.wayne.edu/mph/project/what_is_a_systematic_review.pdf adresinden 09/01/2025 tarihinde erişildi.
CR  - Higgins, J. P., Thomas, J., Chandler, J., Cumpston, M. & Li, T. (2019). Cochrane handbook for systematic reviews of interventions. Page, M. J. ve Welch, V. A. (Eds.). John Wiley ve Sons.
CR  - Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
CR  - Kardaş, S., & Şahin, F. (2020). Bilimsel hikâyelerin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve bilimin doğasını anlamalarına etkisinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 222-234.
CR  - Karlı, L. (2009). Diyanet İşleri Başkanlığı Yaz Kur’an Kursları Müfredatının Hikâye Yöntemiyle Öğretimi (Tez No:234960) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - MEB (2017). https://www.meb.gov.tr/bakan-yilmaz-guncellenen-ogretim-programlari-taslagini-tanitti/haber/12728/tr  adresinden 29 Ocak 2025 tarihinde erişildi.
CR  - Millar, R., & J. Osborne (1998). Beyond 2000: Science education for the future. London: School of Education, King’s college.
CR  - Milne, C. (1998). Philosophically correct science stories? Examining the implications of heroic science stories for school science. Journal of Research In Science Teaching, 35(2), 175-187.
CR  - Mitchell-Barrett, R. (2010). An analysis of the Storyline method in primary school; its theoretical underpinnings and its impact on pupils’ intrinsic motivation [Doctoral dissertation, Durham University].  http://etheses.dur.ac.uk/487/1/RMB_Ed_D_Thesis.pdf?DDD29 adresinden 09/01/2025 tarihinde erişildi.
CR  - Mutonyi, H. (2015). Stories, proverbs, and anecdotes as scaffolds for learning science concepts. Journal of Research in Science Teaching, 53(6), 943- 971.
CR  - Öcal, M. (2003). Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar, TDVY.
Pakdemirli, M. N. (2011). İlköğretim DKAB derslerinde hikâye kullanımının önemi: Eğitim psikolojisi açısından bir yaklaşım. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(21), 99-129.
CR  - Rıza, E. T., (2006). Yaratıcı dil eğitiminde aile, okul ve öğrenci sorumluluğu. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 92, 19-24.
CR  - Ritchie, S. M., Tomas, L., & Tones, M. (2011). Writing stories to enhance scientific literacy. International Journal of Science Education, 33(5), 685-707.
CR  - Rowcliffe, S. (2004). Storytelling in science. School Science Review, 86(314), 121–126.
CR  - Sobieraj, D. M., & Baker, W. L. (2021). Research and scholarly methods: Systematic reviews. Journal of the American College of Clinical Pharmacy, 4(7), 849–854.
CR  - Tao, P-K. (2003). Eliciting and developing junior secondary students’ understanding of the nature of science through a peer collaboration instruction in science stories. International Journal of Science Education, 25(2), 147–171.
CR  - Türkmen, H., & Ünver, E. (2012). Fen eğitiminde hikayelendirme tekniği. Journal of European Education, 2(1), 9-13.
CR  - Tytler, R. (2007). Re-imagining science education: Engaging students in science for Australia’s future. Australian Council for Educational Research.
CR  - White, H. (1980). The value of narrativity in the representation of reality. Critical Inquiry, 7(1), 5-27.
CR  - Yalnız, M. (2012). 12. sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi dersi müfredatının hikaye yöntemi ile anlatımı (Tez No:303583) [Yüksek Lisans Tezi Hitit Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Yaşar, Ş. (1993). Okul öncesi eğitim öğrencilerinde fene yönelik duyuşsal özellikler. 9. Ya-Pa Okul Öncesi Eğit. ve Yayg. Semineri, 140-142.
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yılmaz, T. (2013). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve motivasyonları üzerine etkisi (Tez No: 337074) [Yüksek Lisans Tezi Celal Bayar Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
UR  - https://doi.org/10.31455/asya.1647124
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4642169
ER  -