@article{article_1647266, title={Türkiye’de Modern Entomoloji Biliminin Kurucusu: Mehmed Süreyya Özek (1885-1969)}, journal={Osmanli Bilimi Arastirmalari (Studies in Ottoman Science)}, volume={26}, pages={298–332}, year={2025}, DOI={10.26650/oba.1647266}, author={Kırkpınar, Nurullah}, keywords={Ottoman, Republic, Turkey, History of Science, Agricultural Entomology, Biological Control, Plant Protection, Süreyya Özek}, abstract={Mehmed Süreyya Özek, kendisini doğa bilimleri ve tarım çalışmalarına adamış çok yönlü bir bilim insanıdır. Çeşitli araştırma gezileri onu Orta Avrupa’ya kadar götürmüştür. Paris’teki Tarım Enstitüsünde özellikle “Coccidae” üzerine Viyana ve Berlin’deki Doğa Tarihi müzelerinde çalışmıştır. Daha sonraki yaşamı, Halkalı Ziraat Mektebi ve sonrasında Orman Mektebinde entomoloji profesörü olarak gerçekleştirdiği çalışmalarla biçimlenmiştir. 1924 yılında Tarım Bakanlığı Müsteşarlığına atanmış, 1927 yılında Devlet Müşaviri olmuş ve 1950 yılında emekli olana kadar aynı bakanlıkta çalışmıştır. Özek, yaşamının üç farklı alanında önemli bir konuma ulaşmıştır: Akademik bir öğretim üyesi, araştırmacı ve devlet adamı olarak. Akademik alanda, ormancılık ve tarım entomolojisi konularında çeşitli dersler vermiş, pek çok öğrenci yetiştirmiştir. Nazik ve etkileyici tutumuyla öğrencilerinin sevgisini kazanmıştır. Araştırmacı olarak pratik entomolojinin farklı alanlarında görev almış, Türkiye’de modern entomoloji biliminin öncüsü olmuştur. Trakya çekirge faunası konusunda en iyi uzman olarak Türk tarımında iz bırakmıştır. Alman bilim insanı Boher’in çalışma arkadaşı olarak 1916 ve 1917 yıllarında Türkiye’de gerçekleştirilen ilk çekirge araştırmasının hazırlanmasında ve hayata geçirilmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Türk tarımına olan bağlılığı ve gerçekleştirdiği araştırmalarla yenilikler sunmuştur. Yalnızca Türk böcek dünyasına dair geniş bilgilerini aktarmakla kalmamış, aynı zamanda pek çok cevapsız sorunun yanıtını da vermiştir. Dünyanın önde gelen büyük entomologlarıyla dostluk bağı kurmuş ve bu yönde edindiği bilgi birikimini Türkiye’ye aktarmıştır. Türk ulusunu ve vatanını içtenlikle seven Özek, yeni Türkiye’nin ilerlemesinde en başından itibaren önemli figür ve öncü bir görev üstlenmiştir. Bu araştırma, Türkiye’de entomoloji biliminin kurucusu kabul edilen Özek’in yaşamı, eserleri ve Türk tarımına sağladığı katkıları ele alan ilk denemedir. Makale, Özek’in hayatını detaylı bir şekilde inceleyerek Türk tarımına yaptığı katkıları ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.}, number={2}, publisher={Istanbul University}